Ngoài giá trị sinh thái tự nhiên, Phong Nha - Kẻ Bàng còn có giá trị văn hóa khi chứa đựng nhiều di tích lịch sử qua các thời kỳ, đặc biệt là quần thể hỗn hợp di tích phản ánh tiến trình lịch sử hai dòng văn hóa Chăm - Việt.
Động Phong Nha nổi tiếng với vẻ đẹp lộng lẫy, nằm ẩn mình trong núi đá vôi của dãy Trường Sơn. Được bình chọn là một trong những hang động đẹp nhất thế giới, nơi đây luôn là điểm đến hấp dẫn, đầy thú vị đối với du khách trong và ngoài nước.
Ký tự cổ trong lòng động Phong Nha được tiền nhân khắc lên lớp thạch nhũ.
Cùng với vẻ đẹp mà tạo hóa ban tặng, động Phong Nha còn chứa đựng nhiều giá trị văn hóa, lịch sử. Trong đó, 97 ký tự cổ được tiền nhân viết lên lớp thạch nhũ vẫn còn giữ lại bí mật của riêng mình. Có rất nhiều giáo sư sử học, ngôn ngữ học trong và ngoài nước đã đến đây với nỗ lực dịch ý nghĩa những ký tự này, nhưng vẫn chưa có học giả nào thành công.
Theo tư liệu của Ban Quan lý VQG Phong Nha – Kẻ Bàng, vào những năm cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, nhiều nhà thám hiểm nước ngoài đã lần lượt đến khảo sát tại động Phong Nha. Quá trình đó họ đã tình cờ phát hiện có một bệ thờ xây bằng gạch được đặt lên đó tượng đá, tượng phật, mảnh gốm và nhiều bài vị… mang phong cách Chăm-Pa. Bên trong vách động, có nhiều ký tự được viết, khắc lên (được cho là chữ Phạn).
Du khách tham quan, tìm hiểu những ký tự cổ còn ẩn chứa những bí mật chưa thể giải mã.
Thời kỳ đó, bởi những hạn chế về kỹ thuật và năng lực nên các ký tự trong lòng động Phong Nha vẫn chưa được giải mã đầy đủ. Các nhà khoa học chỉ đọc được một số từ và biết được hang động này chứa đựng những yếu tố Phật giáo.
Trong đợt khảo sát vào tháng 7/1995, Giáo sư Trần Quốc Vượng, Trường Đại học Quốc gia Hà Nội và chuyên viên Viện khảo cổ học Hà Nội nhận định, động Phong Nha có dấu hiệu là một di tích khảo cổ học vô cùng quan trọng. Có thể dấu tích ở hang Bi Ký trong động Phong Nha là một thánh đường Chăm từ thế kỷ IX đến đầu thế kỷ XI.
Trong khoảng thời gian từ 1965 đến 1972, cũng chính nơi đây và trên dòng sông ngầm này là nơi cất dấu phà, thuyền, ca nô, lương thực, vũ khí và con người ... để sẵn sàng chi viện cho chiến trường miền Nam trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Có thể khẳng định rằng Động Phong Nha là một di tích thuộc hệ thống di tích lịch sử đường Hồ Chí Minh.
Du khách hứng thú chiêm ngưỡng những khối thạch nhũ trong động Phong Nha.
Ngoài giá trị sinh thái tự nhiên, Phong Nha - Kẻ Bàng còn có giá trị văn hóa, chứa đựng nhiều di tích lịch sử qua các thời kỳ, đặc biệt là quần thể hỗn hợp di tích phản ánh tiến trình lịch sử hai dòng văn hóa Chăm - Việt. Với những giá trị nổi trội về địa chất, địa mạo, đa dạng sinh học và văn hóa lịch sử đã tạo nên một Phong Nha - Kẻ Bàng duy nhất và khác biệt so với các Di sản thế giới khác.
Ông Hoàng Minh Thắng, Giám đốc Trung tâm Du lịch Phong Nha Kẻ Bàng cho biết, động Phong Nha hiện tại vẫn là một bí ẩn bất tận chưa thể khám phá hết, do vậy Trung tâm Du lịch Phong Nha – Kẻ Bàng đã và sẽ tổ chức các chương trình du lịch trải nghiệm mới.
Động Phong Nha hiện tại vẫn là một bí ẩn bất tận chưa thể khám phá hết.
"Nhiều đoàn khách đã quan tâm đến việc khám phá những bí ẩn ở hang Bi Ký, trong lòng động Phong Nha và đã có những trải nghiệm như tự chèo kayak khám phá hang động, ngắm thạch nhũ đá lung linh huyền ảo, tìm hiểu những kí tự của người Chăm-Pa cổ khắc lên vách đá, chum cổ và cả những di tích lịch sử thời kỳ kháng chiến chống Mỹ", ông Thắng cho biết.
