Việc phát hiện sớm những dị tật thai nhi rất quan trọng nên mẹ bầu phải nhớ đi siêu âm đầy đủ và đúng lịch.
Siêu âm thai là phương pháp kiểm tra nhờ vào sóng siêu âm để có được hình ảnh của em bé cũng như nhau thai, tử cung cùng những bộ phận khác nằm trong khung chậu người mẹ. Siêu âm thai là biện pháp an toàn giúp bác sĩ theo dõi sự tiến triển của thai kỳ và sức khỏe của bé. Hơn nữa, siêu âm thai có thể chẩn đoán chính xác từ 85% - 90% các trường hợp dị tật thai nhi. Vì vậy, mẹ bầu phải tuân thủ lịch siêu âm thai đầy đủ theo chỉ định của bác sĩ. Đặc biệt, 3 mốc siêu âm quan trọng để phát hiện dị tật thai nhi dưới đây mẹ bầu tuyệt đối không được bỏ qua.
Siêu âm thai giúp phát hiện 85% - 90% các loại dị tật thai nhi. (Ảnh minh họa)
Siêu âm thai ở tuần thứ 12 - 14
Từ 12 tuần tuổi, thai nhi đã phát triển tương đối đầy đủ về mặt hình thái và có những phản xạ như gập duỗi thân mình, duỗi các chi... Đây cũng là 1 trong 3 mốc siêu âm dị tật quan trọng được các chuyên gia khuyến cáo cần thực hiện. Trong lần siêu âm này các bác sĩ sẽ kiểm tra và sàng lọc các dị tật về não, mặt, tim, tiêu hóa, tiết niệu, tứ chi và toàn bộ hình thể.
Ở thời điểm này, siêu âm sẽ giúp tính tuổi thai cực chính xác. Ngoài ra, đây cũng là thời điểm duy nhất có thể đo khoảng sáng sau gáy nhằm dự đoán một số bất thường nhiễm sắc thể nguy hiểm gây bệnh Down...
Ngoài 14 tuần, việc đo này sẽ không còn chính xác nữa. Nếu khoảng sáng sau gáy tăng, vào tuần thứ 18, thai phụ cần được chọc ối để chẩn đoán bệnh down và siêu âm hình thái xem có dị dạng hay không.
Siêu âm ở mốc 12-14 tuần tuổi là thời điểm duy nhất có thể đo khoảng sáng sau gáy nhằm dự đoán một số bất thường nhiễm sắc thể nguy hiểm gây bệnh Down... (Ảnh minh họa)
Siêu âm thai ở tuần thứ 18 - 23
Thời điểm này, thai nhi cơ bản đã phát triển đầy đủ các bộ phận của cơ thể, lượng nước ối cũng nhiều lên cho phép bác sĩ quan sát tốt hình thái của thai nhi. Đây là thời điểm siêu âm tiêu chuẩn để đánh giá toàn bộ thai nhi.
Ngoài ra, đây cũng là mốc quan trọng để phát hiện hầu hết các bất thường về hình thái, khẳng định những bất thường trước đó nghi ngờ, là thời gian cuối cùng cho quyết định đình chỉ thai nghén nếu có.
Phần lớn các bất thường về hình thái đều có thể được chẩn đoán ở giai đoạn này, các bác sĩ siêu âm sẽ quan sát các bộ phận của thai nhi để đánh giá toàn bộ:
- Các bất thường thần kinh như: Dị tật ống thần kinh, không có não, não úng thủy, giãn não thất, não bé...
- Các bất thường hàm mặt: Quan sát rõ hơn các bất thường ở ổ mắt.
- Các bất thường ở tim mạch: Siêu âm có thể quan sát rõ tim và các cấu trúc của tim, cho phép chẩn đoán phần lớn các bất thường như: Thông sàn nhĩ thất, tứ chứng fallot, thiểu sản các van tim, bệnh Ebteins, thất phải 2 đường ra, các rối loạn nhịp tim...
- Các bất thường lồng ngực: Thoát vị hoành, kén ở phổi, tràn dịch màng phổi, thiểu sản phổi...
- Các bất thường ở ổ bụng, ruột và thành bụng như: Hẹp thực quản, hẹp dạ dày, gan to, lách to, tắc ruột, thoát vị rốn....
- Các bất thường thận, tiết niệu như: Không có thận, thận đa nang, tắc nghẽn đường tiểu, bất thường ở bàng quang, niệu đạo...
- Các bất thường ở cơ xương và các chi: Bất thường ngón tay, chân như tật nhiều ngón, tật tay vẹo...
Siêu âm thai 3 tháng cuối ở tuần thứ 30 - 32
Đây là giai đoạn thai nhi hoàn thiện đầy đủ về cấu trúc và đang phát triển nhanh. Siêu âm dị tật thai nhi giai đoạn này chủ yếu để đánh giá sự phát triển thai nhi, vị trí thai nhi, nước ối, dây rốn, sự phát triển của tử cung.
Các bất thường thai nhi có thể được phát hiện thêm hoặc đánh giá rõ hơn ở giai đoạn này bao gồm: Suy dinh dưỡng bào thai; bất thường ở hệ sinh dục như vị trí và sự di chuyển tinh hoàn, u ở cơ quan sinh dục, u nang buồng trứng; bất thường ở tim như hẹp hở van tim, van động mạch chủ 2 lá van, bất thường động mạch chủ… và một số bất thường ở não.
Mẹ bầu phải đảm bảo luôn đi siêu âm thai đầy đủ và đúng lịch trong cả thai kỳ. (Ảnh minh họa)
Siêu âm thai thấy bất thường phải làm sao?
Nếu đi siêu âm thai và cho kết quả bé gặp vấn đề, chắc hẳn mẹ bầu sẽ rất lo lắng. Tuy nhiên, các vấn đề trên siêu âm có thể gồm rất nhiều loại, từ các bất thường lớn, rõ ràng, nghiêm trọng đến những vấn đề nhỏ, chỉ là dạng biến thể cấu trúc không gây hậu quả gì. Vậy nên khi siêu âm nghi ngờ có vấn đề, mẹ bầu sẽ được chuyển đến bác sĩ chuyên khoa về y học bào thai để được tư vấn, hướng dẫn về chẩn đoán, xử trí 1 cách chi tiết.
Các bất thường của thai nhi, có thể điều trị được, có thể không, có loại có thể điều trị ngay từ giai đoạn bào thai, có loại phải đợi đến lúc sinh ra mới có thể điều trị. Tùy từng bất thường, mẹ sẽ được hướng dẫn và tư vấn theo từng bước: những điều cần chú ý thực hiện tiếp theo trong thai kì, lập kế hoạch sinh, lập kế hoạch chăm sóc sau sinh cho bé, lập kế hoạch mổ điều trị nếu cần, hướng dẫn chăm sóc bé sau khi ra viện...
