Cha mẹ và con cái cần hiểu đúng về bữa sáng lành mạnh

Mẹ con mình đã hiểu đúng về bữa sáng chưa?

Xã hội hiện đại với công việc bận rộn khiến nhiều bà mẹ không có nhiều thời gian để chuẩn bị bữa sáng đầy đủ dinh dưỡng cho các thành viên trong gia đình. Chúng ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh những em bé ngồi sau xe cha mẹ ăn vội bữa sáng trong lúc đến trường, trẻ được cha mẹ phát tiền để tự đến trường ăn sáng hay thậm chí, nhiều gia đình còn bỏ qua bữa sáng. Đi cùng với tình trạng này là vấn đề bữa sáng của trẻ không được đảm bảo chất lượng, ăn sáng qua loa, mất cân đối và không đủ năng lượng.

Nói về thực trạng ăn sáng của trẻ em Việt, bác sĩ CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp (Nguyên Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM) cho biết: “Một số khảo sát cho thấy gần 1/3 học sinh phổ thông ở đô thị thường xuyên không ăn sáng hoặc, ăn sáng không đảm bảo dinh dưỡng. Nếu không quan tâm đúng mức tới bữa ăn sáng của trẻ em từ khi còn nhỏ chúng ta khó lòng giúp trẻ phát triển toàn diện”.

Cũng theo bác sĩ Ngọc Diệp bữa sáng là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày với trẻ nhưng không phải cha mẹ nào cũng nhận thức được rõ điều này. Vậy việc trẻ ăn sáng thường xuyên có những lợi ích gì? Nếu không ăn sáng có tác hại gì không? Cha mẹ nên xây dựng thói quen ăn sáng cho trẻ như thế nào mới đúng? Bác sĩ CK2 Đỗ Thị Ngọc Diệp và MC Thanh Phương – bà mẹ của cậu con trai 6 tuổi - sẽ cùng chia sẻ với cha mẹ về vấn đề này.

Mẹ Việt cần thay đổi những điều này khi chuẩn bị bữa sáng cho con

Hầu hết cha mẹ đều nghĩ rằng chỉ cần cho trẻ ăn sáng với bất cứ món ăn gì, bất cứ thời gian nào  đều được, tuy nhiên theo bác sĩ Đỗ Thị Ngọc Diệp những sai lầm phổ biến khi chuẩn bị bữa ăn sáng cho con của mẹ Việt đó là bữa sáng quá đơn điệu do hạn hẹp thời gian và kiến thức; thời gian để ăn sáng quá ngắn khiến trẻ không kịp “thưởng thức” để vui khi được ăn sáng; và bữa sáng mất cân đối chất dinh dưỡng, chưa giàu năng lượng.

“Nếu cha mẹ lựa chọn các thực phẩm chế biến sẵn cần ưu tiên thực phẩm đa dạng chất dinh dưỡng và cung cấp đủ năng lượng.” – Bác sĩ Đỗ Thị Ngọc Diệp

Nữ bác sĩ cũng nhấn mạnh thực đơn của con cần đầy đủ các nhóm thực phẩm quan trọng là nhóm ngũ cốc; nhóm thịt, cá, trứng; sữa hoặc sản phẩm từ sữa, rau hoặc trái cây. Nên chọn thực phẩm giàu dinh dưỡng nhưng có thể chế biến nhanh. Nhóm thực phẩm giàu chất đạm nên chọn trứng, thịt heo, thịt gà, tôm. Nhóm rau nên chọn cà chua, dưa leo, cà rốt, ớt chuông, rau xà lách, …Nhóm ngũ cốc ưu tiên chọn loại chuyển hóa chậm, có nhiều vitamin nhóm B và chất xơ như bánh mì nguyên cám, bánh mì có bổ sung các hạt, yến mạch; phở, bún, mì, nui dễ chế biến và là những thực phẩm tạo nên các bữa ăn sáng truyền thống cả gia đình và bé dễ chia sẻ mà mẹ không mất nhiều thời gian chế biến nhiều món ăn sáng khác nhau.

Sữa là thực phẩm cần cho trẻ sử dụng hàng ngày và bữa sáng có thêm một ly sữa là lực chọn thông minh vì sữa không chỉ dễ tiêu hóa, hấp thu và dễ chuẩn bị mà còn cung cấp thêm các vitamin, chất khoáng tốt cho xương và hỗ trợ tăng trưởng chiều cao. Nên chọn loại sữa có bổ sung vitamin D, can-xi và ít đường; Nhóm thực phẩm giàu chất béo nên chọn loại có nhiều omega 3 như các loại cá béo, dầu nành, dầu mè, dầu oliu…

“Tùy theo lứa tuổi của trẻ, bữa sáng sẽ chiếm từ 20-30% tổng năng lượng hàng ngày. Trung bình trong bữa sáng của một trẻ ở tuổi bước vào tiểu học, lượng chất đạm tương đương 40g, rau 30g, chất bột đường 50g và chất béo khoảng 10g. Trong trường hợp cha mẹ lựa chọn các thực phẩm chế biến sẵn, cần ưu tiên thực phẩm có đủ và đa dạng chất dinh dưỡng, cung cấp đủ năng lượng theo tuổi của trẻ”, bác sĩ Ngọc Diệp nói về nhu cầu năng lượng trong bữa ăn sáng của trẻ.

Những tác hại không ngờ khi bỏ qua bữa sáng

Nói về nguyên nhân khiến nhiều cha mẹ Việt không chú trọng đến việc ăn sáng của con trẻ, bác sĩ Ngọc Diệp cho biết có lẽ bởi các bậc phụ huynh chưa hiểu hết lợi ích của việc xây dựng và duy trì thói quen ăn sáng cũng như những tác hại khi trẻ không ăn sáng.

“Bữa sáng là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày. Bữa sáng sẽ  cung cấp 20-30% tổng năng lượng hằng ngày cho trẻ. Đây là bữa ăn cung cấp năng lượng và các chất dinh dưỡng quan trọng, cần thiết cho cơ thể để đảm bảo nguồn năng lượng cho cơ thể đã cạn kiệt dự trữ sau thời gian 8-9 tiếng liên tục không được cung cấp năng lượng trong đêm và khởi động một ngầy học tập vui chơi. Đối với trẻ em, bữa sáng quan trọng vì còn cung cấp năng lượng và nguyên liệu là các chất dinh dưỡng giúp cho cơ thể tăng trưởng về thể chất”, bác sĩ Ngọc Diệp nói.

“Nếu không ăn sáng, trẻ dễ bị thiếu năng lượng, thiếu chất dinh dưỡng. Do đó, trẻ dễ rơi vào tình trạng suy dinh dưỡng.” - Bác sĩ Đỗ Thị Ngọc Diệp

Bên cạnh những lợi ích kể trên, nữ bác sĩ cũng chỉ ra những tác hại nguy hiểm của việc trẻ không ăn sáng: “Nếu không ăn sáng, trẻ dễ bị thiếu năng lượng, thiếu chất dinh dưỡng gây chậm tăng trưởng, suy dinh dưỡng. Chất lượng hệ thống cơ, xương và thần kinh của trẻ sẽ giảm nếu thiếu dinh dưỡng

Nhiều nghiên cứu khoa học cũng đã chỉ ra rằng việc không ăn sáng là một trong những nguyên nhân gây nên thừa cân, béo phì. Khi không ăn sáng, cơ thể có nhu cầu “bù đắp” lại năng lượng thiếu hụt nên các em thường sẽ “ bù đắp” bằng cách ăn nhiều, ăn nhanh, ăn no vào các bữa khác trong ngày cũng như ăn vặt nhiều hơn. Năng lượng cung cấp quá nhiều vào cuối ngày nhưng ít hoạt động thể lực để tiêu hao sẽ tích lũy dưới dạng mỡ. Các món ăn nhanh nhiều đường, nhiều chất béo như bánh ngọt, nước ngọt, nước tăng lực, trà sữa, xúc xích, bánh chiên, rán… thường được các em lựa chọn khi đói bụng càng khiến trẻ dễ thừa cân béo phì.

Ngoài ra, không ăn sáng tốt sẽ dẫn đến tình trạng trẻ khótập trung do các tế bào não, hồng cầu và cơ không đủ năng lượng hoạt động khiến trẻ dễ bị hạ đường huyết nên hây mệt mỏi, ủ rũ, buồn ngủ,…”, bác sĩ Diệp nhấn mạnh.

Xu hướng của các mẹ hiện đại: Chọn bữa ăn sáng khỏe – khoa học cho con

Bác sĩ Diệp khuyên cha mẹ nên hình thành thói quen ăn sáng cho trẻ ngay từ nhỏ và phải thực hành từ khi trẻ bắt đầu ăn dặm: “Người lớn trong nhà cần phải làm gương cho trẻ, tuyệt đối tránh việc để trẻ ăn sáng một mình”.

Cũng chia sẻ kinh nghiệm về việc tạo thói quen ăn sáng cho con, MC Thanh Phương – bà mẹ của cậu con trai 6 tuổi – cho biết: “Để con có thói quen ăn sáng, trước hết phải hình thành thói quen ngủ sớm, thức dậy sớm cho bé. Sau khi thức dậy uống một cốc nước lọc, thực hiện vài động tác thể dục khởi động để kích thích cơ thể thèm ăn giúp bữa sáng ngon hơn và cơ thể cũng sẽ hấp thụ tốt hơn. Bữa sáng được thực hiện theo yêu cầu của bé từ tối hôm trước, và cho bé cùng tham gia hoạt động chuẩn bị bữa sáng cùng mẹ, con sẽ cảm thấy hứng thú và ăn ngon miệng hơn.” 

“Thời buổi hiện đại ngày nay, cái gì cũng có sẵn nên đã hỗ trợ rất nhiều cho chị em phụ nữ trong việc thực hiện một bữa sáng giàu dinh dưỡng, nhanh, gọn lẹ cho con.” – MC Thanh Phương

Nói về thực đơn bữa sáng cho con, Thanh Phương cho hay cô thường chọn các loại thực phẩm như cháo yến mạch, cháo gạo lứt, bành mì, ngũ cốc, các loại hạt, rau củ và một cốc sữa. Dù rất bận rộn nhưng Thanh Phương luôn cố gắng tự tay chuẩn bị và thực hiện bữa sáng cho gia đình. Nữ MC cũng chia sẻ: “Bên cạnh việc tự nấu nướng bữa sáng, thời buổi hiện đại ngày nay, mình nghĩ cái gì cũng có sẵn nên đã hỗ trợ rất nhiều cho chị em phụ nữ trong việc thực hiện một bữa sáng giàu dinh dưỡng nhanh, gọn lẹ cho con.”

Đúng như MC Thanh Phương nói, để có một bữa sáng nhanh, gọn lẹ mà vẫn đầy đủ năng lượng, dưỡng chất, các mẹ có thể tham khảo những sản phẩm có sẵn với những thực đơn Khỏe – Khoa học như:

- Bữa sáng tự nhiên với bánh mì ốp la hoặc xôi… và mẹo cho con ăn nhiều rau củ hấp, luộc tốt hơn cho sức khỏe là chấm nước tương MAGGI.

- Bữa sáng ít đường với một món ăn con thích như bánh bao, bánh giò, sandwich… và đừng quên bổ sung các loại sữa ít đường như sữa tiệt trùng Nestlé NutriStrong có đường hay ít đường, MILO ít đường hoặc sữa NAN Optipro pha sẵn dành cho bé từ 2-6 tuổi giúp con tập trung hơn, khỏe mạnh hơn.

- Bữa sáng Ngũ cốc với Ngũ cốc ăn sáng KOKO KRUNCH là loại ngũ cốc nguyên cám giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất sẽ giúp trẻ tràn đầy năng lượng và có một thể lực thật tốt.

Để trẻ hào hứng hơn trong việc ăn sáng, bác sĩ Ngọc Diệp khuyên rằng: “Gia đình nên đi ngủ sớm để sáng có nhiều thời gian chuẩn bị và ăn sáng. Các gia đình nên hạn chế tối đa ép trẻ ăn nhanh khiến cơ quan tiêu hóa của trẻ bị quá tải, trẻ bị đầy bụng, khó tiêu dẫn đến việc trẻ không thích ăn sáng.”

Còn MC Thanh Phương thì bật mí, muốn con thích và tự giác thực hiện điều gì, trước hết mẹ cần phải giải thích, cung cấp thông tin để con hiểu, đặc biệt là về những giá trị dinh dưỡng cần thiết thông qua bữa ăn, nhất là bữa sáng, bữa quan trọng nhất trong ngày. Từ đó bé sẽ tự giác ý thức bảo vệ sức khỏe và biết chủ động lựa chọn những thực phẩm nào tốt cho cơ thể.

Theo đó, bữa sáng của bé nhà Thanh Phương thường được thực hiện theo yêu cầu của bé từ tối hôm trước. Nữ MC cũng cho con trai cùng tham gia vào hoạt động chuẩn bị bữa sáng với mẹ, con sẽ hứng thú và ăn ngon miệng hơn. Đây cũng chính là bí kíp giúp Thanh Phương cân bằng được điều mẹ nghĩ và thứ con muốn mỗi khi chuẩn bị bữa sáng hằng ngày.