Chuyên gia lâm nghiệp cho rằng, dù cây thay thế là vàng tâm hay mỡ (còn gọi là cây “gỗ bút chì”) đều không phù hợp làm cây đô thị ở Hà Nội.
Trong đề án chặt hạ, dịch chuyển 6.700 cây xanh của TP.Hà Nội, cây gỗ vàng tâm được lựa chọn để thay thế trên nhiều tuyến phố. Nhiều nhất là trên đường Nguyễn Chí Thanh, với 382 cây.
Nhiều chuyên gia lâm nghiệp khẳng định, cây mới trồng thay thế ở đường Nguyễn Chí Thanh là cây mỡ, không phải cây gỗ quý vàng tâm.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lâm nghiệp khẳng định, cây thay thế này không phải vàng tâm mà là cây mỡ - loại cây gỗ mềm, thường dùng làm vỏ bút chì, bột giấy, bao diêm.
Theo TS Đặng Văn Hà - Phó viện trưởng Viện Kiến trúc cảnh quan và nội thất, nguyên Chủ nhiệm Bộ môn Lâm nghiệp đô thị (ĐH Lâm nghiệp), dù cây thay thế là vàng tâm hay mỡ đều không phù hợp làm cây đô thị ở Hà Nội.
Theo TS Đăng Văn Hà, cây mỡ không an toàn để làm cây đô thị.
“Cây mỡ dễ trồng, sinh trưởng nhanh hơn vàng tâm, nhưng tán thưa, tạo bóng mát kém. Đặc biệt, gỗ của loại cây này rất mềm, hay gãy đổ, trồng làm cây đô thị sẽ không an toàn trong mùa mưa bão”, ông Hà nói.
Chuyên gia lâm nghiệp cho hay, tiêu chí để lựa chọn cây đô thị phải đảm bảo bóng mát, thích hợp với môi trường, an toàn và có tính thẩm mỹ. Nếu muốn đưa cây mỡ trồng trên đường phố Hà Nội thì phải trồng thử nghiệm ít nhất 5 năm. Sau đó, so sánh khả năng sinh trưởng của cây trồng đường phố với cây rừng.
Trong môi trường tự nhiên, cây mỡ thích hợp với đất ferralit đỏ vàng, không khí ẩm, thường trồng ở Phú Thọ, Hòa Bình, Lào Cai, Yên Bái và một số tỉnh miền Trung. Còn chất đất ở đường phố Hà Nội là đất kiềm, pha lẫn nhiều tạp chất, mùa hè mặt đường bỏng rát.
Tán của một cây mỡ trồng từ năm 2009 ở Khu công nghệ cao Hòa Lạc.
Trước đó, TS Hà cho biết: “Với điều kiện thổ nhưỡng của Hà Nội, khó có thể nói cây mỡ phát triển tốt được hay không. Tôi cho rằng, việc thay thế hàng loạt cây mới như vậy là quá vội vàng”.
Ông Hà dẫn chứng thức tế, hàng trăm cây mỡ và vàng tâm ở Khu công nghệ cao Hòa Lạc trồng từ năm 2009, với đường kính thân từ 6-7cm, đến nay các cây đều sinh trưởng chậm, tán thưa, nhiều cây tự khô ngọn, gãy đổ vì gió bão.
Hàng cây mỡ và cây vàng tâm ở Khu công nghệ cao Hòa Lạc sau 6 năm, nhiều cây bị gãy đổ vì gió bão, số còn lại phát triển rất chậm.
Cây mỡ thân thẳng, vỏ xám trắng, lá nhẵn xanh hình trái xoan, cành non và chồi màu xanh. Hoa cây mỡ mọc ở đầu cành, bộ nhụy kéo dài, không có cuống nhụy, kích thước hoa từ 5 - 7cm, hoa thơm có 9 - 12 cánh.
Gỗ mỡ mềm, thớ thẳng, mịn, dễ gia công, khó bị mối mọt. Gỗ này dùng chủ yếu làm nguyên liệu giấy, sản xuất ván lạng, dùng làm bút chì, làm trụ mỏ và cũng có thể đóng đồ gia dụng, làm nhà cửa.
