Những đại dịch đáng sợ nhất trong lịch sử thế giới

Ngày 07/08/2014 23:13 PM (GMT+7)

Trong khi đại dịch Ebola đang bùng phát và lây lan nhanh chóng, người ta lại nhớ đến những đại dịch kinh hoàng từng xảy ra trong lịch sử.

1. Dịch SARS

SARS là chữ viết tắt của Hội chứng hô hấp cấp nặng, được gây ra bởi coronavirus SARS. Lần đầu tiên virus này nhiễm vào cơ thể người là vào cuối năm 2002 ở Trung Quốc. Corona virus SARS bắt nguồn từ Trung Quốc vào năm 2002, 2 tuanafn sau đó, nó bắt đầu lan sang Hồng Công (Trung Quốc) và sau đó chủ yếu lây lan ở Đài Loan (Trung Quốc), Singapore, Toronto (Canađa) và khoảng 35 nước khác trên thế giới.

SARS lây lan khắp châu Á năm 2003 khiến 8.273 người nhiễm bệnh và hơn 800 người trong số đó đã tử vong. Tỷ lệ tử vong của căn bệnh này đã lên tới 15% số ca bệnh, chủ yếu tập trung ở Trung Quốc đại lục và Hong Kong.

Những đại dịch đáng sợ nhất trong lịch sử thế giới - 1

Nguyên nhân lây bệnh là do virut SARS (SARS coronavirus, viết tắt SARS-CoV), một loại virut mới.

Hầu hết các bệnh nhân bị nhiễm coronavirus SARS đều phát triển bệnh viêm phổi. Virus lây lan qua sự tiếp xúc giữa người bị bệnh với người không bị bệnh. Việc truyền nhiễm được cho là qua chất dịch của bệnh nhân (đờm, nước mũi, nước bọt...) từ việc người bệnh ho hoặc hắt hơi. Bệnh cũng có thể lây lan khi chạm vào những vật dính chất dịch đó. SARS cũng có thể lây lan rộng hơn trong không khí.

2. Dịch MERS

Hội chứng viêm đường hô hấp ở Trung Đông (MERS) là một bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus. Tác nhân gây bệnh là virus thuộc nhóm coronavirus (CoV) được mô tả lần đầu tiên vào tháng 9 năm 2012 tại Saudi Arabia và được gọi là virus Corona gây hội chứng viêm đường hô hấp ở Trung Đông (MERS-CoV).

Những đại dịch đáng sợ nhất trong lịch sử thế giới - 2

Hội chứng hô hấp cấp MERS nguy hiểm hơn SARS (Ảnh minh họa)

Tính từ đầu năm đến nay, tại Saudi Arabia đã có 499 trường hợp nhiễm bệnh và 126 trường hợp tử vong, chiếm khoảng 80% tổng số ca nhiễm MERS trên toàn cầu. Điều đáng lo ngại là những con số này vẫn đang không ngừng tăng lên.

Ngoài Saudi Arabia, MERS cũng xuất hiện tại hơn 12 quốc gia khác, chủ yếu ở khu vực Trung Đông trong đó có U.A.E, Jordan, Ai cập, Lebanon và cả Mỹ. Đó hầu hết là du khách trở về từ Ả Rập Xê Út hay làm việc tại đất nước này, thường là nhân viên y tế.

MERS là hiểm họa sức khỏe mới nhất thu hút sự chú ý sự chú ý của các nước trên thế giới. WHO đã nâng MERS lên mức báo động nguy hiểm. Hiện vẫn chưa có công bố chính thức khẳng định rõ nguồn gốc của virus MERS từ đâu. Ban đầu virus MERS được cho là lây từ động vật (dơi) sang người. Tuy nhiên, gần đây Tổ chức Y tế Thế giới thông tin, một nghiên cứu của các nhà khoa học cho rằng ổ chứa MERS-CoV có thể từ lạc đà (loài vật nuôi khá phổ biến ở Saudi Arabia và các quốc gia vùng Trung Đông) khi một vài bệnh nhân có tiền sử tiếp xúc với lạc đà hoặc uống sữa lạc đà tươi.

Các chuyên gia cho rằng tuy giống SARS là lây nhiễm từ động vật sang người và có cùng biểu hiện cúm, nhưng MERS có điểm khác là gây suy thận Người mắc virus corona có biểu hiện: sốt, ho, khó thở, đau mỏi toàn thân và đi ngoài... Những biểu hiện không khác mấy so với cúm mùa thông thường, khiến nhiều người tỏ ra chủ quan. Theo các chuyên gia y tế, MERS lại nguy hiểm hơn vì chưa có vaccine hay phác đồ điều trị đặc hiệu.

3. Dịch cúm Tây Ban Nha

Virus cúm luôn biến đổi và có khả năng lây lan từ vật nuôi sang người. Các chủng virus cúm đã gây ra những dịch bệnh nguy hiểm nhất trong thời gian vừa qua cướp đi hàng triệu ca tử vong trên toàn thế giới. Các nhà khoa học cho rằng, căn bệnh lây lan từ chim chóc sang người ở vùng Trung Tây nước Mỹ trước khi bùng phát dịch. Khi đó, toàn thế giới chưa chuẩn bị gì để đối phó với loại virut mới này.

Những đại dịch đáng sợ nhất trong lịch sử thế giới - 3

Trong lịch sử, năm 1918 đã xảy ra đại dịch cúm cướp đi sinh mạng khoảng 50 triệu đến 100 triệu người. Vì triệu chứng trầm trọng khác cúm thường nên hầu hết các trường hợp bệnh bị chẩn đoán và chữa trị nhầm. Trong khi những bệnh nhân đang bị cúm, sức đề kháng bị suy giảm gây viêm phổi, một số viêm phổi do chính virut cúm gây tổn thương phổi rất trầm trọng đến cái chết. 

Năm 2009 xảy ra đại dịch cúm lợn cũng làm chết hàng nghìn sinh mạng. Ngoài ra còn có bệnh cúm ở châu Á năm 1957, bệnh cúm ở Hồng Kông năm 1968.

Trong dịch cúm theo mùa, khoảng 15% dân số nhiễm bệnh do virus lây lan. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), dịch bệnh này xảy ra hằng năm nên dẫn đến tình trạng khoảng từ 3 triệu đến 5 triệu người bị cúm nặng và khoảng 250 nghìn đến 500 nghìn ca tử vong mỗi năm trên thế giới.

4. HIV/AIDS

HIV là từ viết tắt của loại virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người. Khi vào cơ thể người, loại virus này tấn công và phá vỡ hệ thống miễn dịch, dẫn đến tình trạng gọi là AIDS (hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải). Nếu không có một hệ thống miễn dịch hoạt động tốt, những người bị AIDS còn dễ bị mắc phải những tổn thương khác, thường gây ra nhiễm trùng, dẫn đến tử vong.

Virus lây lan qua máu, tinh dịch và chất dịch cơ thể khác. Hầu hết những người nhiễm virus HIV đều qua quan hệ tình dục hoặc chia sẻ thuốc tiêm với người bị nhiễm.

Những đại dịch đáng sợ nhất trong lịch sử thế giới - 4

Một bệnh nhân nhiễm HIV ở châu Phi

Kể từ khi xuất hiện vào những năm 1980, HIV đã lây nhiễm sang 60 triệu người và khiến khoảng 30 triệu người tử vong.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng Bệnh (CDC), tại Hoa Kỳ, có khoảng 50 nghìn người bị nhiễm HIV mỗi năm. Vào cuối năm 2009, 1,1 triệu người sống chung với HIV. Ước tính có khoảng 18% những người bị bệnh này không biết họ bị nhiễm. Trên toàn thế giới, năm 2010, có khoảng 1,8 triệu trường hợp tử vong; năm 2011, có thêm khoảng 2,5 triệu trường hợp nhiễm HIV.

5. Dịch tả

Đại dịch tả 1817 ngay từ thời cổ đại, Ấn Độ đã phải đương đầu với sự nguy hiểm của dịch tả. Căn bệnh này xuất hiện tại châu Á vào khoảng 600 năm trước Công nguyên và lần đầu tiên được giới y học ghi nhận vào năm 1563 tại Ấn Độ. Đại dịch trên xuất hiện từ các tuyến đường thương mại cả đường bộ lẫn đường thủy đến Nga năm 1817.

Sau đó, nó lan sang các khu vực còn lại của châu Âu và từ châu Âu bùng phát, lan sang Bắc Mỹ. Tổng cộng đã có khoảng 7 trận đại dịch tả xảy ra trong vòng 200 năm lấy đi mạng sống của hàng triệu người.

Những đại dịch đáng sợ nhất trong lịch sử thế giới - 5

6. Dịch bệnh đậu mùa

Đại dịch đậu mùa là một trong những đại dịch nguy hiểm nhất mà con người từng gánh chịu. Dịch bệnh này do virus đậu mùa gây nên. Loại virus này gây ảnh hưởng tới cuộc sống, tính mạng của con người từ hàng nghìn năm trước, với tỷ lệ tử vong lên tới 30%.

Người nào mắc phải bệnh đậu mùa sẽ bị sốt cao, đau nhức cơ thể, phát ban với mụn cứng hoặc mụn mủ. Người bình thường nếu tiếp xúc với da người bệnh hoặc dính phải các chất dịch từ cơ thể nhiễm bệnh đậu mùa cũng có nguy cơ bị lây nhiễm.

Căn bệnh này còn đáng sợ đến mức có thể lan truyền qua việc hít phải các virus có trong không khí, thường từ các dịch từ vùng họng, mũi, niêm mạc họng của người nhiễm bệnh. Các chuyên gia đã điều chế được vắc xin phòng bệnh đậu mùa từ năm 1796 nhưng cho đến nay dịch bệnh này vẫn thỉnh thoảng bùng phát trở lại.

Những đại dịch đáng sợ nhất trong lịch sử thế giới - 6

Căn bệnh này đã giết chết khoảng 400.000 người dân châu Âu mỗi năm trong những năm cuối thế kỷ 18. Bệnh này là nguyên nhân của 1/3 trường hợp bị mù. Khoảng 20-60% số những người nhiễm bệnh, trong đó có khoảng hơn 80% là trẻ em, bị tử vong.

7. Dịch sởi 

Dịch sởi trong những năm gần đây vẫn tái bùng phát, thậm chí còn diễn biến phức tạp hơn mặc dù khoa học kĩ thuật phát triển, vắc xin ngừa bệnh sởi đã ra đời từ rất lâu.

Trong lịch sử dịch sởi, từ những năm 1878, những bộ lạc người Mỹ bản địa đã trở thành nạn nhân của dịch sởi, điển hình là tộc người Yuma sống dọc bên bờ sông Gila phía Nam Arizona. Đến năm 1916, dịch sởi bùng phát mạnh trên toàn nước Mỹ và giết chết 12.000 người trong đó có tới 75% là trẻ em dưới 5 tuổi.

Cộng hòa dân chủ Congo xuất hiện dịch sởi lớn nhất trong 2013 kể từ trước đến nay. Cộng hòa dân chủ Congo đứng đầu danh sách dịch sởi năm 2011 với hơn 134.000 trường hợp và năm 2012 với gần 74.000 trường hợp. Những trường hợp này có thể chỉ đại diện ít hơn 1/10 số ca thực tế. Năm 2013, Bộ Y tế báo cáo 54.000 ca bệnh và gần 800 trường hợp tử vong.

8. Dịch bệnh Ebola 2014

Ebola tên chính thức là sốt xuất huyết Ebola, một căn bệnh truyền nhiễm đáng sợ  do vi rút Ebola gây nên. Nó đã được xác nhận tại châu Phi vào năm 1976. Những cơn dịch đã xảy ra tại các nước châu Phi, bao gồm CHDC Congo, Gabon, Sudan, Bờ Biển Ngà, Uganda và CH Congo. 

Ebola lây lan chủ yếu qua việc tiếp xúc với các dịch tiết của người hoặc động vật nhiễm virus. Thời gian ủ bệnh kéo dài khoảng từ 2 đến 21 ngày.

Những đại dịch đáng sợ nhất trong lịch sử thế giới - 7

Một bệnh nhân nhiễm Ebola đang được chăm sóc y tế

Theo các chuyên gia y tế, các triệu chứng của Ebola bao gồm sốt cao, đau cơ, buồn nôn, tiêu chảy, thậm chí là suy nội tạng và chảy máu không thể cầm. Ebola thường giết chết 90% những người bị nhiễm, nhưng tỷ lệ tử vong trong đợt dịch này giảm xuống còn khoảng 60% nhờ điều trị sớm.

Theo báo cáo mới nhất từ Tổ chức Y tế Thế giới WHO, tính đến này đã có 932 trường hợp tử vong do nhiễm virut Ebola tại 4 quốc gia Tây Phi gồm Guinea, Liberia, Nigeria và Sierra Leone.

Chỉ trong hai ngày 2 và 3/8, đã có thêm 108 trường hợp nhiễm mới và 45 ca tử vong tại các nước Guinea, Liberia, Nigeria và Sierra Leone. Trong số 45 ca tử vong mới, có 27 nạn nhân ở Liberia, 13 người ở Sierra Leone và 5 người ở Guinea.

Những đại dịch đáng sợ nhất trong lịch sử thế giới - 8

Hình ảnh virus Ebola qua kính hiển vi.

Hôm qua, Tổng thống Liberia, bà Ellen Johnson Sirleaf, đã ban bố tình trạng khẩn cấp trong vòng 90 ngày. "Tôi xin tuyên bố tình trạng khẩn cấp trong cả nước Cộng hòa Liberia có hiệu lực từ ngày 6/82014 và trong thời gian 90 ngày", bà tuyên bố.

"Quy mô và phạm vi của dịch bệnh Ebola đã vượt quá tầm kiểm soát của bất kỳ quốc gia nào. Chính phủ và nhân dân Liberia đòi hỏi có các biện pháp đặc biệt đối với sự tồn vong của nhà nước và để bảo vệ cuộc sống của người dân chúng tôi", bà nói thêm.

Những đại dịch đáng sợ nhất trong lịch sử thế giới - 9

Một bé gái đau đớn khi bị nhiễm virus Ebola.

Tại châu Á, ngành y tế một số nước như Trung Quốc, Thái Lan, Philippines... đã bắt đầu triển khai các kế hoạch nhằm đối phó với căn bệnh này.

Ở Việt Nam, hôm qua (8/5), Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long đề nghị Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo Sở Y tế phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng tại cửa khẩu để giám sát chặt chẽ người nhập cảnh, lưu ý những người từ các quốc gia có dịch. Đồng thời thực hiện tốt việc giám sát tại cộng đồng và cơ sở y tế; chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất, phòng cách ly, trang thiết bị, thuốc, hóa chất…

Hà Anh (T.H)
Nguồn: [Tên nguồn]

Tin liên quan

Tin bài cùng chủ đề Dịch Ebola