Khi trẻ nhận được sự chăm sóc và yêu thương cần thiết, sẽ có cơ hội phát triển trí não tốt hơn.
Trước 3 tuổi, trẻ phát triển với tốc độ nhanh với hàng nghìn kết nối được tạo ra giữa các tế bào thần kinh mỗi giây. Những kết nối này được gọi là synapse, giúp trẻ xử lý thông tin, ảnh hưởng đến khả năng học hỏi, cảm xúc và hành vi sau này.
Trong những năm đầu đời, não bộ trẻ phát triển nhanh chóng, có thể đạt khoảng 80% kích thước não bộ của người lớn. Sự phát triển này diễn ra trong các lĩnh vực nhận thức, bao gồm cả khả năng ngôn ngữ, xã hội và cảm xúc.
Để xây dựng trí não thông minh cho trẻ không khó, bố mẹ nên làm tốt 4 điều, cũng như cung cấp môi trường nuôi dưỡng tốt và tăng trải nghiệm.
Nuôi dưỡng bằng tình yêu
Nhiệm vụ hàng đầu của não là sự sinh tồn. Điều quan trọng là trẻ được lớn lên trong một môi trường an toàn, đầy yêu thương để phát triển trí tuệ và tăng trưởng về chiều cao.
Một môi trường tích cực làm giảm căng thẳng, tạo điều kiện cho trẻ phát triển thể chất và tinh thần tốt. Khi trẻ cảm thấy an toàn, yêu thương, não sẽ hoạt động hiệu quả hơn trong việc hình thành các kết nối thần kinh, điều này cần thiết cho sự phát triển nhận thức.
Khi trẻ có sự tiếp xúc cơ thể yên tâm (như ôm, chạm) và tương tác chất lượng với bố mẹ, não sẽ giải phóng oxytocin, khiến trẻ cảm thấy an toàn và hài lòng. Oxytocin, được mệnh danh là "hormone tình yêu," tăng cảm giác gắn bó, thúc đẩy sự phát triển của các mối quan hệ xã hội sau này.
Sự giao tiếp và tương tác tích cực giữa trẻ và bố mẹ tạo ra những kỷ niệm đáng nhớ, xây dựng nền tảng cho sự phát triển cảm xúc và tâm lý.
Trong tâm lý học, mối liên kết tình cảm được hình thành khi giao tiếp với một người cụ thể được gọi là "sự gắn bó." Khi sự gắn bó được hình thành đầy đủ, bố mẹ sẽ trở thành chỗ dựa an toàn cho con.
Sự gắn bó này hỗ trợ trẻ trong việc phát triển kỹ năng xã hội, học hỏi từ môi trường xung quanh và xây dựng tự tin. Khi đó, trẻ có đủ nghị lực và can đảm để khám phá ra bên ngoài, dũng cảm chấp nhận những thử thách khác nhau, phát triển tiềm năng của mình từng chút một.
Nuôi dưỡng bằng tình yêu.
Nuôi dưỡng bằng lời nói
Giao tiếp cũng quan trọng như ăn và ngủ. Dù trẻ chưa biết nói nhưng mỗi lời mẹ nói, mỗi câu chuyện kể đều có ý nghĩa. Ngôn ngữ giống như hạt giống tình yêu, nếu được gieo vào vùng đất mới của bộ não, sẽ bén rễ và lớn lên mạnh mẽ.
Vì vậy, trong quá trình nuôi dạy, cần tạo môi trường ngôn ngữ phong phú cho trẻ, nhằm thúc đẩy sự kết nối của các dây thần kinh não bộ. Cụ thể, bố mẹ có thể làm phong phú vốn từ vựng của trẻ bằng 3 cách.
- Hãy là người nói huyên thuyên và kể cho con nghe những gì mình nhìn thấy, suy nghĩ và những gì đang làm. Ví dụ, khi đi dạo, hãy mô tả các màu sắc của hoa, âm thanh của chim hót, hoặc cảm giác của gió thổi. Việc này giúp trẻ học từ mới, tạo ra những hình ảnh sinh động trong tâm trí, kích thích trí tưởng tượng.
Nuôi dưỡng bằng lời nói.
- Đọc to truyện tranh càng ngắn và màu sắc càng tươi sáng thì càng tốt. Kể đi kể lại một câu chuyện có thể làm cho các kết nối trong não trở nên sâu sắc hơn. Và kể những câu chuyện khác nhau có thể làm cho các kết nối não rộng hơn.
- Nghe các bài hát thiếu nhi, tìm hiểu về nhịp điệu, nhạc cụ.
Vui chơi và nghỉ ngơi hợp lý
Có một lịch trình đều đặn nhằm làm tăng cảm giác an toàn cho trẻ. Vì vậy, hãy cố gắng cho trẻ bú cùng một thời điểm, ngủ vào cùng một thời điểm mỗi ngày để tạo nhịp sống trật tự .
Ví dụ, hôm qua trẻ uống sữa lúc 8 giờ, ăn dặm lúc 10 giờ và uống sữa lúc 12 giờ, thì hôm nay nên tiếp tục cho trẻ ăn cùng thời điểm đó. Mẹ có thể kể cho trẻ nghe một câu chuyện ngắn mỗi lần trước khi đi ngủ, để hình thành thói quen nhận thức được rằng sau khi kể truyện là đến giờ đi ngủ.
Trẻ cảm thấy an toàn và hài lòng, tinh thần vui vẻ, sẽ sẵn sàng thử những điều mới hơn, từ đó thúc đẩy sự phát triển trí não.
Đồng thời, giấc ngủ cũng rất quan trọng cho sự phát triển trí não. Khi được khoảng 3 tháng tuổi, trẻ đã có thể phân biệt được ngày và đêm, đến khoảng 6 tháng, thời gian ngủ vào ban đêm chiếm 70%-80%. Bố mẹ quan tâm đến thời gian ngủ của trẻ hơn là nhịp điệu của người lớn, để điều chỉnh thói quen hàng ngày cho phù hợp.
Vui chơi và nghỉ ngơi hợp lý.
Kích thích giác quan
Bộ não của trẻ nhỏ giống như một miếng bọt biển có khả năng thấm hút cao, luôn luôn hấp thụ một lượng lớn thông tin và học hỏi nhiều thứ khác nhau để thúc đẩy sự hình thành các khớp thần kinh, đạt được sự phát triển riêng.
Vì vậy chúng ta cần tạo ra một môi trường kích thích các giác quan xúc giác, khứu giác, vị giác, thính giác và thị giác.
- Hãy kết hợp những vật dụng có thể kích thích năm giác quan vào cuộc sống hàng ngày, chẳng hạn như thiết lập một góc dành riêng cho trẻ vui chơi, đặt những đồ chơi nhiều màu sắc, sách tranh... để kích thích trí tò mò..
Kích thích giác quan.
- Thiên nhiên là một lớp học tự nhiên. Đồ chơi và tài liệu học tập luôn có sẵn. Điều quan trọng là miễn phí nếu mẹ đưa trẻ ra ngoài và đảm bảo an toàn, nhằm nhận được sự kích thích giác quan phong phú.
- Liên tục mở rộng phạm vi hoạt động để đảm bảo trẻ có không gian an toàn, tự do di chuyển, kích thích ham muốn không ngừng khám phá bên ngoài, đồng thời nâng cao khả năng chú ý và học hỏi độc lập.
