Loại quả này có cái tên độc đáo, phần thịt mềm và ngọt, từng gắn với tuổi thơ của những đứa trẻ 8X, 9X ở các miền quê.
Với những đứa trẻ sinh ra ở các miền quê, quả bù quân không còn là cái tên xa lạ. Chúng có phần thịt mềm và ngọt, nhiều hạt, hương vị thơm ngon hấp dẫn. Mấy năm nay, bù quân bất ngờ được bán ở thành phố với giá khoảng 80.000 đồng/kg, nhiều người tò mò tìm mua về ăn thử.
Quả bù quân còn có tên gọi khác là hồng quân, là loại cây thuộc họ Liễu. Cây thường sinh trưởng trong các khu rừng mưa vùng núi hoặc tại những vùng đất thấp. Dù chỉ là cây bụi nhưng bù quân vẫn có thể phát triển chiều cao lên tới 10 mét. Hoa của cây có màu trắng hoặc xanh lục. Do thân cây mọc nhiều gai nên việc trèo lên để hái quả thường gặp nhiều khó khăn.
Trái bù quân từng gắn với tuổi thơ của thế hệ 8X, 9X
Theo quan sát, quả này có hình dạng giống như quả nho, khi chín sẽ chuyển dần từ màu đỏ tươi sang màu đỏ thẫm, đỏ tím, ăn có vị chua ngọt. Theo kinh nghiệm của người dân địa phương, trước khi ăn bù quân nên dùng tay bóp cho quả mềm đều, khi đó ăn sẽ ngọt hơn và không bị chát ở vỏ.
Ngày trước ở quê, hầu như gia đình nào cũng có vài cây bù quân ở bờ rào, trước sân vườn để lấy bóng mát. Cứ đến khoảng tháng 7, tháng 8 dương lịch là thời điểm trái bắt đầu chín và chúng chỉ kéo dài trong khoảng 1-2 tháng là hết. Năm nào được mùa thì sai trái, cành nào cành nấy lúc lỉu quả, còn có những năm do mưa và sâu bọ nhiều thì sẽ mất mùa, không có nhiều quả.
Trước khi ăn trái bù quân nên nắn cho mềm đều để quả ngọt hơn và không còn độ chát ở vỏ
Hồi đó, trái bù quân là thức quà tuổi thơ của các thế hệ 8X, 9X vào mỗi buổi trưa hè. "Trong các loại quả của tuổi thơ như sim rừng, ổi găng, dủ dẻ, bù quân... thì trái bù quân là mình thích nhất. Khi chín, trái này có mùi thơm thoang thoảng, nhiều hạt nhưng mềm, có thể ăn luôn được. Phần thịt thì dẻo và ngọt, chắc chắn ai ăn thử một lần cũng sẽ thích mê cái hương vị của chúng.
Bẵng đi một thời gian, ở quê cũng không còn ai giữ cây bù quân nên phải đến chục năm mình không được thưởng thức. Hồi năm ngoái, bỗng có người rao bán bù quân trên chợ mạng, mình đặt mua 1kg với giá 80.000 đồng về để ăn, để nhớ về hương vị của tuổi thơ", bạn Minh Phương (quê ở Nghệ An) kể lại.
Quả này chỉ kéo dài trong 1-2 tháng
Quả bù quân ăn tươi, ăn chín hoặc làm mứt, ngâm rượu đều được, vỏ cây dùng làm thuốc trong đông y. Theo y học cổ truyền, rễ cây bù quân có tác dụng lợi tiểu, chữa tiểu dắt, tiểu khó, tiểu buốt.
Rao bán trái bù quân trên chợ mạng, chị Lan Anh (ở Hà Nội) chia sẻ: "Lúc đầu mình lấy vài chục kg bù quân về bán thử tại chợ chung cư, không ngờ lại được mọi người hưởng ứng. Những người đã biết tới quả này thì đặt mua về ăn để nhớ về những ngày bé. Những người chưa biết thì tò mò mua về ăn thử. Rồi ai cũng tấm tắc khen, người này giới thiệu người kia, từ đó mình lấy hàng đều hơn mỗi khi đến mùa, chuyến nào cũng rất đắt khách.
Bù quân dễ bị giập nát, khó bảo quản nên phải đóng thùng xốp cẩn thận và gửi xe cho khách trong ngày. Chỉ trong vòng 3-4 ngày là quả còn giữ được độ tươi, nếu để lâu hơn vỏ sẽ chuyển sang màu thẫm, hơi thâm và có vết nên bán sẽ không được giá".
