Nhờ trồng cau thương phẩm xuất khẩu, nhiều hộ nông dân đã thu về lợi nhuận hơn nửa tỷ một năm. Loại quả tưởng chừng như rất bình thường nhưng lại giúp thu nhập của nhiều người trở nên ổn định hơn trước.
Ghé thăm mảnh vườn bạt ngàn của ông “Hồ cau" (tên thật là Nguyễn Đông Hồ, 48 tuổi, xã Tân Lập, huyện Vũ Thư, tỉnh Nam Định), nhiều người không khỏi choáng ngợp bởi quy mô rộng lớn của vườn cau này. Ở xã Tân Lập, không có mấy ai là còn xa lạ với cái tên "Hồ cau" này nữa. Với diện tích khoảng 5 ha, mỗi năm vườn cau của ông Hồ cho ra trung bình khoảng 8 đến 10 tấn cau thương phẩm, thu về tổng doanh thu khoảng 500-600 triệu đồng. Nhờ mô hình trồng trọt này mà ông Hồ đã có cho mình cuộc sống ổn định và khá giả hơn trước đáng kể.
Vườn cau đẹp như mơ của ông Hồ.
Ông Hồ cho biết: “Trồng cau trước đây vốn chỉ để làm cảnh, có cho ra trái thì cũng chỉ biết đem chia các cụ già làm quà vặt chứ chẳng mấy ai dùng đến loại quả này. Mấy năm gần đây, thương lái đến tận nhà hỏi mua với số lượng lớn, tôi không khỏi bất ngờ vì cái cây mình trồng làm cảnh này cũng có thể kiếm ra tiền". Bắt đầu bén duyên với nghề từ đây, ông Hồ nhận ra tiềm năng từ việc trồng cau rồi bắt đầu nhân giống trồng thêm nhiều hơn, đến nay cũng đã hơn 5 héc ta.
Cau được thu hoạch chuẩn bị xuất khẩu.
Quả cau tươi được sấy khô trước khi xuất khẩu sang Trung Quốc.
Cau vốn là loại cây quen thuộc được trồng nhiều ở vùng làng quê thuộc Đông Bắc Bộ nước ta bởi cây trưởng thành có thân cao, vừa cho bóng mát vừa làm đẹp cho ngôi nhà của mình. Tận dụng lợi thế cây cho trái quanh năm, ông Hồ đã nuôi tham vọng làm giàu từ loại cây này. Đặc biệt là khi những năm gần đây, trái cau xuất khẩu rất mạnh, nhất là sang thị trường Trung Quốc để làm kẹo, dược liệu, dược phẩm và phục vụ như là loại ngũ quả để cúng tế, cưới hỏi, vừa là thứ không thể thiếu được trong tục ăn trầu của người dân… Vườn cau của ông Hồ được thương lái đến tận vườn thu hoạch và chuyển về tập kết tại tỉnh Nam Định để sơ chế đưa đi xuất khẩu.
Cau làm giống cũng được nhiều người tìm mua.
Nhờ chịu khó tìm tòi, học hỏi kỹ thuật và đúc kết kinh nghiệm để ứng dụng trong trồng trọt nên vườn cau của ông ngày một tốt tươi, trĩu quả. Đến nay, vườn cau của ông Hồ có 1.200 cây cau từ 4-6 năm tuổi. Mỗi cây cau sau 4 năm tuổi cho trái với năng suất từ 40-50 kg/năm. Trái cau chủ yếu được xuất khẩu nên giá tương đối cao, dao động từ 20.000 – 50.000 đồng/kg (tùy theo thời điểm) và rất dễ tiêu thụ. Đặc biệt là trong những năm dịch Covid-19 đầy biến động, lượng cau xuất khẩu và giá của chúng cũng không bị ảnh hưởng là bao.
Cau vốn là loại cây dễ trồng, không cần chăm sóc nhiều nhưng để cây cho ra năng suất cao thì cũng đòi hỏi người nông dân phải có sự tìm tòi. Cau có thể trồng quanh năm, thời gian trồng thích hợp nhất vẫn là tháng 3, tháng 4 và tháng 8, tháng 10 hàng năm. Phải chú ý bón phân lót trước khi trồng, lấp đất ở gốc không quá sâu để tránh cây bị nghẹn sinh trưởng và ra nhánh kém, trồng xong cần tưới nước để giữ ẩm và làm chặt gốc cho cây không bị đổ. Sau khi trồng, tưới nước đều đặn cho đất đủ ẩm, tránh làm đất quá sũng nước trong thời gian 10 - 15 ngày để cây bén vào đất.
Chia sẻ về khó khăn trong quá trình làm nghề, ông Hồ cho biết: “Có năm bão lớn, vườn bị đổ gần một nửa. Đó cũng là thời điểm chính vụ của cây, nhìn vườn cau đổ nát mà tôi gần như bất lực chẳng biết làm gì. Rồi vài ngày sau cũng ráng vực dậy để bắt đầu lại từ con số 0. Cũng may ngày đó không từ bỏ mà mới có được như ngày hôm nay".
Người dân trong quá trình thu hoạch cau.
Bên cạnh bán cau xuất khẩu cho thương lái, ông Hồ cũng trồng thêm cau làm giống bán. Từ ngày mô hình trồng cau của nhà ông được biết đến rộng rãi, nhiều hộ nông dân trong xã cũng như các vùng lân cận cũng bắt đầu tìm đến tiếp thu và làm theo ông. Ông Hồ còn sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm của mình cho mọi người. “Người người nhà nhà có thể nhân rộng giống cây này, kiếm được thêm thu nhập thì tôi càng thấy mừng cho họ hơn", ông Hồ bày tỏ.
Cau sau khi thu hoạch được thương lái đến tận vườn thu mua.
Anh Minh, một người đang làm nghề trồng cau trong xã chia sẻ: “Trước kia nhà tôi trồng lúa nhưng thu nhập bấp bênh quá. Nhờ có cau thương phẩm xuất khẩu mà cuộc sống của cả gia đình tôi đã được cải thiện đáng kể".
Không chỉ ở các vùng Đông Bắc Bộ, nghề trồng cau xuất khẩu ngày nay còn được lan rộng đến các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long. Không thể phủ nhận rằng loại cây quen thuộc này đã đem lại nguồn thu nhập đáng kể cho cuộc sống của nhiều người nông dân.
