Sức khỏe tình dục nói chung, rối loạn chức năng tình dục nữ giới nói riêng vẫn luôn được coi là vấn đề nhạy cảm, vì thế rất ít người đề cập và chia sẻ. Chính điều này khiến cho người phụ nữ phải âm thầm chịu đựng những rối loạn tình dục, ảnh hưởng rất lớn đến hạnh phúc và đình và chất lượng sống.
Tỉ lệ rối loạn tình dục nữ cao nhưng đi khám lại rất ít
Đó là những thông tin được các chuyên gia đầu ngành chia sẻ tại buổi Hội thảo “Cập nhật chăm sóc sức khỏe tình dục nữ", vừa được tổ chức tại Hà Nội.
Tại hội thảo PGS.TS.BS Nguyễn Quang – Chủ tịch Hội Y học giới tính Việt Nam cho biết, rối loạn chức năng tinh dục nữ (FSD) là nhóm tình trạng thường gặp, bao gồm giảm ham muốn, giảm hứng thú, khó đạt cực khoái, khô âm đạo và đau khi giao hợp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống, hạnh phúc gia đình và sức khỏe tâm thần.
Theo thống kê, khoảng 30-40% phụ nữ từng trải qua ít nhất một dạng rối loạn tình dục trong cuộc đời, từ giảm ham muốn, khó đạt cực khoái cho đến đau đớn khi quan hệ. Trong đó, riêng nhóm phụ nữ điều trị vô sinh, mang thai, sau sinh hoặc có bệnh mạn tính chiếm tỉ lệ dao động khoảng 25–69%. Tuy nhiên, số lượng phụ nữ đến khám lại vô cùng khiêm tốn, đa phần họ cố gắng chịu đựng hoặc có tỏ ra mình vẫn ổn để chiều đối tác.
Rất nhiều chị em bị rối loạn tình dục nhưng đang cố cam chịu. Ảnh minh họa.
“Sức khỏe tình dục là nền tảng cho sức khỏe thể chất và tinh thần, cũng như hạnh phúc của cá nhân, các cặp đôi và gia đình, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển xã hội và kinh tế của cộng đồng và quốc gia. Vì thế, việc nâng cao nhận thức để nhận biết, cũng như tư vấn và điều trị đúng cách những rối loạn chức năng tình dục nữ giới là vô cùng quan trọng”, PGS Nguyễn Quang nhấn mạnh.
Đừng chủ quan khi giảm ham muốn thứ phát
Trước việc nhiều người né tránh hoặc chưa quan tâm đến sức khỏe tình dục nữ giới, PGS.TS.BS Lê Minh Tâm – Phó Chủ tịch Hội Y học Giới tính Việt Nam, Giám đốc Trung tâm Nội tiết sinh sản và vô sinh – Bệnh viện Trường ĐH Y Dược Huế cho rằng, sức khỏe tình dục đòi hỏi một cách tiếp cận tôn trọng và tích cực đối với tình dục và các mối quan hệ tình dục, cũng như khả năng có được những trải nghiệm tình dục thú vị và an toàn, không bị ép buộc, phân biệt đối xử hoặc bạo lực.
“Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến rối loạn tình dục nữ như tuổi tác, dùng thuốc tránh thai, sau sinh, yếu tố nội tiết, stress… Khi bị rối loạn tình dục sẽ tác động tiêu cực đến tâm lý như tâm trạng và lòng tự trong. Ngoài ra, nó còn ảnh hưởng trực tiếp đến hạnh phúc gia đình, giảm chất lượng của sống của phụ nữ sau sinh, cũng như mối quan hệ với người bạn đời”, PGS Minh Tâm chia sẻ.
PGS.TS Lê Minh Tâm cho rằng, cần tiếp cận tôn trọng và tích cực với rối loạn tình dục nữ.
Thạc sĩ, bác sĩ Phạm Minh Ngọc, Phó giám đốc Trung tâm y học giới tính Hà Nội, thành viên Hội Y học giới tính Việt Nam chia sẻ thêm rằng, thống kê cho thấy trong số các ca rối loạn tình dục nữ, có tới 3% các cặp đôi ly hôn do gặp trục trặc về “chuyện ấy”, điều đó cho thấy sự ảnh hưởng của chất lượng tình dục tới hạnh phúc gia đình là không hề nhỏ.
Theo bác sĩ Ngọc, có 4 rối loạn chính thường gặp ở phụ nữ bao gồm: giảm ham muốn, giảm hưng phấn, rối loạn đau khi quan hệ và rối loạn cực khoái. Trong đó, giảm ham muốn là rối loạn phổ biến nhất, ở tất cả các nhóm tuổi, tỷ lệ cao nhất ghi nhận ở nhóm phụ nữ mãn kinh do phẫu thuật (26%) và thấp nhất ở nhóm mãn kinh tự nhiên (9%).
Thực tế lâm sàng cho thấy, giảm ham muốn thứ phát phổ biến hơn giảm ham muốn nguyên phát. Nguyên nhân là do khô hạn âm đạo gây khó chịu; co thắt âm đạo dẫn đến đau và né tránh quan hệ; đối tác gặp rối loạn tình dục hoặc thiếu quan tâm đến cảm xúc; tác dụng phụ của thuốc tránh thai; viêm nhiễm phụ khoa kéo dài; ảnh hưởng sau phẫu thuật hoặc thủ thuật như lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung, u vùng tiểu khung… Ngoài ra, phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh cũng thường gặp tình trạng này.
Bác sĩ Phạm Minh Ngọc cho biết, có nhiều nguyên nhân gây nên rối loạn tình dục nữ, trong đó chủ yếu là thứ phát.
“Ngoài giảm ham muốn chúng tôi còn tiếp nhận và xử trí nhiều trường hợp giảm hưng phấn, vắng khoái cảm, co thắt âm đạo, rối loạn tiền mãn kinh – mãn kinh. Đáng chú ý, đa số người bệnh chỉ đến khám khi tình trạng đã kéo dài, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý và mối quan hệ vợ chồng. Điều này cho thấy, nhu cầu thăm khám sớm và chăm sóc chuyên sâu về sức khỏe tình dục nữ là vô cùng cần thiết”, bác sĩ Ngọc nhấn mạnh.
Khi nào cần đi khám chuyên sâu?
Tại hội thảo, TS.BS Ngô Thị Yên, nguyên Trưởng Đơn vị Tư vấn Tình dục (Bệnh viện Từ Dũ) chia sẻ, chị em không nên dấu bệnh, không cam chịu khi gặp vấn đề tình dục mà hãy đi khám hoặc được chuyên gia tình dục tư vấn nến gặp các vấn đề kéo dài từ 1 tháng trở lên, hoặc triệu chứng tái phát gây khó chịu, ảnh hưởng đến tâm lý…
“Sau khi có các triệu chứng về tình dục, đã được tư vấn chuyên gia 2 lần, mỗi lần cách nhau 1 tháng nhưng không cải thiện thì hãy đi khám chuyên sâu về tình dục học. Ngoài ra, một số biểu hiện cần đi khám hoặc chuyển tuyến tới các bệnh viện chuyên sâu để điều trị như đau nhiều hơn, cảm giác sợ quan hệ tình dục hay một số trường hợp phức tạp, đa nguyên nhân, nghi ngờ có tổn thương thực thể như: Hội chứng niệu-dục thời kỳ mãn kinh, lạc nội mạc tử cung mức độ nặng... Kèm theo đó là các biểu hiện tâm thần kinh như ác cảm tình dục, lo âu, trầm cảm... cũng cần được chuyển tuyến điều trị”, bác sĩ Yên cho hay.
TS Ngô Thị Yên cho biết, khi có các triệu chứng rối loạn tình dục cần đi khám để không ảnh hưởng đến đời sống.
Về điều trị, với trường hợp rối loạn chức năng tình dục nữ, cần phải xác định nguyên nhân, từ đó có hướng điều trị phù hợp. Trong đó, việc kết hợp điều trị sản phụ khoa, nội tiết, tâm thần – tâm lý, cũng như tư vấn hôn nhân gia đình là rất quan trọng. Bởi rối loạn tình dục nữ đôi khi do bệnh lý, nhưng cũng nhiều trường hợp do tâm lý. Dù nguyên nhân là gì, nhưng ảnh hưởng của chúng không đơn giản chỉ là khoái cảm, hưng phấn khi quan hệ mà ảnh hưởng mọi mặt từ đời sống xã hội.
