Dinh dưỡng đúng, mẹ hoàn toàn có thể phòng ngừa dị ứng cho trẻ.
75% các mẹ không biết rằng dinh dưỡng là một biện pháp hiệu quả để phòng chống dị ứng ở trẻ(*). Hơn nữa, nhiều mẹ vẫn nghĩ trẻ chỉ có nguy cơ bị cao khi có tiền căn trong gia đình trong khi dị ứng có thể xảy ra với bất kỳ em bé nào. Vậy mẹ cần hiểu gì về dị ứng để “chiến đấu” cùng con, đặc biệt trong 1000 ngày đầu đời cực kỳ quan trọng?
Theo kết quả nghiên cứu của tạp chí Y tế công cộng BMC Public Health năm 2010, có đến 15% trẻ sơ sinh có nguy cơ bị dị ứng và con số này có thể tăng đến 80% nếu gia đình có trên 2 thành viên bị dị ứng.
Phân biệt 4 loại dị ứng phổ biến
Dị ứng là một trong bốn hình thức của “chứng quá mẫn cảm”. “Xét về sức khỏe, một số dạng dị ứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, ví dụ một số trường hợp hen nặng có thể gây tử vong, hoặc cần nằm viện trong thời gian dài với những biến chứng nặng nề; hoặc một số trường hợp dị ứng thức ăn có thể biểu hiện bằng sốc phản vệ gây tử vong tức thời.” - TS.BS Nguyễn Anh Tuấn (Giảng viên Bộ môn Nhi, Đại học Y Dược, TP.HCM) cho biết. Theo đó, BS cũng lưu ý 4 loại dị ứng thường gặp ở trẻ để các bà mẹ lưu tâm.
Dị ứng thức ăn: Chiếm tỷ lệ cao ở trẻ em, đặc biệt ở trẻ dưới 3 tuổi, dấu hiệu thường gặp nhất là ngứa ngáy, nổi mẩn đỏ sau khi ăn một thức ăn nào đó. Một số trường hợp gây ra các triệu chứng tiêu hóa như nôn, đau quặn bụng và tiêu chảy dễ nhầm với tình trạng rối loạn tiêu hóa hay nhiễm độc thức ăn. Trong một số ít trường hợp, dị ứng thực phẩm có thể gây sốc phản vệ và gây tử vong. Ngoài hải sản, trứng thì sữa bò cũng là loại thực phẩm dễ gây dị ứng, do cơ thể trẻ mẫn cảm với thành phần đạm sữa bò.
Hen suyễn dị ứng: Đây là kiểu phản ứng với rất nhiều dị ứng nguyên như phấn hoa hay vảy da của thú vật hoặc sự thay đổi của thời tiết, có tính di truyền. Khi bị hen, trẻ sẽ có cảm giác nặng ngực, thở khò khè, khó thở (thở nhanh, thở co kéo lồng ngực, co kéo cơ vùng cổ, cánh mũi phập phồng…) Trong nhiều trường hợp, trẻ lên cơn hen nặng phải nhập viện và một số trường hợp phải phòng ngừa lên cơn hen mỗi ngày.
Viêm da dị ứng: Hay còn gọi là chàm hay viêm da cơ địa, rất thường gặp ở trẻ bắt đầu trong năm đầu đời và có đến 85% trẻ mắc bệnh tiếp tục đến 5 tuổi. Những biểu hiện đầu tiên của viêm da dị ứng bắt đầu từ một vết phát ban xuất hiện đột ngột, làm da bị khô, ngứa và đóng vảy, khó chịu. Ở giai đoạn phát bệnh, làn da bị nhiễm trùng có thể rỉ ra chất lỏng. Trẻ mắc bệnh cảm thấy ngứa ngáy, gãi thường xuyên, khiến da bị tổn thương nặng hơn. Sau điều trị thì da khô lại và dày sần.
Viêm mũi dị ứng: Thường xuất hiện ở trẻ với những biểu hiện như ngứa mũi, hắt hơi, chảy nước mũi trong, hay quấy khóc. Viêm mũi dị ứng nếu không điều trị dứt điểm và có các biện pháp phòng ngừa dễ gây đến các biến chứng về đường hô hấp cho trẻ như viêm tai, viêm phổi, viêm họng, viêm phế quản…
Viêm mũi dị ứng thường xuất hiện ở trẻ (ảnh minh họa)
Dinh dưỡng đúng – mẹ hoàn toàn có thể phòng ngừa dị ứng cho trẻ
Dị ứng thường không thể trị dứt và có nguy cơ tái đi tái lại nhiều lần trong đời, trẻ sẽ phải chung sống với căn bệnh này cả đời. Tuy vậy, mẹ vẫn có thể phòng ngừa dị ứng do trẻ thông qua chế độ dinh dưỡng ngay từ những năm tháng đầu đời.
Để phòng ngừa dị ứng, phải thực hiện cho trẻ ngay khi sinh ra hoặc thậm chí ngay từ trong thai kỳ. Việc bú mẹ hoàn toàn khi sinh ra là biện pháp hữu hiệu nhất để giảm nguy cơ một số dạng dị ứng. Các nghiên cứu cho thấy, bú mẹ hoàn toàn trong 4-6 tháng đầu đời giúp giảm nguy cơ bị chàm trong 2 năm đầu đời, giảm khởi phát cơn khò khè trong 4 năm đầu và giảm khả năng dị ứng đạm sữa bò.
Việc bú mẹ hoàn toàn khi sinh ra là biện pháp hữu hiệu nhất để giảm nguy cơ dị ứng (ảnh minh họa)
Nếu trẻ không được bú mẹ vì lý do nào đó thì công thức dinh dưỡng có đạm thủy phân là một lựa chọn. Trong Khuyến cáo phòng ngừa dị ứng của Việt Nam (do Hội Nhi khoa Việt Nam phối hợp với Hội Phụ Sản khoa và Sinh đẻ có kế hoạch Việt Nam biên soạn), công thức dinh dưỡng đạm whey thủy phân một phần được chứng minh lâm sàng có tác dụng phòng ngừa viêm da dị ứng và dị ứng đạm sữa bò nếu được sử dụng thay cho công thức dinh dưỡng có đạm sữa bò còn nguyên vẹn.
Ngoài ra, theo nghiên cứu của GINI (Nghiên cứu can thiệp Dinh dưỡng ở trẻ em của Đức) trên 2.252 trẻ trong 6 năm, công thức đạm whey thủy phân một phần giúp giảm đến 36% nguy cơ viêm da dị ứng từ lúc sinh đến lúc 6 tuổi. Một phân tích gộp đã chứng minh công thức dinh dưỡng đạm whey thủy phân một phần giúp giảm 55% nguy cơ dị ứng. Bên cạnh đó, việc hạn chế sinh mổ không cần thiết, chủng ngừa đầy đủ, vệ sinh môi trường tốt cũng là những biện pháp giúp phòng ngừa dị ứng hợp lý và hiệu quả.
Và để biết con mình có nguy cơ bị dị ứng hay không, các bà mẹ có thể làm bài kiểm tra tại đây.
(*) Khảo sát được thực hiện trên Vnexpress.net
