Khi nhắc đến tên diễn viên Thụy Vân với vai diễn để đời của phim Nổi Gió, khán giả yêu phim điện ảnh Việt đều dành nhiều cảm tình đối với bà, người nữ diễn viên một thời đóng phim giữa tiếng bom rền.
NSND Thụy Vân, NSND Thế Anh là những bậc tiền bối đáng kính của điện ảnh cách mạng Việt Nam.
Anh Tuấn, con trai của NSND Thụy Vân, cho biết mẹ của anh sau thời gian chống chọi với căn bệnh ung thư trực tràng, di căn qua phổi tại Bệnh viện Hoàn Mỹ đã trút hơi thở cuối cùng lúc 2 giờ 20 ngày 16-3, thọ 84 tuổi.
NSND Thụy Vân sinh năm 1940, bà bắt đầu tham gia đóng phim vào năm 19 tuổi. Không như đóng phim thời bình ngày nay, đóng phim ở thời chiến lúc ấy rất gian nan, cực khổ và nguy hiểm tới tính mạng. Không chỉ nguy hiểm trên phim trường, mà còn nguy hiểm cả trong giờ nghỉ, trong bữa ăn. Vì máy bay oanh tạc, các diễn viên phải tháo chạy, tìm chỗ núp tránh bom đạn. Sau đó, tiếp tục quay với tinh thần lao động nghệ thuật quên đi nỗi sợ hãi, để hoàn thành vai diễn của mình.
Phân đoạn diễn xuất ấn tượng của NSND Thụy Vân trong phim Nổi Gió.
Bà tên khai sinh là Nguyễn Thụy Vân. Khi còn học cấp 3 tại trường Chu Văn An, Hà Nội, bà đã có dịp chứng kiến cảnh quay phim bên hồ Tây nên thích thú nghề điện ảnh, vì vậy mà bà nộp đơn xin thi tuyển vào trường Sân khấu Điện ảnh khóa 1. Sau khi trở thành diễn viên, bà đã tham gia vai chính trong các phim như: Rừng xà nu, Hai người mẹ, Xa và gần, Làng nổi, Cơn lốc đen, Vĩ tuyến 17 ngày và đêm, Sao tháng Tám, Đứa con nuôi.
Bộ phim Cơn lốc đen do bà đạo diễn từng giành giải đặc biệt trong Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 8 (1988).
Trong số những bộ phim bà đóng, Nổi Gió là bộ phim làm thay đổi nghề diễn viên của cuộc đời bà, đưa bà trở thành một diễn viên hàng đầu của nền điện ảnh cách mạng Việt Nam thập niên 1960.
Phim Nổi Gió của đạo diễn Huy Thành quay năm 1963, được giới điện ảnh xem như phim đầu tiên của nền điện ảnh cách mạng nói về chiến tranh Việt Nam. Phim đã giành được giải Bông sen vàng (tiền thân của Cánh diều vàng ngày nay) cho hạng mục Phim truyện nhựa tại Liên hoan phim Việt Nam lần đầu tiên.
NSND Thụy Vân trong một bộ phim điện ảnh cách mạng Việt Nam
Bộ phim Nổi Gió là một trong số cột mốc đánh dấu sự thành danh của thế hệ diễn viên khóa đầu tiên trường Nghệ thuật Sân khấu như: Thế Anh, Thụy Vân, Lâm Tới, Thanh Loan…
Trong phim, bà đóng hàng loạt cảnh bị địch đánh đập, tra tấn. Đỉnh điểm là khi nhân vật bị quấn băng gạc tẩm cồn vào 10 đầu ngón tay rồi châm lửa đốt. Trước ngọn lửa cháy rực trên hai bàn tay, ánh mắt cương nghị, gương mặt không chút biến sắc của bà khiến quân thù sợ hãi.
Phân đoạn này gây ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả nhiều thế hệ, trở thành biểu tượng cho lòng dũng cảm, can trường, tinh thần hy sinh bất khuất của người phụ nữ Việt Nam và tinh thần lao động nghệ thuật quên mình của nghệ sĩ điện ảnh.
Bà được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, bà còn tham gia điện ảnh trong vai trò một đạo diễn và sáng tác thơ. Bà đã xuất bản tập thơ Từng giọt ngọt đời được bạn yêu thơ cả nước dành nhiều thiện cảm.
Tang lễ của NSND Thụy Vân sẽ được tổ chức tại nhà riêng: 353 D1 Phan Văn Trị, phường 11, quận Bình Thạnh, TP HCM.
