Thai ngoài tử cung hay chửa ngoài tử cung là một trường hợp không ai mong muốn.
 |
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ Ngô Thu Hà - Khoa Phụ sản và hiếm muộn - Bệnh viện chuyên khoa Nam học và Hiếm muộn Việt - Bỉ. |
 Bác sĩ Ngô Thu Hà |
Thai ngoài tử cung là một trong những tai biến sản khoa vô cùng nguy hiểm mà chị em cần phải biết để có thể khắc phục kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng sức khỏe sinh sản và tính mạng.
Tổng hợp những câu hỏi, thắc mắc thường gặp nhất và các câu trả lời ngắn gọn nhất chị em nên biết về chửa ngoài tử cung.
Thai ngoài tử cung là gì?
Thông thường, trứng được thụ tinh (trứng và tinh trùng sau khi được thụ tinh tạo thành phôi thai) sẽ gắn vào niêm mạc tử cung. Thai ngoài tử cung xảy ra khi phôi thai làm tổ ngoài vị trí niêm mạc buồng tử cung.
Thai ở bên ngoài tử cung có thể làm tổ ở nhiều khu vực khác của cơ thể như buồng trứng, ổ bụng hoặc phần cổ tử cung... và khoảng 95% trường hợp làm tổ ở vòi trứng.
Một phôi thai nằm ngoài buồng tử cung không thể phát triển bình thường, khi phát triển có thể gây ra nhiều biến chứng đe dọa tính mạng của người mẹ.
Thai không nằm trong tử cung mà làm tổ ở vị trí khác được gọi là mang thai ở bên ngoài tử cung
Dấu hiệu, triệu chứng mang thai ngoài tử cung là gì?
Những triệu chứng cảnh báo mang thai ngoài tử cung theo từng cấp độ. Cụ thể là:
- Triệu chứng cảnh báo chửa ngoài tử cung sớm.
Dấu hiệu cảnh báo sớm thường là ra máu âm đạo nhẹ và đau vùng chậu. Nếu máu rò rỉ từ ống dẫn trứng sẽ có thêm biểu hiện đau vai và muốn đi đại tiện.
Ngoài ra còn có các dấu hiệu như chậm kinh, đau bụng dưới, vùng bụng thai làm tổ, ra máu âm đạo bất thường…
Lưu ý:
+ Những dấu hiệu chính thường gặp là đau bụng, chậm kinh, ra máu âm đạo bất thường (lượng ít).
+ Các triệu chứng khác có thể có: chóng mặt, kích thích đại tiện.
Đau âm đạo nhẹ và đau vùng xương chậu là dấu hiệu của chửa ngoài tử cung
- Triệu chứng khẩn cấp, bị vỡ
Thai ngoài tử cung vỡ có các biểu hiện toát mồ hôi, choáng váng, chóng mặt, hạ huyết áp, mạch nhanh, thậm chí là ngất do đau đột ngột, dữ dội, 10-20% trường hợp thai ngoài tử cung vỡ gây đau vai do kích thích cơ hoành vì xuất huyết ổ bụng, nguy hiểm đến tính mạng sản phụ.
Để chẩn đoán xác định thai ngoài tử cung: dựa vào siêu âm đầu dò âm đạo và xét nghiệm betaHCG.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây thai ngoài tử cung là gì?
Yếu tố nguy cơ: tiền sử viêm vùng chậu, nhất là do Chlamydia trachomatis.
Nguyên nhân gây ra mang thai ngoài tử cung không rõ ràng, có thể là do:
- Viêm hoặc vòi trứng có sẹo do trước đó bị nhiễm trùng hoặc phẫu thuật.
- Dị tật bẩm sinh
- Di truyền
- Mắc các bệnh như u nang buồng trứng, lạc nội mạc tử cung...
Sử dụng biện pháp tránh thai thất bại, thay đổi hormon, tiền sử phá thai cũng có thể góp phần tăng nguy cơ thai ngoài tử cung.
Những câu hỏi về thai ngoài tử cung mẹ quan tâm nhất
- Thai ngoài tử cung có giữ được không?
Câu trả lời là không. Vị trí thai không nằm trong tử cung mà nằm ở các vị trí khác khi phát triển đến một mức nhất định sẽ bị vỡ, mẹ sẽ vô cùng đau đớn, khó chịu, thai vỡ gây xuất huyết ồ ạt nguy hiểm đến tính mạng của mẹ.
Thai làm tổ ở bên ngoài tử cung không thể giữ được
- Thai ngoài tử cung có đẩy vào được không?
Khi thai làm tổ ngoài buồng tử cung, các gai rau phát triển bám chặt vào vị trí làm tổ nên sẽ không thể đẩy thai vào trong buồng tử cung được.
- Thai ngoài tử cung bao lâu thì đau bụng?
Từ tuần thứ 4 hoặc thứ 5 mẹ đã có những dấu hiệu như trễ kinh, thử que 2 vạch nhưng siêu âm không thấy thai ở trong tử cung thì có thể là dấu hiệu của thai ngoài tử cung. Và từ đó cũng xuất hiện những dấu hiệu đau bụng, ra máu bất thường cảnh báo sớm.
- Có thai ngoài tử cung thử que được không, que thử có báo không?
Có thể dùng que thử phát hiện có thai. Với phụ nữ, thai ngoài tử cung tức là đã mang thai, nồng độ hormone hCG trong nước tiểu (hormone chỉ xuất hiện ở người đã mang thai và phôi thai đã làm tổ). Nếu dùng que thử nước tiểu sẽ thấy xuất hiện 2 vạch, kết hợp với các triệu chứng đi kém: trễ kinh, đau bụng, ra máu âm đạo bất thường, mẹ cần đến ngay các cơ sở có chuyên khoa sản phụ để được thăm khám và chẩn đoán chính xác nhất.
Có thể dùng que thử để phát hiện thai làm tổ ngoài tử cung
- Thai ngoài tử cung siêu âm có thấy không?
Siêu âm có thể thấy được thai ở ngoài buồng tử cung.
- Thai ngoài tử cung mấy tuần thì vỡ?
Rất khó để có thể trả lời mấy tuần thì thai sẽ vỡ bởi thời gian vỡ của khối thai sẽ phụ thuộc vào vị trí và nhiều yếu tố khác. Cụ thể:
+ Thai làm tổ ở vòi trứng sẽ có thời gian vỡ nhanh hơn ở ổ bụng do không gian vòi trứng hẹp hơn.
+ Kích thước vòi trứng, buồng trứng, ổ bụng của mỗi mẹ khác nhau nên khối thai vỡ sẽ có thời gian khác nhau.
+ Sự phát triển của thai nhi càng nhanh thì thời gian vỡ càng sớm.
Thai ngoài tử cung phải làm sao, xử lý thế nào?
Thai ngoài tử cung không thể giữ lại được lâu mà bắt buộc phải có biện pháp xử lý. Có 2 cách xử lý thai ngoài tử cung:
Bác sĩ sẽ chỉ định biện pháp xử lý khi phát hiện thai ở ngoài tử cung
- Điều trị nội khoa: sử dụng Methotrexate khi khối thai ngoài tử cung nhỏ, chưa vỡ, nồng độ betaHCG không quá cao. Cần phải tránh thai sau khi điều trị ít nhất 3 tháng.
- Điều trị ngoại khoa: khi điều trị nội khoa thất bại, hoặc khi khối thai lớn, nằm ở góc tử cung, nồng độ betaHCG cao, khối thai ngoài tử cung đã vỡ. Điều trị ngoại khoa có thể là bảo tồn vòi trứng hoặc cắt vòi trứng.
- Một số trường hợp thai ngòai tử cung sẽ tự tiêu, gọi là thai ngoài tử cung thoái triển, bác sĩ sẽ chỉ định theo dõi sự thoái triển tự nhiên thì mẹ không cần phải dùng biện pháp gì để can thiệp, thai có khả năng sẽ tự tiêu.
