Từng là món ăn cứu đói trong những năm tháng thiếu thốn, nay ngô đã trở thành thực phẩm dân dã được nhiều người yêu thích. Chúng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, giúp hỗ trợ tiêu hóa, giảm nguy cơ bệnh mạn tính và kiểm soát cân nặng hiệu quả.
Từ xa xưa, ngô (bắp) vốn được xem là món ăn của nhà nghèo. Trong những năm tháng khó khăn, khi lúa gạo khan hiếm, người dân thường ăn cơm độn ngô để chống đói qua ngày. Hạt ngô vàng ươm, khô giòn sau khi tách khỏi bắp được đem nấu chín, giã nhỏ hoặc xay thành bột để nấu cháo, làm bánh.
Ngô độn cơm vốn là món ăn "cứu đói" trong những ngày tháng khó khăn
Ngày nay, ngô không chỉ là món ăn dân dã mà đã trở thành thực phẩm được nhiều người ưa chuộng. Mùi hương ngọt ngào, vị bùi béo đặc trưng của hạt ngô khiến ai nếm thử cũng khó quên. Ngô luộc, ngô nướng, bắp xào bơ, chè bắp hay sữa ngô đều là những món quen thuộc trong bữa sáng hoặc ăn xế chiều của người Việt. Đặc biệt, bắp nếp dẻo thơm, khi vừa chín tới tỏa hương quyện cùng khói than, tạo nên sức hấp dẫn khó cưỡng.
Ngô có nhiều loại khác nhau, phổ biến nhất là ngô nếp, ngô tẻ và ngô ngọt. Ngô nếp có hạt dẻo, thơm, thường dùng để luộc hoặc làm bánh. Ngô tẻ hạt cứng, khô, thích hợp để xay bột, làm thức ăn chăn nuôi hoặc chế biến công nghiệp. Còn ngô ngọt được trồng nhiều cho mục đích ăn tươi, nấu súp, xào hoặc đóng hộp.
Ở các vùng cao như Sơn La, Điện Biên, người dân còn trồng ngô nếp nương, hạt nhỏ nhưng dẻo thơm đặc biệt, loại được xem là “đặc sản vùng cao” và được nhiều người tìm mua.
Hiện nay, ngô thành món ăn vặt được người thành phố ưa chuộng
Về mùa vụ, ngô thường được gieo trồng từ tháng 2 đến tháng 5, thu hoạch rộ vào khoảng tháng 6 – 9 hằng năm. Tuy nhiên, nhờ kỹ thuật canh tác hiện đại, nhiều nơi có thể trồng ngô quanh năm, đặc biệt là các giống ngô lai ngắn ngày.
Giá ngô hiện nay khá đa dạng: bắp ngô nếp tươi tại chợ dao động từ 5.000 – 10.000 đồng/bắp, trong khi ngô nếp nướng hoặc luộc bán sẵn có giá từ 10.000 – 15.000 đồng/bắp, tùy loại và thời điểm. Dù giá rẻ, ngô vẫn là món ăn vừa ngon vừa bổ, chứa nhiều chất xơ, vitamin nhóm B, khoáng chất và chất chống oxy hóa, rất tốt cho sức khỏe.
Từ ngô có thể làm thành đa dạng món ăn
Các tác dụng của ngô đối với sức khỏe
Chứa đầy các chất dinh dưỡng quan trọng
Ngô chứa nhiều loại vitamin B, cũng như kali. Khoáng chất thứ hai hỗ trợ huyết áp khỏe mạnh, chức năng tim, co cơ, ngăn ngừa chuột rút cơ và giúp duy trì khối lượng cơ. Ngô cũng cung cấp lượng vitamin A gấp khoảng 10 lần so với các loại ngũ cốc khác.
Ngoài việc bảo vệ chống lại sự suy giảm nhận thức, vitamin A hỗ trợ hệ thống miễn dịch và giúp hình thành màng nhầy trong đường hô hấpo. Màng khỏe hơn tạo thành hàng rào bảo vệ tốt hơn để ngăn vi trùng xâm nhập vào máu.
Tốt cho tiêu hóa
Một lợi ích sức khỏe khác của việc ăn ngô là nhận được một lượng chất xơ không hòa tan, không bị phân hủy và hấp thụ vào máu.
Chất xơ không hòa tan nằm trong đường tiêu hóa, làm tăng khối lượng phân và giúp đẩy chất thải qua hệ thống của bạn. Điều này ngăn ngừa táo bón, giảm nguy cơ mắc bệnh trĩ và có thể giúp giảm nguy cơ ung thư ruột kết.
Chất xơ của ngô cũng có thể giúp hỗ trợ kiểm soát cân nặng bằng cách tăng cảm giác no sau bữa ăn.
Giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính
Ngô không chỉ cung cấp vitamin E mà còn chứa nhiều khoáng chất quan trọng như canxi, phốt pho và selen – những chất có khả năng giảm cholesterol xấu, ổn định huyết áp và duy trì độ đàn hồi của thành mạch. Việc bổ sung ngô vào thực đơn hằng ngày có thể giúp hạn chế nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như tim mạch, cao huyết áp và xơ vữa động mạch.
Làm chậm quá trình lão hóa
Vitamin E trong ngô là một chất chống oxy hóa mạnh, có khả năng bảo vệ tế bào khỏi sự tổn thương và làm chậm lại quá trình lão hóa. Ngoài ra, việc ăn ngô thường xuyên còn giúp cải thiện sức khỏe làn da, giảm thiểu tác động của tuổi tác và các yếu tố môi trường lên da.
Ngô có nhiều tác dụng với sức khoẻ
Hỗ trợ kiểm soát đường huyết
Ngô tím đặc biệt giàu anthocyanin – hợp chất có khả năng hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu. Theo nghiên cứu đăng trên PLOS One năm 2018, anthocyanin trong ngô tím giúp tăng khả năng hấp thu glucose, kích thích tiết insulin và hoạt hóa các enzyme điều hòa đường huyết, từ đó làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và các biến chứng liên quan.
Tạo cảm giác no lâu, hỗ trợ kiểm soát cân nặng
Một ít bắp rang không đường, không bơ là lựa chọn thông minh cho bữa ăn nhẹ. Theo Tạp chí Dinh dưỡng Châu Âu, bỏng ngô có chỉ số tạo cảm giác no lên đến 154% – cao hơn cả bánh mì trắng (100%). Điều này giúp hạn chế cảm giác thèm ăn, từ đó kiểm soát cân nặng hiệu quả và tránh tiêu thụ các món ăn vặt nhiều calo.
Lưu ý
Dù ngô mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bạn cũng không nên ăn quá nhiều. Mỗi ngày chỉ nên dùng khoảng một bắp ngô cỡ vừa và tránh ăn vào buổi tối để hạn chế việc tích tụ tinh bột, calo dẫn đến tăng cân. Do chứa nhiều chất xơ, việc ăn ngô quá mức còn có thể gây đầy bụng, khó tiêu và tạo gánh nặng cho hệ tiêu hóa.
Để cơ thể hấp thu dinh dưỡng hiệu quả hơn, bạn nên kết hợp ngô cùng các thực phẩm lành mạnh khác trong bữa sáng như sữa, trứng hoặc khoai lang. Cách kết hợp này không chỉ giúp no lâu mà còn cung cấp đủ năng lượng và dưỡng chất cần thiết cho một ngày hoạt động.
