Huỳnh Văn Nén - người tù oan thế kỷ đã được chứng minh trong sạch. Nhưng hơn 17 năm oan sai, gia đình ly tán, ai sẽ trả lại cuộc đời ấy cho ông và gia đình ông?
Người tù oan xuyên hai thế kỷ chính là ông Huỳnh Văn Nén ở Tân Minh ( Hàm Tân, Bình Thuận).
Ông Nén là người ngồi tù oan lâu nhất trong những người bị kết án oan. Ông cũng là người duy nhất bị kết án oan những hai lần với tội ác tày đình: giết người.
17 năm 5 tháng thụ án với án tù chung thân. Nói may cũng đúng mà nói rủi cũng chẳng sai. Vì ông bị cán bộ điều tra nhục hình nên mới phải nhận tội giết người.
Ông Huỳnh Văn Nén (giữa) cùng chị ruột và ông Nguyễn Thận, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ huyện Hàm Tân (phải), ngoài cổng trại tạm giam. Ảnh: Phương Nam (Nguồn: Dân Việt)
Và hẳn là ông bị mớm cung, nên mới khai ra thủ phạm giết người xảy ra từ những 5 năm về trước, trong khi Công an tỉnh Bình Thuận đã "bó tay” không tìm ra thủ phạm.
Và chính nhờ lời “bỗng dưng” tự khai này mà ông Nén được các cơ quan tố tụng tỉnh Bình Thuận ưu ái cho hưởng án chung thân. Nếu không ông đã bị tuyên án tử hình, đâu có ngày được nhận được lời xin lỗi oan sai như hôm nay.
Chỉ có điều, ông Nén thoát án tử hình thì có tới 9 người trong gia đình vợ ông phải vào tù oan. Họ cũng phải ngồi tới - người nhiều nhất 7 năm, người ít nhất 5 năm, người thì chết trong thời gian thụ án…
11 đứa trẻ bỗng dưng rơi vào cảnh cha, mẹ tù tội phải lang thang kiếm sống. Ông chủ tịch thị trấn Tân Minh đã phải liên hệ làng SOS ở TP Hồ Chí Minh để đám trẻ có mái nhà nương tựa.
Những người tù đầy oan trái trong hai vụ án giết người đều đã được minh oan, nhưng mất mát, tổn thất thì quá lớn. Gia đình tan nát, con cái không được học hành, nghề nghiệp thì “đụng đâu làm đó”.
Cả đời họ, con cái họ tiêu tan vì án oan.
Hơn 6.200 ngày ông Nén cam chịu chứ nhất quyết không “ăn năn hối cải” về tội ác mà mình gây ra, để được hưởng khoan hồng, giảm án. Bởi, ông những tưởng “nhận tội” ở cơ quan điều tra, cho nhanh qua cửa ải “đau đớn” thân thể nhất, hy vọng sang viện kiểm sát có cơ hội kêu oan. Ai ngờ cả ba cơ quan tố tụng tỉnh Bình Thuận đều đồng lòng khép tội ông. Ngay cả bà luật sư chỉ định cũng không tạo cơ hội cho ông và gia đình làm đơn kháng án.
Cánh cửa công lý đã khép chặt với ông.
Nhưng báo chí và các luật sư không bỏ rơi ông.
Người cha già đã ngót nghét 90, đem cầm cố miếng đất lấy 20 triệu đồng làm lộ phí đi kêu oan cho con từ nam ra bắc.
Tôi vẫn không quên được, chiều muộn ngày 21/11.2013, luật sư Trần Vũ Hải điện thoại cho tôi, báo đến gấp văn phòng luật sư của anh. Nơi đó, tôi gặp hai người đàn ông, một là ông Nguyễn Thận - nguyên Chủ tịch thị trấn Tân Minh, một là ông Huỳnh Văn Truyện - cha của tù nhân Huỳnh Văn Nén.
Ông Thận trao cho tôi tập đơn kêu oan cho Huỳnh Văn Nén đã viết cách đây hơn mười mấy năm. Mỗi năm lại thêm mấy lá đơn. Đơn gửi đi khắp nơi mà chẳng có lấy một hồi âm.
Nhìn giọt nước mắt ứa ra khoé mắt người cha già đến từ mảnh đất cuối trời - Cà Mau - mà thấy xót xa. ông cụ nói: Tôi ra Hà Nội lần này hy vọng con tôi được giải oan. Nó oan không khác gì ông Chấn ở Bắc Giang.
Tôi đọc và thấy, dấu hiệu oan sai đã rõ, báo chí đến cả trăm bài viết về nỗi oan khuất của ông Nén từ những năm 2000 trở về trước và thời gian cứ thế trôi đi, dường như suốt 13 năm rồi. Vụ án Huỳnh Văn Nén đã trôi vào quên lãng.
Nhưng rồi, hình ảnh người cha già của tù nhân Huỳnh Văn Nén, lời của ông cụ “tôi có về với tổ tiên cũng không yên lòng khi thấy oan vẫn còn oan trái” đã thôi thúc chúng tôi viết ngay loạt bài về “Kỳ án oan trong lịch sử tố tụng”, được đăng tải từ 22/11/2013.
Tình tiết vụ án dù không mới, nhưng lá đơn tố giác tội phạm của anh Nguyễn Phúc Thành viết lần 2, ngày 20/11/2013 là hết sức quan trọng. Thật may mắn là lại đúng vào thời điểm kỳ họp thứ 6, Quốc hội khoá XIII đang nghe Chánh án TANDTC trả lời chất vấn về án oan sai. Vụ án Huỳnh Văn Nén đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội đưa vào là một trong 5 vụ án oan đặc biệt được dư luận quan tâm.
Ủy ban Tư pháp của Quốc hội, Bộ Công an, Viện Kiểm sát NDTC, Toà án NDTC vào cuộc làm rõ oan sai với ông Huỳnh Văn Nén.
Mỗi ngày thêm một thông tin đầy hy vọng. Thông tin ban đầu là, một tuần sau khi loạt bài về kỳ án oan đăng tải, cán bộ Tổng cục Thi hành án và Hỗ trợ tư pháp ( Bộ Công an) đã đến gặp anh Nguyễn Phúc Thành - người đã viết đơn tố giác thủ phạm giết người không phải là Huỳnh Văn Nén. Lá đơn này anh Thành viết từ năm 2000, báo Tiền phong đã đăng tải, nhưng tuyệt nhiên không một cơ quan nào động đến.
Rồi thông tin dồn dập đến khi biết Viện Kiểm sát NDTC, Tòa án NDTC đã rút hồ sơ vụ án lên xem xét. Và cuối cùng là Viện trưởng Viện Kiểm sát NDTC ký kháng nghị giám đốc thẩm vụ án Huỳnh Văn Nén. Tòa án NDTC quyết định giám đốc thẩm, hủy phần tội danh và hình phạt bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Bình Thuận, giao hồ sơ về cấp sơ thẩm để điều tra lại.
Cả một chuỗi thời gian chờ đợi và hy vọng. Rồi thần công lý cũng đã đến với ông Huỳnh Văn Nén.
Lời nói hôm nay của ông Nén tại buổi xin lỗi công khai, không chỉ làm buốt lòng người dân mà còn thức tỉnh lương tâm những người đang thực thi pháp luật: "Tôi tha thiết mong rằng, bằng những đòn roi tôi đã nhận, bằng những oan ức tôi đã trải qua, bằng những tan nát khi gia đình tôi, vợ con tôi đã nếm trải, các điều tra viên, kiểm sát viên, thẩm phán khi đặt bút phán quyết một điều gì, hãy cân nhắc thật kỹ, hãy suy nghĩ không chỉ bằng lý trí, mà còn bằng pháp lý để không làm oan cho bất kể ai…".
6.200 ngày đêm ông Nén ở trong tù, khi mà ai cũng biết, ai cũng hay “một ngày tù nghìn thu ở ngoài”.
