Tôm rừng mang hương vị bùi béo lạ miệng, trở thành món ăn dân dã mà đắt giá, được giới sành ăn săn lùng mỗi độ hè về.
Lạng Sơn không chỉ nổi tiếng với những món ăn trứ danh như khâu nhục, vịt quay lá mắc mật hay thịt lợn quay giòn bì mà còn gây bất ngờ bởi một đặc sản dân dã, ít người biết tới, đó là tôm rừng. Đây là một loại côn trùng sống trong rừng sâu, hình thù như cào cào, có thể leo cây và được người dân địa phương gọi bằng cái tên thân thuộc: “tôm rừng leo cây”.
Tôm rừng là đặc sản nổi tiếng ở Lạng Sơn, ít người được thưởng thức
Khác với hình dung thông thường về tôm là loài sống dưới nước, tôm rừng Lạng Sơn lại cư trú trên các thân cây mục trong rừng, ẩn mình trong các hốc cây và xuất hiện chủ yếu vào ban đêm. Chúng có hình dạng khá lạ mắt: thân dài, màu xám trong, kích thước nhỏ, con to nhất chỉ bằng ngón tay út. Đầu nhỏ, râu ngắn, chân dài và nhanh nhẹn như cào cào. Dù là côn trùng nhưng vì ngoại hình giống tôm và cách chế biến như tôm nên người dân gọi là “tôm rừng”.
Việc bắt tôm rừng không hề đơn giản. Chỉ những người có kinh nghiệm mới biết cách tìm ra tổ của chúng trong rừng sâu. Ban ngày, tôm rừng thường ẩn mình trong tổ, rất khó phát hiện. Ban đêm, chúng bay ra ngoài kiếm ăn và là thời điểm lý tưởng để người dân vào rừng “săn” tôm. Theo anh Ngọc (người có kinh nghiệm đi săn tôm rừng ở Lạng Sơn), muốn bắt được tôm rừng phải trang bị vợt to, dài, đi nhẹ và tinh mắt. “Tôm rất nhanh và khôn. Chỉ cần nghe động là chui vào tổ ngay, không bò ra nữa. Mỗi tổ bắt được có thể từ 1-3kg, tùy vào thời điểm, có hôm không may mắn thì chỉ bắt được chưa đầy 1kg", anh chia sẻ.
Tôm rừng nhanh và khôn, phải những người có kinh nghiệm mới bắt được chúng
Tôm rừng có quanh năm nhưng mùa tôm ngon và béo nhất là từ tháng 6 đến tháng 7. Đây cũng là lúc tôm đạt kích thước tối đa và có chất lượng thịt tốt nhất. Chính vì thế, giá tôm rừng vào mùa này cũng cao hơn, dao động từ 300.000–400.000 đồng/kg tùy kích cỡ và thời điểm, dù giá cao nhưng cung không đủ cầu. Nhiều người ở Hà Nội, TP.HCM sẵn sàng đặt hàng trước cả tháng để thưởng thức món ngon lạ miệng này.
Tôm rừng sau khi bắt về được làm sạch, vặt chân, rút ruột rồi chế biến thành nhiều món ngon. Món phổ biến nhất là tôm rừng rang lá chanh, lá mắc mật hoặc lá gừng. Khi rang, người nấu chao sơ tôm qua dầu nóng cho giòn, sau đó thêm gia vị như muối, mắm, chút nước măng chua và lá thơm thái nhỏ. Thành phẩm có mùi thơm hấp dẫn, vị bùi béo, giòn giòn rất đặc trưng. Nhiều thực khách lần đầu thưởng thức đều tấm tắc khen ngon vì hương vị lạ mà cuốn hút.
Trên các chợ mạng, nhiều người rao bán tôm rừng với giới thiệu hấp dẫn: “Đặc sản núi rừng Lạng Sơn, bắt từ tự nhiên, không nuôi trồng, không hóa chất, thơm ngon lạ miệng, thích hợp làm món nhậu, món ăn chơi hay quà biếu”. Người bán gom của bà con rồi đăng bán trên mạng, hàng về đến đâu hết đến đó.
Từ món ăn dân dã chỉ dành cho người vùng cao, tôm rừng nay đã trở thành đặc sản quý hiếm được ưa chuộng ở nhiều nơi. Không chỉ mang đến giá trị ẩm thực độc đáo, tôm rừng còn góp phần giúp người dân bản địa tăng thu nhập, phát triển sinh kế bền vững từ núi rừng.
