Dù đã đi qua nhiều biến cố và cuộc sống hiện tại chưa có nhiều đột phá nhưng Hà An luôn cố gắng mỉm cười cũng như mang đến sự tích cực cho mọi người. 

Khi nhắc đến Tết, có 2 cái Tết không thể quên trong cuộc đời Hà An. Đó là cái Tết bắt xe lên Hà Nội đến nhà Hương Giang trong hình hài một cậu bé, để hỏi làm thế nào có thể chuyển giới được như nữ ca sĩ. Hà An từng ngồi khóc trước cửa nhà giọng ca Vietnam Idol giữa cái không khí ngày Tết Hà Nội vắng lặng ấy.

Cái Tết đáng nhớ thứ 2 lại khác hẳn, ấy là cái Tết đầu tiên sau chuyển giới của chính bản thân An. 2 cái Tết - với cảm xúc trái ngược nhau nhưng mang đến cho Hà An những khoảnh khắc vô cùng đặc biệt trong hành trình tìm được “bản ngã” thực sự của mình.

- Sau chương trình “Người ấy là ai”, cuộc sống của bạn thay đổi như thế nào?

Về công việc thì không có gì thay đổi, tôi vẫn làm cho chị gái ở một xưởng sản xuất nho nhỏ tại quê Thủy Nguyên, Hải Phòng. Tôi quản lý xưởng và kho.

- Bạn có khát khao về việc thay đổi công việc?

Tôi cũng muốn lắm, trước kia tôi cũng có đi xin việc nhưng vì là người chuyển giới nên họ cũng ngại rằng mình khó có thể tiếp cận khách hàng hay có giới hạn về mặt tiếp xúc. Tôi thấy xin việc khó khăn quá, thôi thì còn có gia đình giúp đỡ, dang tay ra luôn. 

Trong tương lai, tôi muốn công việc ổn định hơn, lo được cho bản thân, báo hiếu được cho mẹ và giúp được gia đình phần nào. Tôi mong muốn điều đó nhưng cơ hội vẫn chưa tới và vẫn chưa biết phải làm công việc gì cho phù hợp với mình.

Tôi nghĩ sắp tới có thể mình đi làm một thời gian, có tiền rồi thì sẽ kinh doanh cái gì đó nho nhỏ như bán online… Thôi thì bước đến đâu tính đến đó.

- Nhiều người chuyển giới tại miền Nam có những cơ hội nghề nghiệp tốt, thậm chí bước chân vào showbiz, bạn có nghĩ đến điều này?

Tôi chưa nghĩ đến việc sẽ trở thành một người trong showbiz nhưng vừa rồi khi cuộc thi “Đại sứ hoàn mỹ” diễn ra, tôi cũng có tham gia. Tuy nhiên mình cũng không được đi sâu, chỉ lọt vào Top 25 và thời lượng của chương trình có hạn nên phần thi của tôi bị cắt hết, không có sự xuất hiện nào trên sóng.

Dù không mong bước chân vào showbiz nhưng tôi mong trở thành một người nào đó có tầm ảnh hưởng và có thể nói thay cho tiếng nói của những người trong cộng đồng LGBT, được mọi người biết tới nhiều hơn, được nói ra những quan điểm, tư tưởng, suy nghĩ của mình. Tôi luôn luôn nghĩ tới việc giúp đỡ mọi người và thay đổi định kiến về cộng đồng của mình hơn.

- Vậy sau “Người ấy là ai”, bạn có cơ hội được các nhà sản xuất mời lên truyền hình để kể câu chuyện về người chuyển giới hay không?

Có rất nhiều chương trình mới về cộng đồng LGBT, tôi cũng được mời tham gia vào những buổi trò chuyện đó. Tuy nhiên hầu như tất cả những chương trình đó, kinh phí của họ khá hạn hẹp. Bản thân tôi nghĩ mình không phải là một người nổi tiếng hay một nghệ sĩ giỏi nên tôi không yêu cầu về mặt vật chất rằng mình phải được cái nọ cái kia. Song tôi mong điều họ có thể làm được là giúp đỡ mình về chi phí di chuyển. 

Nhưng hầu hết các chương trình đều tổ chức ở trong Nam và kinh tế của tôi cũng không đủ khả năng tự lo vào đó để tham gia chương trình. Chính vì vậy, họ thường mời những bạn LGBT ở trong Nam sẵn rồi. Nhiều chương trình mời và hỏi tôi “Em đã vào trong Nam chưa? Nếu em chưa vào thì hẹn em ở những dịp sau”. Họ hứa hẹn khi ra ngoài Bắc ghi hình một thể thì sẽ liên hệ. Tôi cũng được mời nhiều nhưng không thể tham gia vì điều kiện ở xa quá.

- Nhiều bạn chuyển giới thường nghĩ đến việc Nam tiến để tìm cơ hội phát triển, bạn nghĩ sao về điều này?

Theo như tôi cảm nhận, tất nhiên không phải 100% đâu, ở trong Nam thì cũng có người kỳ thị, ở ngoài Bắc cũng có những người thông cảm. Nhưng sự tiếp cận với một cô gái chuyển giới hay những bạn nam đồng giới thì hầu như ở trong Nam, họ tiếp cận với điều đó nhiều hơn, biết nhiều hơn và có cái nhìn thoáng hơn, còn ở ngoài Bắc sẽ ít hơn rất nhiều nên cái nhìn có khắt khe hơn.

- Còn việc tìm bạn đời, Hà An ở một môi trường ít người chuyển giới hẳn cũng khó khăn hơn?

Đúng là vậy, ở ngoài này tôi thấy các bạn nam vẫn còn bỡ ngỡ, nhiều bạn chưa gặp một cô gái chuyển giới bao giờ, nhiều bạn còn đang không hiểu mình có đang “cong” hay không khi mà yêu một cô gái chuyển giới (Cười)… Họ sẽ có sự dè chừng.

Nhưng thôi, tôi nghĩ cái này nó thuộc vào duyên đi. Nhiều khi mình nỗ lực đi tìm kiếm chưa chắc đã tìm được đâu. Tìm mãi, tìm mãi, tìm mãi… cuối cùng nó vẫn không được, nhiều lúc tôi định buông tay không tìm nữa để mọi thứ thoải mái hơn thì biết đâu tình cảm lại đến. Chưa chắc mình vào Nam đã tìm được hạnh phúc.

Mẹ tôi là một người ôm trong mình nhiều suy tư, lúc nào cũng lo lắng. Trước đây mẹ cũng không dám cho tôi đi chuyển giới vì lo có chuyện gì đó xảy ra. Đến bây giờ khi làm xong rồi, mẹ chấp nhận điều này nhưng vẫn còn một điều đau đáu là lo cho tương lai của tôi phía trước sẽ có nhiều cái thiệt thòi, nhiều cái khó… Mẹ cứ lo con gái mình như thế thì cơ hội của nó là bằng 0 với hạnh phúc trong tương lai. 

Tuy nhiên khi tôi được lên chương trình, được nói tất cả mọi thứ ra và nhận được những lời khuyên của các anh chị cố vấn thì mẹ cảm thấy lạc quan, tích cực hơn. Tôi thấy mẹ bớt lo âu hơn rất nhiều. 

Song tôi thấy mẹ cũng hơi buồn, trước mẹ cũng tương tác trên Facebook, mẹ thấy anh Sơn bình luận bảo “Con sẽ về thăm bác” nhưng đến bây giờ không xảy ra được, mọi chuyện cũng hơi khó nên mẹ cũng có vẻ hụt hẫng. Mẹ vẫn nhắc Sơn thế nào, tôi cũng chẳng biết nói sao. Lúc xem mẹ có vẻ rất tâm đắc và gật đầu anh Sơn rất là nhiều. Dẫu sao có nhiều thứ của cuộc sống nên để cho nó thật là tự nhiên.

- Hà An đã chuẩn bị như thế nào cho cái Tết năm nay?

Những ngày cận Tết, tôi vẫn tất bật trong công việc. Xưởng của chị tôi vẫn ổn định trong mùa dịch nên khá bận rộn. Tôi chỉ mong lĩnh lương rồi mua cho mẹ một cái áo ấm, còn không sắm sửa được gì nhiều cho bản thân.

- Nhớ lại cái Tết đặc biệt nhất trong cuộc đời của Hà An, liệu có phải là cái Tết bắt xe lên Hà Nội để tìm nhà của Hương Giang?

Đó có lẽ là cái Tết đáng nhớ nhất trong cuộc đời của tôi. Sáng ngày mùng 1 Tết, tôi chưa đi bao giờ và cũng không biết mùng 1 Tết Hà Nội như thế nào. Tôi bước ra thấy mọi thứ vắng lặng, đường phố nhà cửa cũng đóng. Tôi đi từ 8-9 giờ sáng mà thấy chẳng có hoạt động nào, tôi không biết có tìm được hay không. Lúc đó giống như tất cả mọi hy vọng tạm thời đóng.

Đến bây giờ khi ngồi nghĩ lại, tôi không biết hồi đấy tôi lấy ở đâu động lực, niềm tin ở đâu ra. Tôi kết thúc công việc vào lúc 11 giờ đêm, về tắm rửa xong xuôi, sắp xếp đồ đạc rồi đặt đồng hồ để sáng ngày hôm sau đi luôn. 

 ***

Tại chương trình "Người ấy là ai", Hà An đã kể: "Trước đây khi mà em còn đi học, em nghĩ rằng mình phải được trở về là chính mình. Và em tìm được một người giống với mình, đó là chị Giang. Em thấy cần được giải đáp tất cả những thắc mắc của bản thân mình. Em đã lên nhà chị Giang vào ngày mùng 1 Tết để hỏi chị xem làm thế nào em có thể chuyển giới được như chị".

Tuy nhiên mới đầu Hương Giang không gặp vì không biết ai hết, bố mẹ nữ ca sĩ thì tưởng là fan của con. Hà An tiết lộ: "Bác xuống nhà gặp em nhưng thực sự khi gặp thì bác cũng không biết em đến với tinh thần gì cả. Bác không tiếp và bảo: Con về đi. Tất nhiên là em không trách gì các bác vì hoàn cảnh như vậy. Em đã ngồi xuống, em khóc ngay trước cửa.

Chính cái khoảnh khắc đó em nghĩ rằng bác trai đã thấy được cái gì đó tương đồng với cô con gái của mình. Mặc dù thời điểm đó diện mạo của em tất cả đều vẫn là một cậu nhóc. Và ngày hôm đó, em đã gặp được chị Giang, chị đã giúp đỡ em rất nhiều để em có được ngày hôm nay, trở thành một người con gái".

- Gia đình phản ứng ra sao khi không thấy bạn vào sáng mùng 1 Tết?

Sáng mùng 1 mọi khi tôi thường dậy sớm đi hái lộc xuân, lên chùa thắp hương. Sáng đó tôi đi, cả nhà vẫn nghĩ rằng tôi đi hái lộc ở trên chùa rồi đi chơi quanh xóm, tụ tập quán xá, đã quen nếp như thế rồi nên mọi người cũng không tìm, không hỏi.

- Thế còn cái Tết đầu tiên sau khi chuyển giới của Hà An diễn ra như thế nào?

Cảm giác khi đó vui lắm, bởi lúc đó mình đã phẫu thuật xong tất cả, hoàn thiện hết, mình cảm thấy “À, đây mới chính là cuộc sống của mình” nên vui vô cùng. Khoảnh khắc tôi ấn tượng nhất là mình được xuống bếp, được làm tất cả mọi thứ như một người con gái bình thường.

Vì trước đây, ngày 29 hoặc 30 Tết, việc đi tảo mộ, “mời” các cụ không phải là công việc của một cô gái mà của người con trai trong gia đình. Ngày hôm sau, tất cả mọi việc là của phụ nữ trong bếp núc. Tôi làm công việc là đi “mời” các cụ, sau đó về là không cần làm gì cả.

Sau khi trở thành một cô gái rồi, tôi được vào bếp, sáng mùng 1 được quây quần cùng với chị. Mình vui với điều đó và thấy yêu cuộc sống đầm ấm bên gia đình.

- Khi đi chúc Tết, Hà An có gặp phải những lời xì xào về ngoại hình và thân phận mới của mình?

Trong gia đình, dòng họ, tôi thấy có sự tích cực. Hoặc có thể trước mặt thì họ không nói gì cả, nhưng đa phần mọi người yêu thương và quý mến mình thôi. Còn chắc chắn là cũng có những sự tiêu cực nào đó hay điều nói ra nói vào, song đó không phải là đa số mà chỉ là số nhỏ. Vẫn có những người họ cảm thấy không thoải mái hoặc không thích điều đó.

- Kể từ khi chuyển giới, bạn có gặp những tình huống khó xử chẳng hạn như nhiều người bối rối không biết xưng hô với mình như thế nào? Ngay cả bố Hương Giang cũng vẫn quen gọi con bằng tên gọi trước kia là “thằng Hiếu”...

Tôi nhớ là ban đầu mọi người cũng hơi ngượng ngùng một chút. Nhưng bên nhà tôi được cái là mọi người thích ứng khá nhanh nên không gặp những tình huống khó xử.

- Nhiều người chuyển giới như Lynk Lee thường xuyên gặp những câu hỏi khá nhạy cảm, thậm chí mang tính xúc phạm, Hà An có gặp phải trường hợp này?

Tôi cũng gặp phải. Thời điểm tham gia chương trình, khi nhận được sự quan tâm nhất thì cũng có quá nhiều ý kiến trái chiều. Tôi đã đọc được nhiều câu nói rất chạnh lòng. Nhưng tôi cũng không quá để tâm tới, bởi tôi nghĩ trong xã hội bao giờ cũng có người này người kia. Có những người mang lời nói sát thương người khác, tâm tư họ thế nào thì không rõ, họ cứ nói vô thưởng vô phạt. Trên mạng thì họ mạnh mồm hơn, họ nói những lời đau đớn lắm.

Tôi nghĩ chị Hương Giang hay Lynk Lee cũng gặp phải những lời nói sát thương đó thôi... thì mình cũng cứ tập quen đi. Mình không thể nào thay đổi ngay lập tức cả xã hội được. Tôi chỉ là một người bình thường thôi, còn chị Hương Giang hay Lynk Lee là người trong showbiz sẽ càng áp lực hơn.

- Tôi thấy Hà An may mắn vì có một vẻ ngoài và giọng nói khá nữ tính, thậm chí ngày lên sóng nhiều người không nhận ra bạn là người chuyển giới…

Tôi cảm giác như khi tham gia một số chương trình, tôi có thể không được xinh đẹp một cách hoàn hảo như các bạn, không có tỷ lệ vàng về mọi thứ... Nhưng tôi thấy được sự thiện cảm của mọi người, khán giả có vẻ quý mến mình và mình vui với điều đó.

- Sang một năm mới rồi, Hà An có mong ước gì cho năm 2021 này?

Tôi mong sao năm mới mình có thể thực hiện được công việc kinh doanh của mình như mở một quán cà phê nho nhỏ. Mình muốn tự lập, không phải đi làm thuê nữa, ra ngoài kinh doanh riêng mong là sẽ thành công hơn. Tôi mong sẽ có nhiều cơ hội hơn đến với mình để nói lên được tiếng nói của bản thân, xây dựng hình ảnh tốt hơn để có thể đại diện cho cộng đồng, có những cơ hội ở trong Nam, tham dự các chương trình…

Tôi cũng rất yêu thích công việc làm người mẫu, kể cả trên sàn diễn hay làm mẫu ảnh trong studio. Hy vọng sẽ nhận được sự yêu thương của mọi người để có thể làm được những điều đó.

- Còn về tình cảm riêng tư, Hà An có mong mỏi gì?

Ở thời điểm hiện tại, tôi đã trải qua rất nhiều cảm xúc, những điều rất thật trong tình cảm... Tôi cũng có đủ suy nghĩ để đánh giá mọi thứ. Thế nên tôi có sự phòng thủ. Tôi sợ dễ mở lòng quá thì mình bị tổn thương. Hiện tại tôi cũng có một số người thích, quý mến mình ngoài cuộc sống và có ý làm thân hay trở thành một cái gì đó hơn giữa câu chuyện gặp gỡ giữa con người với con người. Nhưng tôi e dè nghĩ rằng không ai dám làm điều đó đâu, nên chẳng dám hy vọng gì nhiều. Cứ kệ đi…Tôi sợ họ tốt với mình quá, cho mình quá nhiều hy vọng đến lúc không thành, nên là không dám tiếp nhận.

Nhưng tôi nghĩ cũng còn phụ thuộc vào duyên số. Tôi cũng quen rất nhiều những người bạn, có người bạn mắc bệnh nhưng bạn nam vẫn chấp nhận ở bên. Nên nếu họ có đủ tình yêu, họ sẽ có thể vượt qua. 

Thôi thì cứ nhìn vào những câu chuyện đó mà mình tích cực lên. Rõ ràng là mình cũng đang cố gắng tích cực đấy, nhưng cứ vươn tay ra thì mình lại chùn tay…

Cảm ơn những chia sẻ ý nghĩa của Hà An, mong bạn luôn biết nắm bắt hạnh phúc và tin vào những điều tốt đẹp của cuộc sống. Chúc bạn sẽ tìm được hướng đi cho tương lai và sớm gặp người thực sự yêu thương mình!