Một trong những giải pháp giúp trẻ bớt kén ăn, dùng bữa ngon miệng là bổ sung các dưỡng chất như chất đạm hay lợi khuẩn đường ruột giúp cân bằng và hỗ trợ sự phát triển hệ tiêu hóa của trẻ.
Kén ăn là “câu chuyện muôn thuở” và “cuộc chiến” trường kỳ của cha mẹ để vun đắp cho con thói quen ăn uống lành mạnh, đầy đủ dưỡng chất. Thông thường, cha mẹ sẽ cho rằng kén ăn là do lỗi ở con trẻ. Tuy nhiên, liệu đây có thực sự là nguyên nhân và mẹ nên làm thế nào để giúp con ăn ngon?
Chuyên gia dinh dưỡng Anh Nguyễn và ca sĩ Phương Vy sẽ chia sẻ, phân tích chi tiết về nguyên nhân trẻ kén ăn cũng như đưa ra những giải pháp để trẻ ăn ngon miệng hơn.
Theo chuyên gia dinh dưỡng Anh Nguyễn, trẻ biếng ăn có thể do 4 nguyên nhân chủ yếu:
Khẩu phần ăn thiếu cân đối
Chuyên gia dinh dưỡng Anh Nguyễn cho biết khẩu phần ăn cân đối cho trẻ từ 2-6 tuổi cần đầy đủ và đa dạng. Ở đây, đầy đủ chỉ đủ các nhóm dinh dưỡng quan trọng (đạm, bột đường, chất béo và chất xơ); còn đa dạng chỉ thành phần và nhóm loại cần đa dạng để đủ các vi chất (ví dụ như vitamin và khoáng chất).
Tại sao cân đầy đủ và đa dạng? Bởi vì đầy đủ giúp trẻ tăng trưởng khỏe mạnh, còn đa dạng ngăn thừa thiếu hụt vitamin và khoáng chất. Sự thiếu hụt nghiêm trọng có thể dẫn đến bệnh lý trong khi ăn uống, không đầy đủ có thể làm trẻ thấp còi hay suy dinh dưỡng.
Cũng theo chuyên gia dinh dưỡng Anh Nguyễn, trẻ 2-6 tuổi là nhóm tuổi cần nhiều năng lượng cho các hoạt động thể chất và học hỏi phát triển trí não. Vì vậy, dinh dưỡng nên được phân bổ như sau:
- 2 phần trái cây
- 3 phần rau củ
- 6 phần cơm, bún
- 2 phần thịt, cá
- 2 phần sữa, sữa chua, pho mát
- Hạn chế nước ngọt, bánh kẹo
Giai đoạn chuyển tiếp giữa các thời kỳ phát triển của con
Sự thèm ăn của trẻ nhỏ thay đổi mỗi ngày. Giống như người lớn chúng ta, trẻ cũng có lúc thích ăn và cũng có lúc không muốn ăn. Các giai đoạn chuyển tiếp hoặc có sự thay đổi như con mọc răng, bị ốm sốt…làm trẻ không thèm ăn. Thông thường, khoảng thời gian này là tạm thời, diễn ra vài ngày đến vài tuần, thậm chí trước và sau sự kiện nào đó một thời gian. Do vậy, điều này là hoàn toàn bình thường.
Trẻ bị rối loạn chức năng tiêu hóa
Đa phần trẻ bị rối loạn tiêu hóa là do vi khuẩn xâm nhập thông qua đường ăn uống. Một số rối loại có thể gặp là táo bón, tiêu chảy, phân sống, chán ăn, đầy hơi. Hệ vi sinh vật của trẻ sẽ ổn định, khỏe mạnh và có thể lấy lại cân bằng sau một vài ngày rối loạn. Cha mẹ tốt nhất là bình tĩnh theo dõi và biết cách xử lý thích hợp.
Mẹ chưa hiểu đúng về kích cỡ bụng của trẻ
Mẹ cần biết rằng dung tích dạ dày trung bình của trẻ 2-10 tuổi bằng khoảng 1/3 của người trưởng thành. Dù trên thực tế, kích thước dạ dạy mỗi bé là khác nhau nhưng điều này đã cho chúng ta biết một lưu ý quan trọng: Trẻ con không giống như người lớn chúng ta, thời gian tiêu hóa chậm hơn người trưởng thành nhiều nên cha mẹ cần chuẩn bị lượng thức ăn phù hợp để trẻ tiêu hóa và hấp thu thức ăn được tốt.
Đặc biệt, một số chất béo bão hòa hoặc trans-fat, chất đường ngọt rất khó tiêu hóa đối với trẻ. Do đó, việc ép bé ăn là không thể bởi vì dạ dày trẻ không có nhiều dung tích thừa ra để cố ăn. Bạn càng ép chỉ làm bé chán ghét thức ăn hoặc thậm chí không tốt đến phát triển dạ dày của trẻ.
Khi trẻ kén ăn, cha mẹ thường áp dụng cách ép con ăn để bé ăn được nhiều hơn. Tuy nhiên cách làm này có thể gây tâm lý sợ hãi ở trẻ. Vì thế, cha mẹ nên:
Thay đổi thức ăn hàng ngày và cách thức cho trẻ ăn
Trẻ con thường bị thu hút bởi những món ăn được trang trí đẹp và nhiều màu sắc. Để con ăn ngon miệng, hấp dẫn bởi thức ăn, mẹ nên dành thời gian đa dạng thực đơn hàng ngày, trang trí bắt mắt và sắp đặt món ăn trong tầm mắt của trẻ.
Phương Vy bật mí khi con gái kén ăn, chính nữ ca sĩ cũng chăm chỉ áp dụng phương pháp này: “Một ngày của Ailani được chia ra làm 3 bữa hoặc 4 bữa, sáng thì có thể cho con ăn hủ tiếu hoặc phở, trưa thì cho con ăn cơm, còn tối thì có thể ăn thêm chén cháo. Vy thay đổi liên tục như vậy sẽ giúp con không bị ngán khi phải ăn 1 món nhiều lần trong ngày”.
Cho trẻ ăn cân đối các lượng thức ăn khác nhau
Theo chuyên gia Anh Nguyễn, bữa ăn hàng ngày của trẻ cần đầy đủ, đa dạng, cân đối và hợp lý từ bốn nhóm thực phẩm: nhóm bột đường, nhóm đạm, nhóm chất béo, nhóm vitamin và muối khoáng. Khẩu phần ăn phải cân đối giữa các chất dinh dưỡng như: % năng lượng do các chất (Gluxit, đạm, lipid) cung cấp/tổng năng lượng khẩu phần, tỷ lệ % protein động vật/protein tổng số, tỷ lệ % lipid động vật/lipid tổng số, tỷ lệ canxi/phospho,…
Khen ngợi trẻ đúng lúc
Ca sĩ Phương Vy, người luôn ủng hộ quan điểm “Làm mẹ khoa học”, đã dành cả mấy tháng trời quyết chí vì con mà dành thật nhiều thời gian quan sát thói quen ăn uống của bé, uốn nắn nhẹ nhàng từng chút một, từng bữa một. Cô cho biết: “Vợ chồng Vy luôn dành cho con những lời khen ngợi khi con chịu hợp tác trong bữa ăn, điều đó cũng giúp ích rất nhiều”.
Bổ sung các dưỡng chất hỗ trợ cho sự phát triển hệ tiêu hóa của trẻ
Hệ tiêu hóa, đặc biệt là đường ruột của trẻ, được xem là nơi du nhập ra vào phần lớn các mầm bệnh vì phải xử lý thực phẩm mỗi ngày, nơi mà nhiều vi khuẩn có thể theo con đường này vào cơ thể.
Trong đường ruột chứa một tập hợp hệ vi sinh vật gồm nhiều loài vi khuẩn khác nhau, trong đó lợi khuẩn (còn được gọi là probiotics) là những vi khuẩn sống đem lại lợi ích cho cơ thể và cạnh tranh với các vi sinh vật gây hại khác trong đường ruột. Một số vi khuẩn gây hại có thể tạo ra khí gas làm ảnh hưởng đến cảm giác thèm ăn ở trẻ.
Để cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột này rất cần các lợi khuẩn giúp thay đổi trật tự, chống trả lại vi khuẩn có hại, tham gia vào vai trò miễn dịch và sản xuất các hợp chất có lợi cho cơ thể. Nghiên cứu cho thấy một số tình trạng chán ăn ở trẻ hoàn toàn có thể được cải thiện. Vì vậy, việc bổ sung các dưỡng chất như đạm hay lợi khuẩn đường ruột giúp cân bằng và hỗ trợ sự phát triển tiêu hóa ở trẻ là rất quan trọng.
