Từ một người bán nước ngọt và kem que cho học sinh, sau những nỗ lực kiên gan, người đàn ông này giờ đây trở thành tỷ phú giàu có bậc nhất Trung Quốc. Điều đáng nói, dù đã đổi vận nhưng ông vẫn giữ lối sống khiêm tốn, giản dị khiến nhiều người bất ngờ.
Khởi nghiệp ở tuổi 42
Zhog Qinghou sinh năm 1954 tại tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc. 33 năm trước, Zong khi ấy 42 tuổi kiếm sống bằng nghề bán nước ngọt và đá viên cho trẻ em. Lúc bấy giờ, ông kiếm được khoảng 8 USD/tháng (hơn 180.000 đồng so với tỷ giá hiện tại). Số tiền này chưa bằng 1/3 mức lương trung bình của người Trung Quốc khi ấy.
Nhưng kể từ đó đến nay, mọi thứ đã thay đổi rất nhiều. Sau 33 năm, Trung Quốc nối gót Mỹ trở thành nền kinh tế hàng đầu thế giới và Zong Qinghou vẫn đang bán nước ngọt và đá viên. Ông chưa từng nghĩ có ngày mình sẽ trở thành tỷ phú giàu bậc nhất Trung Quốc.
Năm 2013, Zong là người giàu nhất Trung Quốc với khối tài sản hơn 20 tỷ USD. Giờ đây, các loại nước trái cây, nước ngọt, nước đóng chai do công ty Hangzhou Wahaha Group Co của ông sản xuất có mặt tại hầu hết các siêu thị, cửa hàng lớn nhỏ ở Trung Quốc, được hàng triệu phụ huynh và trẻ em ưa chuộng. Bên cạnh đó, ông còn sản xuất sữa công thức, quần áo cho trẻ em để bổ sung vào phạm vi hoạt động của 60 nhà máy trên khắp đất nước.
Từ con số 0 đến 20 tỷ USD trong vòng 25 năm là một câu chuyện đáng kinh ngạc ở bất kỳ quốc gia nào nhưng tại Trung Quốc còn đáng khâm phục hơn bởi đất nước này phải chuyển mình rất nhiều về chế độ. Zong Qinghou không đi học trung học. Thay vào đó, ông phải sống trong một hợp tác xã từ năm 1964-1978 trong thời kỳ cao trào của Cách mạng Văn hóa tại Trung Quốc. Trong thời gian đó, ông nghiên cứu những cuốn sách về khả năng lãnh đạo và sự bền bỉ qua quá trình làm việc, đấu tranh gian khổ. Chính những bài học này sau này đã mang lại cho ông thành quả xứng đáng.
Khi sống tại hợp tác xã, Zong Qinghou nghèo tới mức ông không đủ tiền mua thức ăn hay quần áo. "Tôi đã leo lên từ đáy xã hội", vị tỷ phú nhớ lại.
Năm 1976, Zong rời khỏi hợp tác xã và làm nhân viên bán hàng cho một công ty tiêu dùng. Lúc này, tình hình kinh tế Trung Quốc vô cùng khó khăn, họ thiếu hụt ngay cả những mặt hàng cơ bản nhất. Thời điểm đó, người ta "khát" thịt, ti vi và xe đạp.
Lúc đó, Zong Qinghui cùng 2 người bạn giáo viên đã về hưu vay khoảng 22.000 USD từ người nhà để tiếp quản một cửa hàng tạp hóa bán đồ uống và sữa cho học sinh tại quận Thượng Thành, thành phố Hàng Châu. Đây chính là bước khởi đầu cho việc tạo ra Wahaha sau này.
Để phát triển công việc kinh doanh, Zong Qinghou đã mua quảng cáo trên Đài truyền hình trung ương Trung Quốc và các tờ báo lớn khác. "Ở một số thị trấn, Wahaha trở thành thương hiệu được săn đón chỉ trong vài tuần kể từ khi quảng cáo đầu tiên xuất hiện", ông chia sẻ.
Trong những năm đầu tiên, công ty mới của Zong Qinghou chỉ kiếm được lợi nhuận dưới 16.000 USD. Vào thời điểm đó, con số này gấp 50 lần thu nhập trung bình ở Trung Quốc. Ông đã dành 25 năm tiếp theo để gây dựng sự nghiệp kinh doanh, mở rộng từ các thành phố đến nông thôn. Đây là thị trường béo bở bởi thu nhập của người dân ngày một tăng nhưng sự cạnh tranh lại ít hơn.
Tỷ phú tiêu 20 USD/ngày (hơn 460 nghìn đồng/ngày)
Mặc dù bây giờ đã trở thành tỷ phú nhưng Zong Qinghou vẫn giữ nếp sống tiết kiệm hình thành từ thời còn cơ hàn. Lúc làm tại cửa hàng tạp hóa, ông đảm bảo chi tiêu cực tối giản, cắt giảm những khoản không cần thiết. Ông nói mình thường ngủ trong văn phòng ở tầng 6 của Wahaha và đến giờ ăn trưa sẽ xuống canteen để ăn cùng nhân viên.
Trước khi mua lại cửa hàng tạp hóa ấy, Zong nghèo tới mức phải ngủ trong các đường hầm của thành phố Bắc Kinh. Nhớ lại những năm đầu khởi nghiệp, ông nói: "Khi nghèo, bạn phải nghĩ cách để trở nên tốt hơn, kinh nghiệm và ký ức đó giúp tôi tiếp tục".
Zong được chú ý nhiều nhất chính vì thái độ làm việc siêng năng và cẩn trọng trong từng chi tiết. Ông phải đích thân xem xét mọi chi phí văn phòng, ngay cả đối với những khoản nhỏ nhất và tự tay ký lên những quyết định chi tiêu lớn. Mỗi ngày, ông chỉ chi 20 USD (hơn 460 nghìn đồng) và "bài tập duy nhất với tôi là nghiên cứu thị trường... sở thích duy nhất của tôi là hút thuốc và uống trà". Thậm chí, vợ và con gái của ông cũng làm việc trong công ty và đôi khi người ta gặp ông ngủ lại văn phòng.
Mặc dù sở hữu công ty hàng tỷ USD nhưng Zong Qinghou vẫn là một người đàn ông khiêm tốn và có lối sống giản dị. Ông có sự tương phản rõ rệt với nhiều nhà lãnh đạo doanh nghiệp xa hoa ngày nay. Ông ghét những bữa tiệc sang trọng và thích việc ăn cùng nhân viên.
Ngày nay, nếu gặp Zong Qinghou trên phố, chắc chắn bạn không biết ông ấy là một trong những người giàu nhất Trung Quốc. Ông mặc áo khoác và quần tây tối màu, đi giày đen trơn, tất cả đều được sản xuất tại Trung Quốc. Nói về tủ quần áo đơn giản của mình, Zong chia sẻ: "Mọi người không thể biết liệu tôi đang mặc bộ quần áo trị giá một nghìn hay một nhân dân tệ, vậy tại sao tôi phải chi tiền cho chúng?".
Là tỷ phú nhưng Zong Qinghou không có tùy tùng hay vệ sĩ. Người duy nhất đi cùng ông là người quản lý hoạt động của Wahaha tại Bắc Kinh. Zong nói mình không cần quần áo đắt tiền. Món đồ duy nhất có giá trị trên người vị tỷ phú này chính là chiếc đồng hồ Vacheron Constantin trị giá 48.000 USD ông đã mua để thay thế chiếc Rolex cũ.
Chính nhờ những nỗ lực và sự cần kiệm ấy mà Zong Qinghou đã tạo ra đế chế Wahaha lớn mạnh như hiện nay. Wahaha có nghĩa là "em bé cười" trong tiếng Quan Thoại. Công ty cung cấp sữa dinh dưỡng cho các gia đình có trẻ nhỏ và nước khoáng, trà xanh dành cho người lớn. Nói về loại đồ uống kết hợp giữa sữa và trái cây, ông khẳng định: "Sữa tươi của chúng tôi là một thành công lớn" và là trụ cột chính của Wahaha. Năm 2011, Wahaha chiếm 7,2% thị phần nước giải khát nhãn mác Trung Quốc và là nhà cung cấp thứ 3 chỉ sau Coca-Cola Ltd và Tập đoàn Holding Corp của Hồng Kông.
