Gia vị có tác dụng kích thích hương vị và tạo độ đậm đà cho món ăn. Tuy nhiên, việc lạm dụng một số loại gia vị quen thuộc như ớt, đường hay muối lại có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Việc kiểm soát lượng gia vị trong bữa ăn là yếu tố quan trọng để duy trì giấc ngủ sâu, ổn định huyết áp và bảo vệ tuổi thọ lâu dài.
1. Ớt
Ớt là loại gia vị quen thuộc, mang lại vị cay đặc trưng và kích thích vị giác. Tuy nhiên, hoạt chất capsaicin trong ớt có tác dụng làm tăng nhiệt độ cơ thể. Trong khi đó, để đi vào giấc ngủ sâu, thân nhiệt cần được hạ xuống tự nhiên. Khi nhiệt độ cơ thể tăng, hệ thần kinh khó thư giãn, dẫn đến tình trạng khó ngủ hoặc ngủ không sâu.
Ngoài ra, ớt còn dễ gây kích thích niêm mạc dạ dày, làm tăng tiết axit, dẫn đến ợ nóng và trào ngược nếu ăn vào buổi tối. Việc tiêu thụ thường xuyên thực phẩm cay trong bữa tối có thể khiến quá trình tiêu hóa chậm lại, ảnh hưởng đến giấc ngủ và hệ tiêu hóa về lâu dài. Một số loại bột ớt bảo quản không đúng cách còn có nguy cơ nhiễm độc tố nấm mốc, gây hại cho gan và đường tiêu hóa.
Ớt giúp kích thích vị giác nhưng ăn quá nhiều sẽ dẫn đến tình trạng tăng thân nhiệt và gây mất ngủ (Ảnh minh hoạ)
2. Đường
Người trẻ thường xuyên tiêu thụ bánh ngọt, trà sữa hay socola là nguyên nhân khiến giấc ngủ chập chờn, khó vào giấc và dễ tỉnh giữa đêm. Khi tiêu thụ nhiều đường, nồng độ đường huyết trong cơ thể tăng nhanh, sau đó giảm đột ngột. Cơ thể phản ứng bằng cách tiết các hormone kích thích như adrenaline và cortisol, khiến tim đập nhanh, thần kinh căng thẳng và khó thư giãn để ngủ.
Không chỉ ảnh hưởng đến giấc ngủ, việc tiêu thụ đường quá mức còn gây rối loạn chuyển hóa, làm tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường và viêm mạn tính. Khi thiếu ngủ kéo dài, cơ thể càng thèm đồ ngọt, tạo thành vòng luẩn quẩn khiến sức khỏe ngày càng đi xuống. Về lâu dài, lượng đường cao trong máu còn làm thành mạch máu bị tổn thương, thúc đẩy lão hóa sớm và ảnh hưởng tim mạch. Đó là lý do các chuyên gia luôn khuyên hạn chế đồ ngọt vào buổi tối, đặc biệt là sau 19 giờ, khi quá trình trao đổi chất bắt đầu chậm lại.
Thay vì dùng bánh kẹo hay trà sữa trước khi ngủ, bạn có thể chọn một ly sữa ấm không đường hoặc vài lát trái cây tươi. Những thực phẩm này giúp cơ thể nạp năng lượng nhẹ nhàng, ổn định đường huyết và hỗ trợ ngủ ngon hơn mà không gây tăng cân hay mệt mỏi vào sáng hôm sau.
3. Muối
Muối ảnh hưởng đến tuần hoàn máu và huyết áp, những yếu tố liên quan trực tiếp đến giấc ngủ. Khi nạp quá nhiều muối, cơ thể phải giữ nước để cân bằng nồng độ natri trong máu. Điều này khiến thể tích máu tăng lên, tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, dẫn đến cảm giác mệt mỏi, hồi hộp và khó ngủ. Đặc biệt, ăn mặn vào buổi tối dễ khiến mặt và tay chân bị sưng nhẹ vào sáng hôm sau do hiện tượng giữ nước.
Lượng muối dư thừa còn khiến dịch lỏng tích tụ quanh đường hô hấp, làm tăng nguy cơ ngáy và ngưng thở khi ngủ. Thiếu oxy trong khi ngủ lâu ngày khiến não và tim phải chịu áp lực lớn, làm tăng nguy cơ đột quỵ và suy tim. Để cải thiện giấc ngủ và bảo vệ tim mạch, nên giảm dần lượng muối trong khẩu phần, ưu tiên thực phẩm tươi, luộc, hấp thay vì chiên xào. Uống đủ nước trong ngày và hạn chế ăn mặn vào buổi tối cũng giúp cơ thể duy trì trạng thái cân bằng, dễ chìm vào giấc ngủ sâu và tỉnh dậy với tinh thần sảng khoái hơn.
Người trưởng thành chỉ nên tiêu thụ tối đa 5g muối mỗi ngày, tương đương khoảng 1 thìa cà phê để đảm bảo sức khoẻ (Ảnh minh hoạ)
