Nếu người lính canh gác nơi biên cương để bảo vệ sự bình yên của Tổ quốc, thì bác sĩ gây mê hồi sức là người “canh gác” ở ranh giới sinh tử để bảo vệ sự an toàn cho bệnh nhân trong từng ca mổ. Không ai thấy rõ gương mặt họ sau lớp khẩu trang, không ai nghe họ hô to những mệnh lệnh quyết định, nhưng chính họ là điểm tựa vững chắc để các bác sĩ phẫu thuật an tâm cứu người.
Trong mỗi ca phẫu thuật, khi ánh đèn mổ sáng lên, khi dao kéo chạm vào da thịt, tất cả sự chú ý đều dồn vào người bác sĩ chính đang thực hiện thao tác tinh vi để cứu sống bệnh nhân. Nhưng ít ai biết rằng, cạnh bên đó, vẫn có một người lặng lẽ giữ cho sự sống tiếp diễn, điều khiển từng nhịp thở, từng giọt thuốc mê, lặng lẽ bảo vệ bệnh nhân khỏi những cơn đau đớn hay biến chứng bất ngờ. Gần 20 năm nay, BS.CKII.Châu Hữu Tín - Khoa Phẫu thuật Gây mê hồi sức, Bệnh viện Chợ Rẫy chính là người đi giữ "giấc ngủ" an toàn cho bệnh nhân.
Không ai biết mặt, nhưng là "mảnh ghép" không thể thiếu
Một giờ sáng, chuông báo động khẩn cấp reo inh ỏi, một ca chấn thương bụng kín do va chạm giao thông vừa nhập viện, cần mổ cấp cứu ngay. Bác sĩ Tín nhanh chóng kiểm tra lại dụng cụ, thuốc men, rồi vội vã bước vào phòng mổ. Sau khi kiểm tra lại thông tin lần cuối, bác sĩ Tín bắt đầu tiêm thuốc mê. Bác sĩ Tín quan sát thật kỹ từng thay đổi nhỏ trên cơ thể bệnh nhân, đảm bảo mọi thứ phải nằm trong giới hạn an toàn. Khi bệnh nhân dần rơi vào trạng thái vô thức, bác sĩ Tín đặt nội khí quản, đảm bảo họ có thể hô hấp nhờ máy trong suốt cuộc mổ.
Những bác sĩ gây mê như bác sĩ Tín được gọi là "người canh giữ" sự sống trong mỗi ca phẫu thuật.
Là người đầu tiên gặp bệnh nhân trong phòng mổ và cũng là người cuối cùng dõi theo họ khi ca phẫu thuật kết thúc, công việc của bác sĩ Tín không chỉ đơn thuần là tiêm thuốc gây mê, mà còn là một chuỗi những tính toán tỉ mỉ: Từ liều lượng thuốc, phản ứng của cơ thể, kiểm soát nhịp tim, huyết áp, đến đảm bảo đường thở cho bệnh nhân. Một sai sót nhỏ cũng có thể dẫn đến những hậu quả không lường trước.
“Gây mê không chỉ đơn giản là làm cho bệnh nhân ngủ say. Đó là cả một quá trình phức tạp đòi hỏi sự chính xác tuyệt đối. Khi bác sĩ phẫu thuật cầm dao mổ, thì những người bác sĩ gây mê như tôi cũng đang mang sinh mạng bệnh nhân trong vai. Phải theo dõi từng chỉ số, từng thay đổi nhỏ nhất trong cơ thể người bệnh để đảm bảo bệnh nhân ổn định trong suốt cuộc mổ. Chỉ cần một dấu hiệu bất thường, chúng tôi phải can thiệp ngay lập tức để bảo vệ sự sống của bệnh nhân”, bác sĩ Tín chia sẻ.
Suốt 4 giờ tiến hành ca phẫu thuật, khi phẫu thuật viên tập trung xử lý vết thương, bác sĩ Tín cùng ekip chưa một lần rời mắt khỏi màn hình theo dõi. Mãi đến khi đường khâu cuối cùng hoàn tất, ca phẫu thuật kết thúc, bệnh nhân được chuyển sang phòng hồi sức, lúc này, bác sĩ Tín cùng ekip mới lặng lẽ thu dọn dụng cụ, tháo găng tay, kiểm tra lại máy gây mê rồi bước ra ngoài.
Tại khoa Phẫu thuật Gây mê hồi sức, Bệnh viện Chợ Rẫy, trung bình một ca trực kéo dài từ 15h30 chiều đến sáng hôm sau có thể tiếp nhận 30-40 bệnh nhân cấp cứu, những ngày đột biến có thể lên đến 50-60 bệnh nhân. Một ca phẫu thuật thông thường sẽ diễn ra theo quy trình định sẵn, từng bước được kiểm soát chặt chẽ, từ gây mê, phẫu thuật đến hồi tỉnh. Thế nhưng, không phải ca phẫu thuật nào cũng suôn sẻ. Nhớ lại khoảng thời gian làm nghề của mình, bác Tín trầm ngâm: “Không có ca mổ nào là dễ dàng”.
Hạnh phúc nhất của bác sĩ Tín là đảm bảo được an toàn cho bệnh nhân.
Không ít lần bác gặp phải trường hợp bệnh nhân đột ngột rơi vào trạng thái nguy kịch: Huyết áp tụt nhanh, nhịp tim rối loạn, đường thở tắc nghẽn,... Lúc ấy, bác sĩ Tín cùng đồng đội phải chạy đua với thời gian, dùng mọi kỹ năng và kinh nghiệm để giữ bệnh nhân ở lại với sự sống. Nhiều bệnh nhân có lẽ không bao giờ nhìn thấy rõ mặt bác sĩ Tín, bởi khi họ tỉnh dậy, người bác sĩ ấy đã lặng lẽ rời đi. Nhưng chính sự hiện diện âm thầm đó đã giúp họ đi qua cuộc đại phẫu một cách an toàn.
"Mỗi khi bệnh nhân rơi vào tình trạng nguy kịch, mọi thứ diễn ra rất nhanh. Khi ấy, không có chỗ cho sự chần chừ hay sai sót. Mình phải bình tĩnh, phải quyết định ngay, vì chỉ cần chậm vài giây, bệnh nhân có thể không còn cơ hội. Mồ hôi có thể ướt áo, nhưng tay không được phép run”, bác sĩ Tín nhấn mạnh.
Tình yêu nghề ồn ào trong những đêm trắng
Nếu phẫu thuật viên chỉ căng thẳng trong hàng giờ đồng hồ của một ca phẫu thuật, thì bác sĩ gây mê hồi sức lại phải luôn trong tình trạng sẵn sàng, bất kể ngày hay đêm. Một bệnh nhân cấp cứu nhập viện lúc nửa đêm, một ca mổ khẩn cấp hay một ca đại phẫu kéo dài cả chục tiếng, bác sĩ gây mê hồi sức vẫn đứng đó, theo dõi từng chỉ số sinh tồn của bệnh nhân, từng hơi thở, từng cử động nhỏ nhất.
Công việc nhiều, khối lượng công việc lớn, áp lực công việc cao, nhưng đằng sau đó, hầu như chẳng có bệnh nhân nào còn nhớ đến người bác sĩ gây mê từng đồng hành với mình ở giữa lằn ranh sinh tử. Dẫu vậy, với bác sĩ Tín, sự thầm lặng chưa bao giờ là vô nghĩa.
“Tôi luôn quan niệm, chỉ cần bệnh nhân được an toàn, chỉ cần họ mở mắt tỉnh dậy sau ca mổ, bớt đau đớn, không gặp biến chứng, thì mọi nỗ lực của tôi đều xứng đáng. Dù bệnh nhân có thể không nhớ đến mình, nhưng chỉ cần họ khỏe mạnh trở về với gia đình, tiếp tục cuộc sống, đó đã là niềm hạnh phúc lớn nhất của một bác sĩ gây mê hồi sức như tôi rồi”, bác sĩ Tín tâm sự.
Công việc vất vả, áp lực lại cao nhưng chưa bao giờ bác sĩ Tín muốn từ bỏ.
Không có ánh hào quang rực rỡ, không trực tiếp cầm dao mổ hay ghi dấu ấn trên những ca phẫu thuật kinh điển, bác sĩ gây mê hồi sức chỉ lặng lẽ đứng phía sau, do vậy, gây mê hồi sức không phải là chuyên ngành được nhiều người lựa chọn khi bước chân vào trường Y, bác sĩ Tín cũng không phải ngoại lệ.
Khi còn là sinh viên trường Trường Đại học Y Dược TP.HCM, bác sĩ Châu Hữu Tín từng mong muốn theo đuổi chuyên ngành Nhi khoa. Nhưng cuộc đời luôn có những ngã rẽ bất ngờ. Sau khi tốt nghiệp, cơ duyên đưa bác sĩ Tín về công tác tại khoa Phẫu thuật Gây mê hồi sức, Bệnh viện Chợ Rẫy. Khác với hình dung ban đầu về một bác sĩ trực tiếp chữa trị bệnh nhân, vai trò của bác sĩ gây mê hồi sức lại lặng lẽ hơn.
Song, ngày qua ngày, đứng giữa phòng mổ, lặng lẽ dõi theo từng nhịp tim, từng hơi thở của bệnh nhân, dần dần, bác sĩ Tín yêu nghề lúc nào không hay. Mỗi ca mổ diễn ra thành công, mỗi bệnh nhân tỉnh dậy an toàn sau gây mê, mỗi lần kiểm soát được những tình huống nguy kịch trong phòng mổ, đã trở thành động lực để bác sĩ Tín gắn bó với công việc này.
Đó cũng là lý do mà sau gần hai mươi năm làm nghề, không biết bao lần bác sĩ Tín có cơ hội đề chuyển sang công tác tại các khoa khác nhưng cuối cùng, người bác sĩ này vẫn chọn ở lại khoa. “Tôi đã quen với nhịp đập của phòng mổ, với trách nhiệm giữ cho bệnh nhân được an toàn trong từng hơi thở, với niềm vui khi chứng kiến bệnh nhân tỉnh dậy sau cơn mê. Và hơn hết, tôi yêu công việc này”, bác sĩ Tín cười nói.
Ở nơi ít người nhìn thấy, bác sĩ Tín vẫn đang bảo vệ sự sống theo cách của riêng mình.
Không chỉ lặng lẽ đứng sau mỗi ca phẫu thuật, bảo vệ sự sống cho bệnh nhân trên bàn mổ, bác sĩ Châu Hữu Tín còn dang rộng tấm lòng, kêu gọi quyên góp, lập quỹ hỗ trợ những bệnh nhân khó khăn, giúp họ có thêm cơ hội tiếp tục điều trị. Bởi, theo như bác sĩ Tín nói thì: “Nghề y không chỉ là cứu chữa bằng dao mổ và thuốc men, mà còn là sẻ chia, nâng đỡ những số phận chông chênh”.
Chỉnh lại tác phong nghiêm túc, lần nữa “đăng nhập” vào trạng thái sẵn sàng, một ca phẫu thuật thành công, nhưng ca trực của bác sĩ Tín vẫn chưa kết thúc. Có thể chỉ một lát nữa thôi, chuông báo sẽ lại reo lên, một cuộc chiến mới sẽ lại bắt đầu. Với những bác sĩ gây mê như bác sĩ Châu Hữu Tín, dù không có bệnh nhân nào nhớ mặt, nhưng chỉ cần sau mỗi ca mổ, có một người tỉnh lại an toàn, mở mắt ra nhìn đời, như thế là đủ.
