Với tên gọi mỹ miều, dễ trồng và chăm sóc, giống na Thái đã mang lại thu nhập tiền tỷ mỗi năm cải thiện thu nhập của người nông dân, giải quyết việc làm cho nhiều lao động địa phương.
Na Thái hay còn gọi với tên na hoàng hậu - loại cây ăn quả có nguồn gốc từ Thái Lan, du nhập vào Việt Nam từ nhiều năm trước. Với ưu điểm vượt trội về năng suất, chất lượng và khả năng thích nghi tốt với khí hậu ở đồng bằng Sông Cửu Long, na Thái nhanh chóng trở thành cây trồng chủ lực, mang lại nguồn thu nhập đáng mơ ước cho nhiều hộ nông dân sống ở miền Tây.
Để đạt năng suất và chất lượng tối ưu, việc nắm vững kỹ thuật canh tác là điều kiện tiên quyết. Đầu tiên, việc lựa chọn giống cây rất quan trọng, quyết định sự thành bại của mùa vụ. Người nông dân nên ưu tiên cây chiết cành hoặc ghép mắt từ cây gốc xanh tốt, ít sâu bệnh. Đất trồng lý tưởng là đất thịt pha cát, tơi xốp, thoát nước, độ pH từ 5,5 đến 6,5. Thời vụ gieo trồng thích hợp nhất là đầu hoặc cuối mùa mưa.
Là loại cây ăn trái có tính thích ứng cao, dễ trồng nên người nông dân không cần tốn nhiều thời gian để chăm sóc. Trái na Thái có hương thơm, vị ngọt thanh, ít hạt và nhiều thịt, đặc biệt khi ăn sẽ có cảm giác mát lạnh.
Trong quá trình chăm sóc, việc tưới nước đều đặn, đặc biệt vào giai đoạn ra hoa đậu quả, là yếu tố then chốt. Bón phân hữu cơ và vô cơ cân đối, cùng việc cắt tỉa cành thường xuyên, tạo tán thông thoáng, giúp cây phát triển khỏe mạnh và dễ đậu quả. Cây na Thái có thể thu hoạch sau 18-24 tháng gieo hạt, lúc này phần quả sẽ chuyển sang màu xanh nhạt, vàng nhạt và có độ căng nhất định.
Tuy nhiên, người trồng cần lưu ý cây na Thái ưa sáng, không chịu úng, và cần phòng trừ sâu bệnh như rệp sáp, sâu đục quả, bệnh thán thư. Với kỹ thuật canh tác đúng đắn, giống na Thái hứa hẹn mang lại sản lượng vượt ngoài mong đợi.
Phan Văn Bịt (ngụ Quận Ô Môn, TP.Cần Thơ) đã có hơn 10 năm kinh nghiệm trồng na Thái. Ban đầu, nhìn thấy nhu cầu lớn của thị trường của giống cây này nên quyết định gieo giống trồng trong vườn nhà. Ban đầu, từ trên 200 gốc trồng 8 năm tuổi cho thu nhập khá cao, ông Bịt tiếp tục trồng thêm 4000 cây có độ tuổi từ 3-7 năm trên diện tích gần 7ha.
“Hiện tại, trái na Thái đang có giá bán khá tốt. Mỗi vụ, tôi thu hoạch khoảng 2,5 tấn trái/ 1 công. Trung bình, bán được giá 40.000 đồng/kg. Lúc hút hàng, giá có thể lên đến 50.000 đồng/kg. Mỗi ha trồng na Thái, thu được khoảng 700-800 triệu đồng/ vụ” - ông Bịt tiết lộ.
Theo ông Bịt, cây na Thái nếu được chăm sóc tốt, sau 18 tháng bắt đầu cho trái chiếng. Vụ đầu, cây còn nhỏ, chỉ để mỗi cây mang khoảng 4-5kg trái.
Để cây ra hoa, kết trái, có sản lượng tốt, theo ông Bịt chia sẻ người trồng phải chú ý cắt cành, tỉa lá, cung cấp dinh dưỡng đầy đủ cho cây. Bên cạnh đó, cần quan tâm đến quá trình thụ phấn để cây đậu trái nhiều và trái đẹp. Ông Bịt nói thêm: “Để cây đậu nhiều trái, phải giúp hoa thụ phấn. Trước hết, tôi cắt cành, rồi xịt tạo mầm cho cây ra bông. Khi cây có bông thì phải sử dụng nhân công để chấm nụ, giúp cây đậu trái. Như vậy, với cách làm này, tôi không lệ thuộc vào thời tiết và có thể cho cây ra trái nghịch vụ”.
Sau gần 10 năm trồng na Thái, sản phẩm na chính vụ cũng như na trái vụ của gia đình ông Bịt đều có trái to, đẹp, bán được giá cao. Đồng thời ông cũng bán cây giống và hướng dẫn kỹ thuật cho các nông dân tại địa phương. Trong tương lai, ông Bịt hướng đến áp dụng biện pháp sản xuất nông nghiệp sạch để có sản phẩm đạt chuẩn xuất khẩu.
Với mức giá từ 30.000-50.000 đồng/kg tùy thời điểm, lão nông thu lãi khoảng 4 tỷ đồng/năm.
Tương tự ông Bịt, anh Trương Tấn Tài (ngụ huyện Đức Hòa, tỉnh Long An) từng thất bại sau nhiều năm canh tác rau màu. Sau đó, khi tìm hiểu các giống cây trồng phù hợp với điều kiện đất đai, khí hậu tại địa phương đang sinh sống, anh nhận ra cây na Thái hay còn gọi với tên mỹ miều là giống na hoàng hậu dễ sinh trưởng, phát triển tốt mà không tốn nhiều công chăm sóc.
“Tôi thấy ở Đồng Tháp chỉ trồng từ 1,5-2 năm cây đã cho trái. Mỗi trái na nặng đến nửa ký nên tôi sang đó học hỏi kỹ thuật và mua giống về trồng. Giá cũng phải chăng, 50.000 đồng mỗi cây giống cao 2 gang tay” - anh Tài nhớ lại.
Đến nay, vườn na của anh Tài đạt năng suất ước khoảng 2 tấn/ công, với giá bán trung bình từ 30.000-50.000 đồng/kg, mang lại thu nhập cao gấp nhiều lần so với trồng rau màu trước đây.
"Muốn cây ra bông, tôi bắt đầu siết nước và tỉa bớt các nhánh, lá nhằm giúp cây tập trung dinh dưỡng vào thân chính, sau đó bón phân và thúc nước để kích thích cây. Khi cây ra bông, tôi bẻ nhụy hoa đực úp qua hoa cái để giúp cây thụ phấn nhanh hơn. Na Thái có lợi thế tỷ lệ đậu trái gần như 100%, đạt trọng lượng 0,5kg mỗi trái. Người trồng cần chống cọc đỡ nhánh để tránh đổ ngã", anh Tài cho biết.
Theo anh tiết lộ, chỉ cần lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt, mỗi ngày mở van tưới 2 lần, cung cấp đủ nước cho cây phát triển. Bên cạnh đó, cần phải bảo bọc trái na để sinh vật gây hại không thể làm ảnh hưởng chất lượng của quả.
Anh chia sẻ do đặc điểm của cây na là sau khi rụng lá, gặp mưa hoặc tưới nước cành sẽ ra lá mới đồng thời kèm theo nụ hoa. Đặc biệt là các cành mọc trong thân sẽ cho trái to và nhanh thu hoạch. Nên hằng năm cần tiến hành cắt tỉa cho đến khi cây già không thể cho quả được nữa mới chặt bỏ và trồng mới.
Về chi phí vật tư trồng na Thái trung bình khoảng 1,5 triệu đồng cho mỗi công đất/năm. Nhờ sử dụng phương pháp bao trái, anh tiết kiệm được 70% phân thuốc. Đồng thời anh chủ yếu sử dụng phân bò để bón nên cây luôn xanh tốt và trĩu quả.
Với những ưu điểm vượt trội về năng suất, chất lượng và khả năng thích nghi, na Thái đang dần khẳng định vị thế là cây trồng tiềm năng, mang lại thu nhập ổn định cho nhiều nông dân. Nhờ áp dụng kỹ thuật canh tác hiện đại và phương pháp chăm sóc phù hợp, mô hình trồng na Thái không chỉ giúp cải thiện kinh tế hộ gia đình mà còn góp phần phát triển nông nghiệp bền vững.
