Loại cá này sống trên núi cao, thịt chắc ngọt, thơm ngon, được nhiều người "săn lùng" nhưng số lượng rất ít.
Ở vùng núi Cấm thuộc xã An Hảo, huyện Tịnh Biên, An Giang có một loại cá nghe tên rất lạ tai, chắc chắn nhiều người chưa từng có cơ hội được ăn thử, đó là con cái chành dục.
Cá chành dục có kích thước bé, được ví như "lộc trời" ở vùng núi Cấm, An Giang
Người dân ở xã An Hảo cho biết con cá chành dục còn có tên gọi khác là cá suối, cá dùng dục, chúng bé xíu như con cá bống và có hình dạng y hệt như cá lóc. Chiếc vây pha màu đỏ chính là đặc điểm để phân biệt loại cá này.
"Cá to nhất bằng ngón tay cái, mọc cặp râu dài như cá trê. Cá nhỏ thì bằng nửa ngón út. Chúng sống ở vùng nước trong veo, mát mẻ, bình lặng, dòng nước không chảy xiết. Đặc thù của loại cá này là sống trong hốc đá, rất đói mồi. Chỉ cần động đậy mồi, chúng sẽ nhanh chóng bơi ra ăn. Tùy vào độ tươi mới của mồi, cách mắc mồi vào lưỡi câu và kinh nghiệm của từng người mà sẽ bắt được ít hay nhiều cá chành dục", anh Ngọc (ở xã An Hảo) chia sẻ.
Cũng có kinh nghiệm câu cá chành dục, anh Thanh (47 tuổi) kể: "Người dân quê tôi gọi cá chành dục là cá vùn vụt bởi chúng di chuyển rất nhanh, rất khó để bắt được. Chỉ có câu là cách duy nhất để bắt được chúng.
Ngày trước, để câu được cá chành dục thì chỉ cần tìm ít trùn rồi kiếm một ô suối nào đó ngồi tầm 1 tiếng là bắt được cả mớ về làm món ăn dân dã đổi bữa cho gia đình. Thịt cá ngọt, vị ngọt tự nhiên, có thể nấu canh cùng với các loại rau rừng hoặc hấp, nướng...
Cá chành dục rất tinh ranh, chỉ có câu là cách duy nhất để săn được chúng
Hiện nay muốn bắt được vài con cá chành dục, có khi phải đi câu cả ngày, mà vẫn không đủ số lượng cung cấp cho du khách".
Anh Thanh nói thêm, ở chợ quê tại An Hảo thỉnh thoảng có người mang cá chành dục ra bán nhưng số lượng không có nhiều. Giá cá chành dục từ 350.000-450.000 đồng/kg.
Món ăn hấp dẫn nhất được chế biến từ cá chành dục là kho tiêu và nướng trui, hoặc nướng trên lửa than rồi chấm với mắm me. Hương vị độc đáo của cá chành dục khiến ai ăn thử một lần cũng nhớ mãi không quên. "Nhiều khách ở xa đến đây nhờ tôi đặt mua cá chành dục nhưng thực sự cá này hiếm và số lượng rất ít nên không phải lúc nào cũng có thể mua được. Loài cá này dễ bắt nhất là vào mùa hè, còn mùa đông nước lạnh cóng chúng thường trốn trong các vách đá", anh Thanh nói.
Cá chành dục nướng chấm mắm me là món ăn khoái khẩu của người dân An Giang
Cụ Y, một lão nông sinh sống trên núi Cấm kể rằng loài cá này đã xuất hiện từ khi ông còn nhỏ. Tuy nhiên, ngày trước không ai săn bắt chúng. Ngày nay, nhiều người khai thác bằng cách câu hoặc cắm câu, đặc biệt là trẻ con rất hào hứng tham gia.
Loài cá chành dục thường sinh sống trong các hang, hốc, kẽ đá ở những nơi có dòng nước chảy. Chúng đi kiếm ăn theo bầy, mỗi hang thường có nhiều con. Khi đến mùa sinh sản, cá mẹ dẫn đàn con mới nở đi kiếm ăn, đây cũng là lúc dễ bắt được cá bố mẹ nhất.
