Trong những ngày nắng nóng oi ả, người ta thường tìm đến những loại thức uống có khả năng thanh nhiệt, giải khát hiệu quả, và mủ trôm là một trong số đó.
Cây trôm có tên khoa học là Sterculia foetida, thuộc họ Trôm, thường mọc nhiều ở các vùng khí hậu nhiệt đới như Ấn Độ, Úc, Thái Lan, Philippines và Việt Nam. Ở nước ta, cây trôm được trồng nhiều tại các tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận – nơi có khí hậu nắng nóng, khô cằn quanh năm.
Theo chia sẻ của người dân địa phương, cây trôm từ khi trồng đến lúc cho khai thác mủ thường mất từ 4 đến 7 năm. Khi đến tuổi, người trồng sẽ cạo vỏ thân cây rồi đục lỗ hoặc rạch các đường dài dọc theo thân. Sau vài ngày, mủ trôm sẽ tiết ra tại các vị trí đó, được hứng bằng túi nilon để giữ sạch, không bị lẫn bụi hay đất cát.
Mủ trôm tươi sau khi thu hoạch có dạng trong, hơi sệt, giống thạch và mang màu trắng ngà. Để bảo quản, người dân sẽ mang mủ đi phơi nắng liên tục từ 3 đến 4 lần, giúp mủ khô hoàn toàn. Khoảng một tháng sau, thân cây sẽ tự liền lại, sẵn sàng cho đợt thu hoạch tiếp theo.
Mủ trôm trên thị trường hiện nay được phân loại thành hai dạng chính:
Mủ trôm loại 1 (dạng thanh): Được kéo dài và tạo thành từng thanh, phần mủ thâm vàng sẽ được loại bỏ trước khi phơi khô. Đây là loại phổ biến vì dễ chế biến, bảo quản.
Mủ trôm loại 2 (dạng viên): Là những cục mủ trôm được phơi nguyên sau khi thu hoạch, ít qua xử lý.
Ngoài ra, còn có mủ trôm dạng bột đường, được xử lý kỹ hơn, ngâm nở nhanh và thường dùng trong ngành thực phẩm công nghiệp.
Mủ trôm sau khi ngâm nước sẽ nở to, dai giòn và trong vắt như sương sa. Người Việt thường dùng mủ trôm để pha nước giải khát, nấu chè hoặc ăn cùng thạch, hạt é trong các món ăn vặt.
Trên thị trường, giá mủ trôm dao động tùy theo loại và hình thức chế biến: Mủ trôm dạng thanh: 270.000 – 300.000 đồng/kg, cần ngâm từ 24 tiếng để nở hoàn toàn; Mủ trôm dạng viên: 300.000 – 350.000 đồng/kg, thời gian ngâm khoảng 12 tiếng.
Không chỉ là thức uống giải nhiệt quen thuộc của người Việt vào những ngày hè oi bức, mủ trôm còn được ví như “tổ yến của cây rừng” bởi những công dụng tuyệt vời mà nó mang lại cho sức khỏe.
Những tác dụng của mủ trôm với sức khỏe
1. Tốt cho hệ tiêu hóa, chống táo bón
Trong mủ trôm có chứa nhiều chất xơ hòa tan – “người bạn thân thiết” của hệ tiêu hóa. Khi được nạp vào cơ thể, chất xơ này sẽ hút nước, làm mềm phân và kích thích nhu động ruột hoạt động trơn tru hơn, từ đó giúp ngăn ngừa táo bón. Không chỉ vậy, mủ trôm còn tạo môi trường thuận lợi cho các lợi khuẩn phát triển, góp phần cải thiện hệ vi sinh đường ruột và hỗ trợ giảm nhẹ các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích (IBS).
2. Ổn định đường huyết – hỗ trợ người tiểu đường
Mủ trôm giúp làm chậm quá trình hấp thu đường sau mỗi bữa ăn, từ đó giữ đường huyết ở mức ổn định. Đặc biệt, một số nghiên cứu còn chỉ ra rằng mủ trôm có khả năng hỗ trợ tăng độ nhạy insulin – một yếu tố quan trọng trong kiểm soát bệnh tiểu đường type 2. Nhờ vậy, đây là một trong những lựa chọn lành mạnh mà người mắc tiểu đường có thể cân nhắc.
3. Tốt cho tim mạch, giảm cholesterol
Chất xơ trong mủ trôm không chỉ có lợi cho hệ tiêu hóa mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc giảm lượng cholesterol “xấu” trong máu. Nó giúp hạn chế hấp thụ chất béo vào máu, đồng thời làm giảm triglyceride – loại mỡ máu dễ gây ra bệnh tim mạch. Duy trì sử dụng mủ trôm có thể giúp giảm nguy cơ xơ vữa động mạch, huyết áp cao hay đột quỵ.
4. Hỗ trợ giảm cân lành mạnh
Những ai đang trong quá trình ăn kiêng hoặc muốn kiểm soát cân nặng có thể thêm mủ trôm vào thực đơn. Khi ngâm nở, mủ trôm có dạng gel trong mát, giúp tạo cảm giác no lâu mà lại chứa rất ít calo. Đồng thời, chất xơ có trong mủ trôm cũng hỗ trợ quá trình trao đổi chất, giúp đốt cháy năng lượng hiệu quả hơn.
5. Làm đẹp từ bên trong
Mủ trôm được các tín đồ làm đẹp yêu thích bởi công dụng chăm sóc da và tóc từ bên trong. Các chất chống oxy hóa trong mủ trôm giúp làm chậm quá trình lão hóa, dưỡng da căng mịn và sáng khỏe. Đồng thời, sử dụng mủ trôm đều đặn cũng có thể giảm tình trạng mụn, viêm da và thúc đẩy tóc mọc nhanh, giảm gãy rụng.
6. Thanh nhiệt, mát gan, giải độc
Với tính mát, vị ngọt dịu, mủ trôm từ lâu đã được dùng trong dân gian để làm mát cơ thể. Uống nước mủ trôm giúp lợi tiểu, hỗ trợ gan và thận đào thải độc tố tốt hơn. Đây là lựa chọn lý tưởng để làm dịu cơ thể trong những ngày nắng nóng hay khi bạn cảm thấy người “nóng trong”.
7. Giúp ngủ ngon, giảm căng thẳng
Không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh, mủ trôm còn có tác dụng tốt cho tinh thần. Một ly nước mủ trôm mát lạnh trước khi ngủ có thể giúp bạn thư giãn, xua tan căng thẳng và dễ đi vào giấc ngủ sâu. Với những ai thường mất ngủ hay stress do công việc, đây là một thức uống thiên nhiên dễ chịu, nhẹ nhàng mà hiệu quả.
