Đây được coi là ngôi nhà cổ nhất trong các nhà cổ còn sót lại ở làng cổ Đường Lâm này.
Trải qua 12 đời con, cháu nối dõi, ngôi nhà cổ đã có niên đại khoảng 400 năm đang thuộc quyền sở hữu của ông Nguyễn Văn Hùng (Đường Lâm - Sơn Tây - Hà Nội). Ngay từ khi bước vào, chiếc cổng gợi nhớ đến một thời xa xưa, cổ kính với cánh cửa gỗ, tường đá ong.
Đá ong được ví như biểu tượng độc đáo của kiến trúc tường nhà của xứ Đoài một thời và Đường Lâm là thủ phủ của vật liệu kiến trúc cổ xưa này.
Phía trong cánh cổng là cả một con ngõ sâu hun hút, chạy dài.
Căn nhà cổ được gia chủ trân trọng, gìn giữ qua 12 đời gia tộc. Nhà có 4 gian giữa và 2 buồng - một trong những nét đặc trưng của kiến trúc Bắc bộ xưa.
Căn nhà phần lớn được làm bằng gỗ với những hàng cột chống trước hiên đã bị bào mòn theo thời gian, năm tháng.
Dưới đế mỗi cột là những tảng đá xanh được người thợ gọt dũa một cách tinh xảo.
Phần trên mái là ngói âm dương, thứ ngói độc đáo của người Việt cổ xưa dùng đất sét nhào nhuyễn sau đó phơi khô trước khi đưa vào nung bằng rơm, củi mà thành.
Sau khi dựng nhà bằng gỗ, mái cũng được người thợ mộc làm các rui, mè, kèo cất lên, cũng là lúc những hàng ngói âm dương được xếp tầng lớp như vảy cá. Ngói không chỉ có tác dụng che mưa, che nắng mà còn giữ cho căn nhà mùa đông thì ấm, mùa hè thì mát.
Những lớp cửa gỗ được bố trí như một bức tường phía trước. Khi gia đình có cỗ bàn, những cánh cửa gỗ cũng được tháo ra, rải xuống đất thay cho chiếu, cho mâm.
Mặc dù đã 400 năm tuổi nhưng căn nhà vẫn cho thấy sự tinh tế trong kiến trúc của người xưa
Phần trần nhà kiên cố.
Những vật dụng như tủ, bàn ghế, sập đều bằng gỗ và có niên đại hàng trăm năm.
Các vật dụng cổ vẫn được lưu giữ trọn vẹn
Vỉ kèo - nơi ngăn cách với buồng bên trái căn nhà
Gian chính giữa được bài trí thờ tổ tiên, gian bên trái được thờ cộng đồng
Tiếp giáp hai bên là buồng dành cho việc nghỉ ngơi của con cái trong gia đình.
Hiện tại, căn nhà ông Hùng trở thành điểm dừng chân cho rất nhiều du khách khi đến với làng cổ Đường Lâm.
Mỗi ngày qua đi, ông Hùng lại lọ mọ, nâng niu từng cái chốt cửa, then cài. Theo ông Hùng cho biết, cũng không ít những người ngỏ lời mua lại căn nhà với giá tiền lớn, nhưng ông không bán.
