Đây là loài ốc giúp nông dân có thu nhập cao nhờ giá trị thương phẩm của ốc và chi phí đầu ao nuôi không cao. Ngoài ra, nông dân tận dụng được các nguồn thức ăn sẵn có như bèo, rau củ quả, phụ phẩm nông nghiệp… để làm thức ăn chăn nuôi vừa đảm bảo tiêu chuẩn sạch, cho năng suất tốt mà chi phí sản xuất lại thấp.
Ốc nhồi (hay còn gọi là ốc bươu đen) là loài thủy sản nước ngọt quen thuộc ở nông thôn Việt Nam, có giá trị kinh tế cao và ngày càng được nhiều hộ nông dân lựa chọn nuôi. Đây là loài ốc có lớp vỏ dày, màu đen bóng, thịt thơm ngon, giàu dinh dưỡng, thường xuất hiện trong nhiều món ăn dân dã.
Ưu điểm nổi bật của ốc nhồi là khả năng thích nghi tốt với điều kiện tự nhiên, dễ nuôi, ít dịch bệnh, chi phí đầu tư thấp nhưng đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Đặc biệt, ốc sinh trưởng nhanh, có thể tận dụng nguồn thức ăn sẵn có ở địa phương như lá sắn, bèo tây, rau muống hay cám bột, giúp giảm chi phí đáng kể.
Thời điểm thích hợp để thả ốc giống thường từ tháng 4-6 hàng năm, khi thời tiết ấm áp, nguồn thức ăn dồi dào. Người nuôi cần lưu ý thu hoạch trước mùa lạnh để hạn chế rủi ro ốc bị chậm lớn hoặc chết rét. Nhờ đặc tính đẻ nhanh, mỗi vụ nuôi có thể cho sản lượng cao, mang lại nguồn thu nhập ổn định.
Về đặc tính sinh trưởng, ốc nhồi là loài “ưa sạch”. Chúng chỉ phát triển mạnh khi môi trường nước trong lành, mát mẻ, không bị ô nhiễm. Những ao hồ có bờ thoai thoải, đáy bùn mềm, nguồn nước lưu thông là nơi lý tưởng để ốc trú ngụ và sinh sản. Nên chọn ốc bố mẹ khỏe mạnh, vỏ sáng bóng, đồng thời đảm bảo tỷ lệ đực - cái cân đối để tăng hiệu quả.
Một điểm thú vị là ốc nhồi thường đẻ vào ban đêm hoặc sáng sớm. Khi tới mùa, chúng đẻ thành từng chùm bám trên bờ ao, mỗi chùm có thể chứa hàng trăm quả. Người nuôi thường thu trứng ngay để đem đi ấp trong thùng hoặc khay chứa ẩm, duy trì nhiệt độ 28-30 độ. Quá trình ấp kéo dài từ 13-18 ngày, khi nở, ốc con đã có thể tự bơi và bắt đầu giai đoạn chăm sóc giống trước khi đưa ra ao nuôi thương phẩm.
Trải qua nhiều vụ lúa có sản lượng không như mong đợi, anh Vi Văn Nhuận (SN 1982, ngụ Lạng Sơn) trăn trở tìm định hướng mới. Sau khi nghiên cứu tìm hiểu các nguồn thông tin và trực tiếp đến tham quan, học hỏi từ những hộ dân nuôi ốc nhồi thương phẩm. anh Nhuận đã mạnh dạn đầu tư 3 ô nuôi, diện tích khoảng 600m2.
Giai đoạn đầu, anh Nhuận gặp nhiều khó khăn, ốc bị hao hụt nhiều do chưa có nhiều kinh nghiệm. Sau đó, anh tự tìm hiểu thêm kiến thức về nuôi ốc qua sách, báo và tự mình đi học hỏi kinh nghiệm trực tiếp từ các hộ đã nuôi thành công.
Với tinh thần “vừa nuôi vừa rút kinh nghiệm”, anh Nhuận đã từng bước hoàn thiện kỹ thuật nuôi ốc nhồi thương phẩm và ốc nhồi giống.
Tận dụng phụ phẩm nông nghiệp sẵn có, người nuôi vừa tiết kiệm chi phí vừa đảm bảo cho ốc nguồn dinh dưỡng dồi dào. Chỉ sau 5-6 tháng chăm sóc, ốc có thể đạt kích cỡ thương phẩm, mang lại nguồn thu ổn định.
Đến nay, ô nuôi của gia đình đã mở rộng lên khoảng 1.500m2 mặt nước. Trang trại được quy hoạch bài bản, khoa học, tạo điều kiện thuận lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của ốc nhồi.
Chia sẻ với báo chí, anh Nhuận cho rằng yếu tố quyết định thành bại trong nghề nuôi ốc nhồi thương phẩm chính là nguồn nước. Ốc nhồi đặc biệt nhạy cảm, chỉ phát triển tốt khi môi trường nước luôn sạch. Vì thế, anh sử dụng nguồn nước từ mạch đá vôi tự nhiên, đồng thời thường xuyên thay nước để duy trì chất lượng ao nuôi.
Một lợi thế khác của mô hình nuôi ốc nhồi là thức ăn rất dễ tìm và hoàn toàn sẵn có tại địa phương: bèo tấm, bí đỏ, mướp hay khoai lang đều có thể tận dụng. Nhờ vậy, chi phí đầu tư không quá lớn nhưng hiệu quả kinh tế lại cao, vượt trội so với canh tác lúa hoặc nhiều loại hoa màu khác.
Trong năm vừa qua, gia đình anh Nhuận đã xuất bán được 14 tấn ốc thương phẩm với giá từ 52.000-55.000 đồng/kg. Sau khi trừ chi phí, gia đình anh thu về lợi nhuận khoảng 600 triệu đồng.
Còn anh Trần Tuấn Anh (SN 1994, ngụ Lào Cai) với lợi thế xuất thân từ nhà nông, quen ruộng đồng từ nhỏ, anh nhanh chóng tìm hiểu kiến thức qua sách báo, internet và học hỏi thực tế từ những mô hình nuôi ốc nhồi thương phẩm thành công.
Không có ao hay ruộng, Tuấn Anh tận dụng khu vườn rộng 200m2, xây 3 bể nuôi bằng bạt lót đáy, tạo môi trường gần giống tự nhiên. Với số vốn ban đầu chỉ 5 triệu đồng, anh mạnh dạn đầu tư 13.000 con ốc giống. Sau hơn 4 tháng, vụ nuôi đầu tiên đã đem lại kết quả khả quan, vừa có ốc thương phẩm bán ra thị trường, vừa chọn lọc được ốc bố mẹ để nhân giống. Thành công bước đầu tiếp thêm niềm tin để anh mở rộng quy mô.
Năm 2020, anh nâng diện tích nuôi lên 1.200 m² với 14 bể, chia thành khu ốc thương phẩm và khu sản xuất giống. Theo kinh nghiệm của anh, ốc nuôi khoảng 3,5-4 tháng sẽ đạt kích thước 25 con/kg, nếu nuôi thêm 2 tháng sẽ bắt đầu sinh sản. Nguồn thức ăn cho ốc chủ yếu là rau xanh, bèo tấm, bí, khoai, mướp… tận dụng ngay trong vườn. Để tạo bóng mát và thức ăn phụ, anh còn dựng giàn trồng thêm cây rau, cây ăn quả. Trên mặt bể, anh thả bèo để ốc bám, sinh sản tự nhiên.
Ốc nhồi được đánh giá là dễ tính, điểm quan trọng mấu chốt trong việc nuôi, phát triển con giống là môi trường nước phải sạch, đáp ứng đủ thức ăn.
Hiện nay, mỗi năm anh Tuấn Anh cung cấp ra thị trường từ 8-12 tấn ốc nhồi thương phẩm và hơn 15 triệu con giống. Với giá bán ổn định, từ 70.000-90.000 đồng/kg ốc thương phẩm và khoảng 500.000 đồng/kg ốc giống, mỗi năm anh thu lãi trên 100 triệu đồng. Mô hình không chỉ giúp gia đình ổn định kinh tế, mà còn mở ra hướng làm giàu bền vững cho nhiều nông dân trong vùng.
Vốn đầu tư để nuôi ốc nhồi ban đầu không quá cao, kỹ thuật nuôi lại đơn giản, ít rủi ro. Thêm vào đó, nhu cầu tiêu thụ ốc nhồi trên thị trường luôn cao, từ chợ quê cho tới nhà hàng thành phố. Do đó, nuôi ốc nhồi được xem như “lối đi ngắn” giúp nhiều hộ gia đình nâng cao cải thiện chất lượng cuộc sống và mở ra hướng đi mới trong lĩnh vực nông nghiệp.
