Do thời tiết nắng nóng kéo dài, không ít trường hợp đã phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch vì bị say nắng, say nóng.
Điển hình trong số đó là trường hợp bệnh nhân Lê Ngọc H. (47 tuổi, ở Phú Yên) phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch vì bị say nắng khi đang làm đồng. Theo đó, khoảng cuối tháng 5 vừa qua, ông H. cùng nhóm thợ đi gặt lúa thuê tại tỉnh Ninh Bình, mỗi ngày nhóm gặt phơi mình dưới trời nắng 40 độ khoảng 4 – 6h.
Ngày 30/5, khi ông H. đang đứng đóng gói bao thóc ngoài đồng thì đột ngột xuất hiện dấu hiệu nói nhảm, sau đó vài chục phút thì hôn mê. Ngay lập tức, ông H. được đưa vào Bệnh viện đa khoa tỉnh Ninh Bình cấp cứu trong tình trạng sốt cao, đỏ da toàn thân, hôn mê sâu.
Tại đây, bệnh nhân được xử trí cấp cứu: đặt ống nội khí quản bảo vệ đường thở, thông khí nhân tạo, chườm mát toàn thân, dùng thuốc hạ nhiệt độ và truyền dịch. Sau đó bệnh nhân được chụp cắt lớp vi tính sọ não nhưng không thấy tổn thương. Sau 12 giờ cấp cứu, tình trạng toàn thân bệnh nhân này đã ổn định nhưng ý thức không cải thiện, bệnh nhân được chuyển lên bệnh viện tuyến trên cấp cứu.
Những người tiếp xúc với nắng nóng nhiều rất dễ bị say nắng.
Trao đổi với phóng viên về tình trạng say nắng, say nóng như trường hợp ông H. kể trên, TS.BS Võ Tường Kha – PGĐ Bệnh viện Thể thao Việt Nam cho biết, say nắng, say nóng là hai bệnh lý thường gặp vào mùa hè nhất, gặp ở bất kỳ đối tượng nào, nhất là những đối tượng làm việc ở ngoài trời không có phương tiện bảo hộ như quần áo chuyên dụng, mũ che …
Theo BS Kha, nhiều người thường hiểu lầm khi cho rằng bệnh say nắng và say nóng giống nhau. Nhưng thực tế không phải như vậy. “Trước hết là khác nhau về nguyên nhân. Bởi nguyên nhân của say nắng là do tia tử ngoại của mặt trời chiếu thẳng vào sau gáy, sau đó là lên não và gây tổn thương các trung tâm điều hòa nhiệt trong cơ thể.
Khi các tia tử ngoại chiếu vào gáy, làm cho quá trình sinh nhiệt nhiều hơn quá trình thoát nhiệt, bởi vậy làm cơ thể nóng sốt cao. Thông thường say nắng thường vào buổi trưa.
Còn say nóng, là do trung tâm điều hòa nhiệt trong cơ thể không đáp ứng và thích nghi được với môi trường, nên gây tích nhiệt trong cơ thể. Không ra mồ hôi kịp, hoặc quần áo không thấm mồ hôi được…Tóm lại, say nắng thường xảy ra ở ngoài trời, còn say nóng có thể xảy ra cả môi trường sinh hoạt trong nhà”, BS Võ Tường Kha phân tích.
Tuy nguyên nhân của say nắng và say nóng khác nhau, như theo BS Kha, triệu chứng của 2 bệnh này lại gần giống nhau. Theo đó, triệu chứng say nắng là kích thích thần kinh rầm rộ hơn. Còn say nóng là thể hiện triệu chứng mất nước mất điện giải suy sụp hệ thống điều hòa.
TS Võ Tường Kha: "Say nắng sẽ gây giãn mạch máu và xuất huyết trong não rất nguy hiểm".
Nói về hậu quả khi bị say nắng, TS Kha cho biết, người bệnh khi bị mắc bệnh này rất nguy hiểm, bởi nó sẽ bị kích thích thần kinh, gây giãn mạch máu não và gây xuất huyết trong não và dẫn đến hôn mê thậm chí là tử vong. Còn say nóng có thể dẫn đến giảm tuần hoàn, tụt huyết áp và hôn mê.
“Khi phát hiện trường hợp bị say nắng, say nóng biện pháp đầu tiên là đưa bệnh nhân ra khỏi nơi có nhiệt độ cao, nới lỏng quần áo bệnh nhân và tiến hành chườm lạnh cho bệnh nhân để hạ nhiệt độ. Sau đó vận chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
Nếu sốt quá cao thì cho uống thuốc hạ sốt, chuyền dịch thậm chí là cho uống thuốc an thần đối với bệnh nhân nặng”, BS Kha nói.
Để phòng tránh bệnh say nắng, say nóng TS Kha khuyến cáo: “Đối với say nắng biện pháp phòng tránh tốt nhất là không đi ra ngoài khi trời nắng to, nhiệt độ cao. Đối với những người bắt buộc phải làm ngoài trời thì cần phải có trang thiết bị bảo hộ để tránh nắng. Đặc biệt là tránh được các tia tử ngoại chiếu vào gáy và không nên làm việc lâu ngoài trời.
Ngoài ra, phòng ở, phòng làm việc phải đảm bảo môi trường nhiệt độ vừa đủ, đảm bảo thông thoáng, đảm bảo đủ nước trong cơ thể…”.
