Từng là tài tử nổi danh, Đơn Dương những ngày cuối đời phải sống cảnh tha hương nơi đất khách, khiến ai cũng xót xa.
Đơn Dương là gương mặt quen thuộc với khán giả màn ảnh Việt thập niên 90, tên tuổi ở vị trí khiến nhiều đàn em mơ ước. Trong mắt các đồng nghiệp, đạo diễn thời bấy giờ, nam diễn viên được đánh giá cao về tài năng. Đạo diễn kỳ cựu Đào Bá Sơn từng nhận xét: "Một diễn viên làm việc có trách nhiệm, chịu khó suy nghĩ về nhân vật để tìm tòi cách thể hiện tối ưu nhất".
Không học hành diễn xuất bài bản nhưng Đơn Dương liên tiếp gây ấn tượng qua các vai diễn góc cạnh, cá tính, trở thành tên tuổi lớn của làng điện ảnh Việt.
Đạo diễn Lưu Trọng Ninh - người chọn Đơn Dương vào vai chính trong phim Canh bạc - cũng từng hết lời ca ngợi tài tử Đà Lạt vì sức quyến rũ "hiếm hoi", vừa đẹp vừa nam tính. "Tôi nhiều lần phát điên lên mỗi khi nghe các cô gái xung quanh hết lời khen Đơn Dương đẹp trai. Có những hôm quay phim, Đơn Dương được hàng nghìn nữ sinh kéo đến nhìn ngắm rồi kêu to: 'Anh có nụ cười đẹp thế!', 'Nụ cười của anh cực kỳ đẹp!', 'Cười đẹp thế'!", Lưu Trọng Ninh kể.
Từ ngôi sao phim Việt phút chốc trở thành "kẻ phản bội", tiếc nuối rời quê hương
Đơn Dương sinh năm 1957 tại Đà Lạt. Cũng giống như nhiều tài tử lúc bấy giờ, anh không được đào tạo chính quy mà là nhân viên của một xí nghiệp dược phẩm. Nghệ sĩ Nguyễn Chánh Tính là người phát hiện ra tố chất, trực tiếp đưa Đơn Dương đến với môn "nghệ thuật thứ 7" bằng cách giới thiệu anh với các đạo diễn nổi tiếng. Năm 1982, Đơn Dương gặp đạo diễn Lê Dân và được giao vai quan trọng trong phim Pho tượng - đánh dấu bước ngoặt lớn đối với chàng diễn viên 25 tuổi.
Đơn Dương được giới chuyên môn đánh giá là diễn viên hợp với những vai có chiều sâu nội tâm trong các phim nghệ thuật.
Thành công của Pho tượng đã đưa tên tuổi của Đơn Dương "vụt sáng" chỉ trong phút chốc, kèm theo đó là hàng loạt bộ phim lớn mời gọi: Vùng trời cho chim câu, Bản tình ca, Ông hai cũ… Thời kỳ đỉnh cao sự nghiệp, anh có vô số tác phẩm được nhiều người biết đến như: Mê Thảo thời vang bóng, Ba mùa, Đời cát, Chung cư (1999), Chuyện ngã bảy, Người đẹp Tây Đô (1996), Giữa dòng (1995), Cỏ lau (1993), Dấu ấn của quỷ (1992), Canh bạc (1991).
Đặc biệt, bộ phim Ba mùa của đạo diễn hải ngoại Tony Bùi mà Đơn Dương tham gia là bộ phim đầu tiên nhận 2 giải thưởng lớn tại LHP Sundance, đưa nam diễn viên lọt vào "tầm ngắm" của một vài đạo diễn Hollywood. Cả sự nghiệp chỉ đóng 38 bộ phim, nhưng vai diễn nào của Đơn Dương cũng tỏa sáng và được nhiều người nhớ tới.
Nam tài tử từng đóng phim với diễn viên Hồng Ánh.
Có lẽ vì nổi tiếng nhanh đến mức không ai ngờ tới, Đơn Dương đã đánh mất mình. Anh tham gia vào 2 bộ phim có nội dung xuyên tạc lịch sử Việt Nam. Danh tiếng của nam diễn viên lập tức "tụt dốc", dù bản thân anh biện minh rằng mình bị lừa, khẳng định nhiều cảnh trong phim do đạo diễn cố tình lắp ghép, không có trong kịch bản. Dù vậy, nhiều nhà phê bình phim vẫn chỉ ra nam tài tử cũng có liên đới, rằng anh đã tự tay hủy hoại sự nghiệp của mình.
Cũng vì trốn tránh điều tiếng, năm 2003, Đơn Dương chọn cách sang Mỹ sống. Từ nam tài tử lừng danh, sung sướng ở Việt Nam, anh bỗng chốc trở thành người vô gia cư, không nhà cửa, nghề nghiệp nơi xứ người.
Chia sẻ về nỗi khổ này của Đơn Dương, nghệ sĩ Chánh Tín từng kể: "Khi Dương quyết định sang Mỹ định cư, tôi đã khuyên răn rất nhiều vì tiếc. Tôi bảo: 'Cậu chỉ có thể làm nghề và nổi tiếng ở Việt Nam thôi. Chỉ có điện ảnh Việt mới cho cậu cơ hội làm nghề', nhưng vì Đơn Dương còn có gia đình nên cậu phải ra đi. Dương từng nói với tôi rằng: 'Em sẽ trở về Việt Nam vào một ngày nào đó sớm nhất để tái ngộ khán giả mến mộ'".
Sự nghiệp của Đơn Dương từ đỉnh cao rơi xuống vực thẳm vì quyết định sai lầm.
Sống cảnh tha hương, vướng nhiều scandal, những ngày cuối đời chỉ mong được bình yên
Bên cạnh những cống hiến và dấu ấn trên màn ảnh, nhắc tới Đơn Dương, nhiều ý kiến cho rằng anh là người "lắm tài nhiều tật" bởi hàng loạt câu chuyện thị phi, scandal.
Từ lúc qua Mỹ, cuộc đời của nam tài tử kéo dài thêm những nốt trầm, từ chuyện gian dối trong kết hôn, làm giấy tờ giả để đưa vợ con sang Mỹ, 2 lần cưới vợ đều ly dị, cho đến scandal kiện tụng tội "lén lút chụp ảnh khỏa thân và thu băng audio đồi trụy để tống tiền" vào năm 2003. Sau đó, Đơn Dương bị tòa án kết án và yêu cầu phải bồi thường 200.000 USD. Chưa kể lúc mới qua Mỹ, anh bị nhiều tờ báo quốc tế mỉa mai dùng "khổ nhục kế" để được các đạo diễn Hollywood chú ý đến mức phải lên tiếng: "Tôi căng thẳng, mệt mỏi lắm rồi. Xin hãy để tôi yên".
Ở cuộc hôn nhân thứ 2 với bà chủ một thẩm mỹ viện lớn, nhiều người cũng cho rằng nam diễn viên kết hôn vì tiền. Lúc đó, dư luận hải ngoại quả quyết một tài tử điển trai ở tuổi 50 như Đơn Dương chấp nhận cưới một người phụ nữ hơn mình 14 tuổi vì tình cảm… là điều khó tin. Theo lời kể của bạn thân nam diễn viên là đạo diễn Lưu Trọng Ninh, trong hơn 7 năm tha hương ở Mỹ, anh đã từng 2 lần có ý định tự tử vì stress, thị phi bủa vây đi kèm tai tiếng.
Nam tài tử vướng nhiều bê bối đời tư trong thời gian sống ở Mỹ. Đã có lúc, anh nghĩ đến chuyện kết liễu đời mình.
Từ trong nước đến hải ngoại, tên tuổi của Đơn Dương đều bị "nhấn chìm" bởi điều tiếng. Tháng 12/2011, anh qua đời tại Mỹ vì tai biến khiến nhiều người bàng hoàng. Theo lời kể, nam diễn viên đã tỉnh lại sau cơn tai biến nhẹ, phẫu thuật thành công nhưng đột ngột rơi vào hôn mê sâu vì tràn máu não. Dù đã được cố gắng cứu chữa nhưng anh vẫn mãi mãi ra đi. Lúc đó, đạo diễn Đào Bá Sơn chia sẻ: "Đó là một sự ra đi quá đột ngột, xúc động và để lại trong tôi nhiều điều đáng tiếc. Tôi vẫn không tin tại sao Dương có thể mất trong khi đang ở tuổi 55 với sức khỏe rất tốt".
Khi rời Việt Nam qua Mỹ, Đơn Dương từng khẳng định với bạn bè, người thân rằng anh sẽ trở về. Trước khi qua đời vài tháng, nam diễn viên đã xin được visa trở về Việt Nam. Anh rất mong ngóng tới ngày gặp lại bạn bè và gia đình, tuy nhiên vì nghĩ đợi tới Tết sẽ ở lại được lâu hơn nên đã hoãn chuyến trở về. Ai dè, ước muốn đó của nam diễn viên tài năng nhưng bạc mệnh đã không thể thực hiện được.
Đơn Dương mãi mãi ra đi ở tuổi 55.
Khi Đơn Dương ra đi, nhiều đồng nghiệp năm xưa đã kể lại rất nhiều câu chuyện liên quan đến ngôi sao phim Việt một thời. Diễm My tâm sự: "Anh Đơn Dương vui tính và hài hước lắm. Anh luôn thích giỡn đùa, hòa đồng chứ không quá khó tính hay ít nói, tỏ ra im lặng để khiến người khác cảm thấy không thoải mái khi tiếp xúc. Đặc biệt, tôi thích cách anh ga lăng với phụ nữ. Thường người đàn ông tỏ ra ga lăng với phụ nữ khi họ thích, muốn tán tỉnh hay cưa người phụ nữ đó, nhưng với Đơn Dương thì khác, anh luôn công bằng với tất cả chị em. Anh lúc nào cũng ưu ái, nhường nhịn phụ nữ".
Nói về sự ra đi đột ngột của ngôi sao điện ảnh một thời, đạo diễn Việt Linh gói gọn: "Anh ấy đã chết trong oan nghiệt".
"Đơn Dương luôn khao khát được trở về Việt Nam. Trước đây, cậu ấy từng nói nguyện vọng khi chết là muốn linh cữu được đưa về Việt Nam. Bây giờ, như bao người ra đi, dù là ở đâu cũng muốn quay về nguồn gốc, Đơn Dương đã thỏa ước nguyện rồi. Nhưng tôi đau lòng và buồn cho người em khi ước nguyện về nước chơi và gặp gỡ người thân đã không thành hiện thực", Nguyễn Chánh Tín nói.
