Trong quá trình chăm sóc trẻ, sẽ có lúc ba mẹ băn khoăn về sự phát triển của con liệu có đạt chuẩn? Vì lý do đó, biểu đồ tăng trưởng của trẻ là công cụ quan trọng giúp cha mẹ và các chuyên gia y tế theo dõi sự phát triển thể chất của trẻ.
Tìm hiểu về biểu đồ tăng trưởng
Biểu đồ tăng trưởng là tập hợp các đường cong biểu diễn các mức phần trăm tăng trưởng về chiều cao, cân nặng theo độ tuổi và giới tính của trẻ. Các biểu đồ này được xây dựng dựa trên dữ liệu thu thập từ hàng ngàn trẻ em khỏe mạnh, do các tổ chức y tế uy tín như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) hoặc Bộ Y tế ở các quốc gia phát hành.
Tại sao cần theo dõi biểu đồ tăng trưởng của trẻ?
Việc thường xuyên theo dõi biểu đồ tăng trưởng của trẻ sẽ giúp ba mẹ:
- Đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ, giúp xác định trẻ đang phát triển đúng chuẩn, chậm lớn hay phát triển vượt bậc so với lứa tuổi.
- Phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe thông qua bất thường trong biểu đồ tăng trưởng như suy dinh dưỡng, béo phì, rối loạn nội tiết, bệnh lý di truyền...
- Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và chăm sóc cho phù hợp với nhu cầu phát triển của trẻ.
- Cung cấp thông tin cho bác sĩ. Biểu đồ tăng trưởng là cơ sở quan trọng để bác sĩ đánh giá sức khỏe tổng quát và đưa ra lời khuyên chăm sóc trẻ.
Biểu đồ tăng trưởng của bé gái. Nguồn: CDC Hoa Kỳ
Biểu đồ tăng trưởng của bé trai. Nguồn: CDC Hoa Kỳ
Cách đọc biểu đồ tăng trưởng của trẻ
- Biểu đồ tăng trưởng thường được chia thành các đường cong phần trăm
- Mỗi đường cong tương ứng với một mức phần trăm tăng trưởng.
Ví dụ, đường cong phần trăm thứ 50 đại diện cho mức tăng trưởng trung bình, nghĩa là 50% trẻ em cùng độ tuổi và giới tính có số đo tương đương hoặc thấp hơn con của bạn.
Ngoài ra, khi theo dõi biểu đồ tăng trưởng bé trai hoặc biểu đồ tăng trưởng bé gái, cha mẹ cần chú ý đến các điểm sau:
- Xu hướng tăng trưởng: Nếu trẻ vẫn tăng trưởng theo một đường cong phần trăm nhất định, dù là ở mức phần trăm cao hay thấp, thì thường không đáng lo ngại.
- Sự thay đổi đột ngột: Các thay đổi đột ngột trong biểu đồ tăng trưởng, ví dụ như trẻ đột ngột tăng cân hoặc sụt cân, tăng chiều cao chậm lại... có thể là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.
- So sánh với các chỉ số khác: Không nên chỉ tập trung vào một chỉ số duy nhất (ví dụ chỉ quan tâm đến cân nặng). Cần kết hợp đánh giá cả chiều cao, cân nặng để có cái nhìn toàn diện về sự phát triển của trẻ.
Lời khuyên của chuyên gia khi chăm sóc trẻ
Trong quá trình chăm sóc trẻ, có nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến sự tăng trưởng của trẻ, bao gồm:
- Yếu tố di truyền
- Chế độ dinh dưỡng
- Thể trạng sức khỏe của trẻ
- Môi trường sống
- Giấc ngủ
Do vậy, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ nếu thấy các dấu hiệu sau:
- Trẻ tăng cân hoặc sụt cân quá nhanh.
- Trẻ tăng chiều cao chậm hoặc ngừng tăng chiều cao.
- Trẻ có các biểu hiện bất thường khác như chán ăn, mệt mỏi, chậm phát triển vận động…
Lời khuyên dành cho ba mẹ
Bên cạnh việc đọc hiểu và theo dõi biểu đồ tăng trưởng, để giúp con phát triển một cách toàn diện, ba mẹ cũng cần lưu ý:
- Đảm bảo trẻ được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời và ăn dặm đầy đủ chất dinh dưỡng sau đó.
- Tạo điều kiện cho trẻ vận động ngoài trời, tham gia các hoạt động thể chất phù hợp với lứa tuổi.
- Tạo thói quen ngủ đủ giấc cho trẻ, môi trường ngủ yên tĩnh, thoáng mát.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ khi có thắc mắc về sự phát triển của trẻ.
Đừng quên, mỗi đứa trẻ là một cá thể riêng biệt, biểu đồ tăng trưởng chỉ là một trong nhiều yếu tố cần xem xét.
Tóm lại, bằng cách sử dụng và diễn giải biểu đồ tăng trưởng một cách chính xác, kết hợp với việc quan sát và chăm sóc trẻ chu đáo, các bậc phụ huynh có thể an tâm rằng con yêu đang phát triển khỏe mạnh và toàn diện.
Theo Hello Bacsi
