Hai bệnh nhân đột quỵ cấp cứu ở Trung tâm Y tế Phú Quốc (tỉnh An Giang) vừa được cứu sống nhờ sự hỗ trợ chuyên môn từ Bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM) - đánh dấu bước tiến quan trọng trong công tác tiếp nhận các ca đột quỵ, kịp thời triển khai các phác đồ phù hợp với thể trạng của bệnh nhân.
Sáng 2/10, ông N.V.T. (70 tuổi, ngụ Phú Quốc) được đưa vào khoa Cấp cứu trong tình trạng lơ mơ, liệt nửa người trái, thang điểm NIHSS (thang điểm đánh giá độ nặng đột quị não cấp) ở mức 18 - tiên lượng nặng, nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng rất cao.
Thân nhân bệnh nhân T. cho biết, cách nhập viện khoảng 1 giờ, bệnh nhân đang bán hàng thì đột ngột lơ mơ, ngã quỵ, liệt nửa người trái. Trong tình huống cấp bách, người nhà bệnh nhân nhanh chóng đưa đến Trung tâm Y tế Phú Quốc cấp cứu.
Với sự kịp thời, chuẩn xác đến từ đội ngũ y bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy và Trung tâm Y tế Phú Quốc đã giúp 2 bệnh nhân vượt cơn nguy kịch khi bị đột quỵ.
Kíp trực cấp cứu tiếp nhận xác định đây là trường hợp đột quỵ não cấp giờ thứ 2, trong thời gian vàng, nên đã hội chẩn ngay với nhóm y bác sĩ của Bệnh viện Chợ Rẫy đang thường trực tại Trung tâm Y tế Phú Quốc hỗ trợ chuyên môn (gồm các y bác sĩ của khoa Cấp cứu và Hồi sức Cấp cứu bệnh viện Chợ Rẫy), khởi động quy trình đột quỵ não cấp, chụp CT khẩn.
Kết quả chụp CT cho thấy bệnh nhân không bị xuất huyết não, phù hợp với chẩn đoán đột quỵ thiếu máu não cấp. Dưới sự hướng dẫn của bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy, ông T. được chỉ định truyền thuốc tiêu sợi huyết tĩnh mạch. Sau điều trị, bệnh nhân tỉnh táo hơn, sức cơ cải thiện, điểm NIHSS giảm còn 14. Ngày 3/10, ông được chuyển đến Bệnh viện Chợ Rẫy để điều trị chuyên sâu và phục hồi tốt.
Sau gần một tuần điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy, sức khỏe bệnh nhân ổn định, được cho về tuyến dưới để tiếp tục phục hồi chức năng. Việc xử trí kịp thời bằng thuốc tiêu sợi huyết trong “giờ vàng” tuy chưa đạt hiệu quả tối đa nhưng đã giúp ngăn bệnh tiến triển nặng và đảm bảo quá trình chuyển viện an toàn.
Tương tự, bệnh nhân L.V.Q. (49 tuổi, ngụ Phú Quốc) nhập viện với các triệu chứng yếu nửa người trái, méo miệng, nói khó. Sau khi hội chẩn cùng bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy, bệnh nhân được truyền thuốc tiêu sợi huyết. Hai giờ sau khi nhập viện, sức cơ cải thiện rõ rệt và đến 18 giờ sau, anh Q. hồi phục hoàn toàn, chỉ số NIHSS về 0, được xuất viện trong ngày.
Phát hiện sớm, cấp cứu kịp thời, can thiệp đúng phác đồ là chìa khóa giúp bệnh nhân đột quỵ giành lại sự sống.
Lý giải khác biệt hiệu quả điều trị trong 2 ca bệnh đột quỵ trên, BS CKII Trầm Minh Toàn, Trưởng khoa Cấp cứu Bệnh viện Chợ Rẫy, cho biết cả 2 ca đều được xử trí đúng phác đồ trong thời gian vàng (4 - 5 giờ đầu sau đột quỵ), nhưng hiệu quả khác biệt do yếu tố bệnh lý nền.
Trường hợp bệnh nhân N.V.T nghi ngờ có tắc mạch máu lớn hoặc xơ vữa nặng, nên thuốc tiêu sợi huyết không đủ tái thông hoàn toàn. Với những ca như vậy, cần kỹ thuật can thiệp lấy huyết khối bằng hệ thống DSA - thiết bị mà hiện Trung tâm Y tế Phú Quốc chưa có.
Đại diện Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, đây là hai trường hợp đầu tiên tại Phú Quốc được xử trí thành công bằng thuốc tiêu sợi huyết - một bước ngoặt trong điều trị đột quỵ tại địa phương, giúp giảm tỷ lệ tử vong và hạn chế di chứng. Thành công này đến từ chương trình phối hợp đào tạo, chuyển giao kỹ thuật và hỗ trợ xây dựng Trung tâm can thiệp đột quỵ giữa Bệnh viện Chợ Rẫy và Trung tâm Y tế Phú Quốc.
BS CKII Trầm Minh Toàn cho biết thêm, cả hai bệnh nhân đều được xử trí trong “thời gian vàng” 4 đến 5 giờ đầu - giai đoạn quan trọng nhất để tái thông mạch máu bằng thuốc hoặc can thiệp. Tuy Phú Quốc chưa có hệ thống DSA để lấy huyết khối, nhưng nhờ xử lý kịp thời, cả hai bệnh nhân đều được cứu sống. Ngược lại, bệnh nhân Q. lại đáp ứng thuốc rất tốt và hồi phục ngoạn mục vì được cứu sống trong thời gian vàng.
Theo BS CKII Trầm Minh Toàn, thành công của hai ca bệnh đầu tiên này đánh dấu một bước ngoặt lớn trong công tác điều trị đột quỵ tại Phú Quốc, khẳng định hiệu quả của mô hình hợp tác giữa bệnh viện tuyến trên và y tế cơ sở.
Từ cuối tháng 9/2025, Bệnh viện Chợ Rẫy đã cử 2 bác sĩ cùng 1 điều dưỡng đến công tác trực tiếp tại Trung tâm Y tế Phú Quốc, nhằm hỗ trợ chuyên môn cho đội ngũ y tế địa phương trong công tác khám, chẩn đoán và điều trị bệnh nhân.
Chỉ sau thời gian ngắn phối hợp, hai ca đột quỵ đầu tiên được cứu sống thành công tại Trung tâm Y tế Phú Quốc đã mở ra bước ngoặt quan trọng trong điều trị đột quỵ cho người dân trên “đảo ngọc”. Từ đó, có thể thấy việc can thiệp kịp thời ngay tại tuyến cơ sở giúp người bệnh được cấp cứu trong “thời gian vàng”, giảm thiểu nguy cơ tử vong do phải chuyển tuyến xa đối với bệnh nhân đột quỵ.
Từ kết quả thực tế này, Bệnh viện Chợ Rẫy đã đề xuất kế hoạch thành lập Trung tâm đột quỵ và can thiệp mạch máu tại Phú Quốc, trong đó có cả can thiệp mạch máu não và can thiệp mạch vành để có thể tối ưu nhất trong các chiến lược can thiệp điều trị đột quỵ não cấp cho người bệnh cũng như can thiệp các bệnh lý tim mạch. Đây là một bước tiến cần thiết để nâng cao năng lực cấp cứu và điều trị chuyên sâu cho người dân địa phương và du khách khi ghé thăm đảo ngọc.
Theo các chuyên gia, đặc thù địa lý cách trở khiến việc chuyển bệnh nhân từ Phú Quốc về đất liền mất nhiều thời gian, làm giảm hiệu quả điều trị. Vì vậy, việc hình thành trung tâm này không chỉ giúp rút ngắn “khoảng cách sinh tử” cho người bệnh mà còn góp phần hoàn thiện mạng lưới cấp cứu chuyên sâu tại khu vực Tây Nam Bộ.
