Ăn cho 2 người, uống nước ép trái cây, chọn món ít chất béo … có thể là sai lầm làm bạn tăng cân chóng mặt.
Một quan niệm rất phổ biến ở bà bầu và cả những người thân trong gia đình là khi mang thai phải ăn thật nhiều chất dinh dưỡng để thai nhi thông minh, phát triển tốt ngay trong bụng mẹ. Tuy nhiên, quan niệm “ăn cho 2 người” này thật sự là 1 “cái bẫy” nguy hiểm. Trên thực tế, ăn không đúng cách, ăn quá nhiều, sai lầm khi chọn thực phẩm… đã làm cho không ít bà bầu phải “khóc ròng” vì cân nặng tăng vù vù mà bé yêu vẫn có nguy cơ nhẹ cân, suy dinh dưỡng…
Tăng cân quá mức, nỗi ám ảnh thường gặp ở mẹ bầu, có thể là hậu quả từ cách ăn uống không khoa học (hình minh họa)
Nỗi khổ “mẹ sề” mà con nhẹ ký
Với chị Mai (Q. Bình Thạnh, TP HCM), thời gian bầu bí đã trở thành nỗi “ám ảnh” khó nguôi, dù hiện giờ nhóc Ken nhà chị đã gần 1 tuổi. Chia sẻ với các bà mẹ trẻ trên diễn đàn dành cho mẹ và bé, chị cho biết trong thời gian mang thai Ken, điều chị sợ nhất không phải là nhan sắc bị xuống cấp nghiêm trọng, mà là việc bước lên bàn cân khi đến kì khám tiền sản, nhất là những tháng cuối thai kỳ.
Chẳng là, mỗi lần bước lên cân chị lại thấy cân nặng của mình tăng vùn vụt. Có lúc, chỉ trong vòng 2 tuần, chị tăng đến 4kg. Hậu quả là không chỉ bị bác sĩ nặng nhẹ nhắc nhở, mà chị còn thấy khổ thân mỗi khi đứng trước gương. Buồn nhất khi bác sĩ bảo bé có nguy cơ suy dinh dưỡng trong bụng mẹ, còn mẹ chồng không ngại nguýt dài “Cô ăn gì suốt cả ngày mà cháu tôi bị như thế”. Sợ con ốm yếu không đủ chuẩn, chị lại càng ráng tẩm bổ, vậy mà dù mẹ tăng đến 25kg, Ken sinh ra vẫn chỉ có 2,7kg. Đến sắp thôi nôi Ken, chị Mai vẫn không thoát khỏi cảnh “gấu mẹ vĩ đại”, mặc cho trước đó vóc dáng của chị không thua gì người mẫu…
Cùng cảnh ngộ với mẹ Mai là chị Thanh Chi (TP. Vũng Tàu). Lo sợ với nguy cơ trở thành “mẹ sề” khi bầu bí vì thân hình vốn đã tròn trịa trước đó, nên trong thai kỳ chị Chi quản lý chế độ ăn của mình khá chặt chẽ. Chị luôn cố gắng ăn nhiều rau xanh, các món mặn bổ dưỡng chỉ với 1 chén cơm mỗi buổi. Tuy nhiên, đến tháng thứ 8 chị đã tăng đến 20kg mà vẫn không hiểu nguyên nhân vì sao.
Đến khi bác sĩ yêu cầu liệt kê thực đơn ăn uống hàng ngày, chị mới giật mình hiểu ra trước giờ đã ăn sai cách. Dù các bữa ăn đảm bảo dinh dưỡng tốt, nhưng do nghén ngọt nên chị thường ăn vặt các món bánh và là “tín đồ” của các món nước trái cây đóng hộp. Ăn quá nhiều đường đã làm mẹ Chi tăng cân không kiểm soát trong khi bé Mimi con chị lại có nguy cơ “thấp ký nhẹ cân”. Rất may chị đã kịp điều chỉnh chế độ ăn của mình, nhờ đó mà khi sinh ra Mimi cũng được 3,1kg dù mẹ gặp nhiều khó khăn để có thể lấy lại vóc dáng như xưa.
Chọn các món ăn vặt quá nhiều đường sẽ làm mẹ bầu tăng cân nhanh chóng (hình minh họa)
Sai lầm ăn uống phổ biến ở mẹ bầu
Không hiếm mẹ bầu ăn sai cách dẫn đến cân nặng tăng không thể kiểm soát như trường hợp của mẹ Mai hay mẹ Chi nêu trên. Ăn quá nhiều món bổ hay quá chú ý đến các bữa chính mà không chọn lọc các món ăn vặt hàng ngày là 2 trong những nguyên nhân phổ biến khiến mẹ bầu dễ thành “mẹ sề” khi mang thai. Ngoài ra còn có nhiều sai lầm trong cách ăn uống thường gặp khác mà chị em cần lưu ý tránh xa:
- Ăn cho 2 người. Cứ hễ mang bầu là hầu hết các mẹ đều nghĩ ngay đến việc ăn cho 2 người, tức bổ sung dưỡng chất cho cả mẹ và bé, nhằm giúp mẹ duy trì sức khỏe tốt và giúp bé phát triển tối ưu trong bụng mẹ. Tuy nhiên, đây chính là “con dao hai lưỡi” nếu mẹ bầu hiểu sai dụng ý của lời khuyên “ăn cho 2 người” từ các chuyên gia và bác sĩ sản khoa. Không ít mẹ bầu quan niệm sai lầm phải tăng gấp đôi khẩu phần ăn, tẩm bổ quá mức, ví dụ như nếu trước khi có bầu mẹ ăn khoảng 1 chén cơm mỗi buổi, thì nay ít nhất phải là 2 chén v.v… Chính cách nghĩ này làm mẹ tăng cân vù vù kéo theo thai nhi cũng nặng cân, mẹ phải đối diện với khả năng béo phì, đẻ khó …
Thực chất “ăn cho 2 người” chỉ có ý nhắc nhở trách nhiệm của người mẹ cần ăn cho con phát triển, mọi thứ bạn ăn vào đều phải bổ dưỡng cho bản thân và cho con. Vì nhu cầu năng lượng khi mang thai chỉ cần tăng khoảng 15% tương đương với 500 calo mỗi ngày do đó mẹ cần lựa chọn thức ăn cho đủ dưỡng chất mà không quá nhiều năng lượng dư thừa.
- Ăn bất cứ thứ gì mình thích. Nhiều thai phụ nghĩ rằng ăn càng nhiều càng tốt thì mới đủ dưỡng chất cho cả 2 mẹ con, hay “bầu bí đã xấu, mập rồi thì không cần kiêng khem để giữ dáng”. Chính vì vậy mà có không ít bà bầu thỏa sức ăn bất cứ thứ gì mình thích, kể cả những món ngọt, nhiều dầu mỡ mà trước đây không dám đụng đến vì sợ mất dáng. Kết quả là cân nặng vùn vụt tăng ngoài tầm kiểm soát, trong khi những dưỡng chất, vitamin mà bé yêu cần lại không được cung cấp đầy đủ…
- Nước trái cây chưa hẳn là tốt. Các chuyên gia khuyên bà bầu nên bổ sung thêm nước cho cơ thể bằng các loại nước trái cây bên cạnh nước lọc, nước canh v.v…Chính vì vậy, nhiều bà bầu không ngần ngại đưa các loại nước ép trái cây vào thực đơn ăn uống mỗi ngày. Thực chất, nếu bạn dùng nước ép trái cây, rau quả tươi không đường, hay pha với 1 ít đường mía hoặc mật ong sẽ rất tốt do có nhiều vitamin và chất xơ. Nhưng sẽ là sai lầm khi dùng các loại nước ép trái cây hay rau quả đóng chai công nghiệp, vì hầu hết những loại nước này không có nhiều giá trị dinh dưỡng mà chỉ chứa đường, chất tạo mùi và các chất phụ gia khác. Nếu dùng quá thường xuyên thì đây chính là nguyên nhân khiến bạn nhanh chóng trở thành bà bầu béo phì dù chế độ ăn của bạn có khoa học đến đâu đi nữa.
Khác với nước ép trái cây, rau quả tươi, nước ép trái cây công nghiệp thực chất chỉ chứa đường mà không có nhiều giá trị dinh dưỡng (hình minh họa)
- Thực phẩm không béo, hoặc ít chất béo sẽ ít calo. Bạn sẽ rất dễ nhầm lẫn rằng hễ cứ món ăn nào tách béo, ít chất béo đều không làm cho bạn tăng cân nhanh chóng. Thực chất, có nhiều món ăn ít hoặc không có chất béo nhưng lại chứa nhiều calo, nhiều đường chẳng hạn bơ đậu phộng chứa nhiều chất béo tốt cho sức khỏe hay bánh quy không chất béo nhưng lại có quá nhiều đường …
- Chọn món ăn vặt quá nhiều calo. Các món ăn vặt thường xuyên là bạn đồng hành của bà bầu, vì thai càng lớn thì bạn càng mau đói. Tuy nhiên, hãy tránh sai lầm trong việc chọn món ăn vặt như mẹ bầu Thanh Chi nêu trên. Vì mệt mỏi, vì đói, vì buồn miệng, bạn thường dùng 1 vài chiếc bánh quy, que kem hay ly chè, viên kẹo, và cho rằng chẳng hề gì vì chỉ sử dụng 1 ít trong ngày. Nhưng nếu ngày nào cũng với từng ấy món ngọt đầy năng lượng mà ít dưỡng chất thì sẽ là “thảm họa” cho vóc dáng và cân nặng của bạn, trong khi các món này lại không cung cấp chút dưỡng chất nào cho thai nhi. Kết quả là mẹ béo phì mà con bị suy dinh dưỡng.
- Vừa ăn và xem tivi. Nặng nề, mệt mỏi trong thai kỳ làm cho bạn lười vận động và thường chọn những cách thư giãn nhẹ nhàng như xem tivi, đọc sách v.v…Thật ra, những cách thư giãn này rất tốt cho cả mẹ và bé, với điều kiện bạn đừng vừa xem vừa ăn uống, vì khi đó bạn không thể kiểm soát lượng thức ăn thu nạp được, dẫn đến ăn quá nhiều, quá no.
- Không sợ mập vì ăn toàn trái cây. Thực chất có nhiều loại trái cây ngọt chứa 1 lượmg đường frutose đáng kể, nếu ăn quá nhiều có thể làm mẹ bầu tăng cân do lượng đường không chuyển hóa thành glucose mà biến thành mỡ, nhất là khi ăn vào các bữa ăn tối hoặc trước khi đi ngủ. Vì vậy, trong thời gian mang thai, mẹ bầu nên hạn chế dùng các loại trái cây ngọt nhiều đường như nhãn, vải, mít v.v… mà nên chọn các loại quả có độ chua và ngọt vừa phải như cam, bưởi, lựu v.v… vừa giúp mẹ ngon miệng vừa cung cấp được nhiều vitamin, khoáng chất cho thai nhi.
