Trẻ sơ sinh thở khò khè thường sẽ tạo ra những âm thanh như huýt sáo mỗi khi bé thở. Việc này có thể dễ dàng nhận thấy hơn khi bé thở ra.
Đôi khi, trẻ sơ sinh bị khò khè ở cổ họng nghe như tiếng rít. Mẹ sẽ nhận thấy tiếng thở khò khè này khi bé thở bình thường hoặc chỉ khi đặt tai của mình lên cạnh ngực con.
Nguyên nhân nào gây ra tình trạng trẻ sơ sinh thở khò khè?
Đường thở của bé là các ống dẫn khí vào và ra khỏi phổi. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dễ bị khò khè vì những đường thở này còn nhỏ .Bác sĩ có thể khó xác định được nguyên nhân gây ra khò khè. Đó là bởi vì nó phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, nó có thể xảy ra vì những lý do khác nhau. Dưới đây là những nguyên nhân điển hình nhất:
- Trẻ sơ sinh thở khò khè như có đờm lúc mới sinh: Thở rít đều là những tiếng động mà mẹ có thể nghe thấy các bé mới chào đời do bé đã quen với việc hít thở không khí sau 9 tháng trong bụng mẹ .
Lúc mới sinh, bé bú hơi nhiều nên bé phải thở bằng mũi. Bé có thể bị tích tụ chất nhầy bình thường trong mũi, khiến việc thở của bé trở nên khó khăn. Điều này không nhất thiết có nghĩa là bé bị nhiễm trùng.
Có nhiều nguyên nhân gây nên tình trạng trẻ sơ sinh thở khò khè. (Ảnh minh họa)
- Ho, cảm lạnh và nhiễm trùng ngực ở bé: Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có khả năng bị ho và cảm lạnh trong những năm đầu đời, vì hệ miễn dịch của bé vẫn đang phát triển. Nhiều bệnh nhiễm trùng trong số này có thể gây ra thở khò khè. Các bác sĩ gọi đây là chứng thở khò khè do virus .
Thở khò khè có thể dễ nhận thấy nhất nếu bé bị nhiễm trùng đường thở và phổi (nhiễm trùng đường hô hấp dưới), chẳng hạn như viêm tiểu phế quản hoặc viêm phổi. Bé có nhiều khả năng bị viêm tiểu phế quản trong khoảng thời gian từ 3 đến 6 tháng tuổi, nhưng bệnh này phổ biến ở trẻ em dưới hai tuổi .
Viêm tiểu phế quản thường khởi phát giống như cảm lạnh nhẹ. Sau đó, các triệu chứng phát triển thành sốt nhẹ, ho dai dẳng và thở nhanh, khó nhọc vài ngày sau đó. Viêm tiểu phế quản là một bệnh nhiễm trùng do virus, vì vậy không thể điều trị bằng thuốc kháng sinh.
Tốt nhất, mẹ nên đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán, xác định đó là bệnh viêm tiểu phế quản. Miễn là bé thở thoải mái và bú tốt, mẹ có thể chăm sóc bé tại nhà .
- Bé bị viêm phổi: Là một bệnh nhiễm trùng ở phổi, đi kèm với một cơn ho nặng hơn, khan hoặc có đờm. Nó có thể dẫn đến sốt, thở khò khè và thở nhanh, nông .
Viêm phổi có thể nghiêm trọng hơn viêm tiểu phế quản, vì vậy nếu mẹ lo lắng rằng bé có thể bị mắc bệnh này, hãy đưa bé đến bác sĩ để được chẩn đoán. Viêm phổi thường là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, vì vậy trẻ có thể cần dùng thuốc kháng sinh để giúp khỏi bệnh.
- Hen suyễn và dị ứng: Hen suyễn là một tình trạng làm cho đường thở của bé bị sưng và trở nên nhạy cảm. Kết quả là ống dẫn khí của cô ấy bị thu hẹp, khiến trẻ thở khò khè khi thở. Khi suyễn thở khò khè thường là một âm thanh như tiếng huýt sáo .
Một số trẻ bị hen suyễn cũng có thể gây nên thở khò khè. (Ảnh minh họa)
Hen suyễn có thể khởi phát do ho và cảm lạnh. Mẹ có thể thấy bé ho nhiều hơn vào ban đêm hoặc sáng sớm. Vì trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bị ho và cảm lạnh quá nhiều, nên rất khó để biết chắc chắn trẻ bị hen suyễn hay trẻ bị thở khò khè do virus. Tuy nhiên, nếu bé thở khò khè giữa các đợt cảm lạnh, hoặc thở khò khè khi bé hoạt động và thở nặng nhọc hơn, bé có thể bị hen suyễn .
Nếu mẹ hoặc các thành viên thân thiết khác trong gia đình mắc bệnh hen suyễn và dị ứng, có thể bé dễ mắc bệnh này. Ngoài ra, nếu bé có tiếp xúc với các tác nhân khác như:
+ Tiếp xúc với các chất gây dị ứng: Những tác nhân này bao gồm mạt bụi nhà, lông động vật hoặc phấn hoa.
+ Tiếp xúc với khói, ô nhiễm hoặc không khí lạnh.
+ Có một loạt các hoạt động hoặc tập thể dục.
Khi bé bị hen suyễn, mẹ nên đưa bé đi gặp bác sĩ ngay để có những phương pháp điều trị kịp thời.
- Trẻ bị trào ngược nặng: Trào ngược rất phổ biến ở trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, nếu bé là một trong số ít bị trào ngược nặng, được gọi là bệnh trào ngược dạ dày - thực quản (GORD), thì bé có thể hơi khò khè. Thậm chí, một số trẻ sơ sinh thở khò khè và hay vặn mình.
Tình trạng khò khè có thể tiếp diễn trong vài tháng sau khi bé khỏi bệnh GORD. Hầu hết trẻ sơ sinh khỏe mạnh hơn khi khoảng 18 tháng. Bệnh trào ngược có thể gây kích ứng ống dẫn thức ăn và điều này cũng có thể làm cho đường thở của bé nhạy cảm hơn. Trẻ sơ sinh bị trào ngược cũng có nhiều khả năng bị hen suyễn, vì vậy cả hai kết hợp với nhau có thể khiến trẻ dễ bị khò khè .
- Các nguyên nhân khác: Trong một số trường hợp hiếm gặp hơn, tiếng thở khò khè của trẻ có thể cho thấy sự hiện diện của bệnh mãn tính hoặc bẩm sinh, chẳng hạn như bệnh xơ nang. Nó cũng có thể là bệnh viêm phổi hoặc ho gà. Nếu bị ốm nặng khi chơi đùa, bé cũng sẽ có các triệu chứng khác. Mẹ cần phải lưu ý rằng, dù có bất kỳ triệu chứng nào nhưng bé bị sốt trên 38 độ C cũng cần phải đi gặp bác sĩ.
Cách chữa khò khè cho trẻ sơ sinh tại nhà
Cách điều trị thở khò khè của bé sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân. Nếu đây là lần đầu tiên bé thở khò khè, bác sĩ có thể cho phép mẹ thử điều trị các triệu chứng tại nhà trước khi kê đơn thuốc. Bạn có thể thử các biện pháp khắc phục tại nhà sau đây.
- Máy giữ ẩm: Máy tạo độ ẩm sẽ đưa hơi ẩm vào không khí. Việc cung cấp nước cho không khí sẽ giúp nới lỏng mọi tắc nghẽn khiến bé thở khò khè.
Dùng máy phun sương để tạo độ ẩm trong phòng cũng giúp làm giảm tình trạng khò khè ở trẻ hơn. (Ảnh minh họa)
- Bổ sung nước (hoặc sữa): Nếu các bé thở khò khè do nhiễm trùng, điều quan trọng là phải giữ cho trẻ đủ nước. Đảm bảo rằng bạn cung cấp cho chúng nhiều chất lỏng. Nước sẽ giúp làm lỏng chất nhầy và thông mũi.
- Hút mũi cho bé: Nếu tình trạng tắc nghẽn vẫn tiếp diễn, mẹ có thể giúp hút một số chất nhầy ra khỏi đường hô hấp trên. Hãy nhớ rằng đường mũi và đường dẫn khí đến phổi của bé vẫn đang phát triển. Mẹ cần phải làm thật nhẹ nhàng.
- Máy phun sương: Dùng máy phun sương cũng có thể giúp giảm chứng thở khò khè do hen suyễn. Nó có thể sẽ không làm giảm khò khè do các nguyên nhân khác
- Thuốc: Mẹ tuyệt đối không nên cho trẻ sơ sinh sử dụng thuốc kháng sinh hoặc bất kỳ loại thuốc nào nếu không có sự chỉ định của bác sĩ vì có thể làm ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.
Khi nào cần đưa trẻ bị thở khò khè đến gặp bác sĩ?
Nếu thấy bé thở gấp gáp, hoặc nếu da của chúng ngả sang màu hơi xanh, hãy đến bác sĩ ngay lập tức. Nó có thể chỉ ra một phản ứng dị ứng nghiêm trọng hoặc tình trạng bệnh lý nghiêm trọng. Mẹ cũng nên gọi cho bác sĩ ngay lập tức nếu bé có biểu hiện:
- Cồn cào trong ngực
- Cơn ho dữ dội
- Sốt cao kéo dài
- Mất nước
Trong những trường hợp này, bác sĩ có thể cung cấp cho bé sự chăm sóc cần thiết. Ngoài ra, các mẹ cần phải luôn luôn theo dõi tình trạng của trẻ để có những biện pháp điều trị kịp thời nhất.
|
"Why Is My Baby Wheezing?", Healthline, March 20, 2017 "Wheezing in babies", Baby Centre, August 2018 |
