Mỗi dịp Tết Trung thu, những làng nghề truyền thống lại tất bật, rộn ràng, sáng đèn xuyên đêm để cho ra những chiếc bánh trung thu vàng ươm hay những chiếc lồng đèn ông sao đủ sắc màu.
Tết Trung thu là một trong những lễ hội truyền thống đẹp nhất của dân tộc Việt Nam. Trong dịp này, những chiếc bánh trung thu thơm ngon và những món đồ chơi dân gian đầy màu sắc không thể thiếu. Đó là cả một kho tàng văn hóa, kết tinh của bàn tay khéo léo, tâm hồn tài hoa của những người nghệ nhân làng nghề truyền thống.
Vậy bạn có bao giờ tự hỏi những chiếc bánh nướng, bánh dẻo thơm ngon, những chiếc đèn ông sao lung linh mà chúng ta thường thấy vào dịp Trung thu được làm ra như thế nào? Hãy cùng khám phá những bí mật ẩn chứa trong các làng nghề truyền thống nổi tiếng nhất cả nước.
Làng Ông Hảo - Thủ phủ đồ chơi Trung thu truyền thống
Làng Ông Hảo, tọa lạc tại xã Liêu Xá, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên, từ lâu đã trở thành một địa chỉ quen thuộc với những ai yêu thích đồ chơi Trung thu truyền thống. Nơi đây được mệnh danh là "thủ phủ" của những món đồ chơi đã gắn liền với tuổi thơ của bao thế hệ người Việt.
Mỗi khi Tết Trung thu đến gần, cả làng Ông Hảo như khoác lên mình một tấm áo mới rực rỡ sắc màu. Từ những con ngõ nhỏ hẹp đến những ngôi nhà cổ kính, đâu đâu cũng tràn ngập tiếng cười nói rôm rả của người thợ đang miệt mài tạo nên những tác phẩm nghệ thuật độc đáo.
Những chiếc mặt nạ giấy bồi với đủ hình thù ngộ nghĩnh, chiếc đèn ông sao lung linh, chiếc trống ếch vang vọng tiếng kêu... đều là sản phẩm của đôi bàn tay khéo léo và tâm hồn yêu nghề của các nghệ nhân làng Ông Hảo.
Điều đặc biệt ở đồ chơi Trung thu làng Ông Hảo chính là nguyên liệu làm ra chúng đều rất tự nhiên. Giấy, tre, nứa, sơn mài... là những vật liệu quen thuộc được các nghệ nhân tận dụng để tạo nên những món đồ vừa đẹp mắt vừa thân thiện với môi trường.
Những chiếc trống gỗ của làng Ông Hảo không chỉ đơn thuần là món đồ chơi giải trí mà còn mang đậm giá trị văn hóa, giúp trẻ em tìm hiểu về truyền thống của dân tộc.
Những năm gần đây, dù cuộc sống hiện đại ngày càng phát triển, đồ chơi công nghệ đa dạng mẫu mã, thế nhưng sức hút của đồ chơi Trung thu truyền thống vẫn không hề giảm sút. Việc lựa chọn những món đồ chơi đơn giản, mộc mạc như mặt nạ giấy bồi, trống, đèn ông sao... để làm quà cho con em không chỉ giúp trẻ em có những giây phút vui chơi bổ ích mà còn góp phần gìn giữ những nét đẹp văn hóa của dân tộc.
Làng Xuân La - Ngôi làng của những tác phẩm tò he sống động
Nói đến tò he, người ta nghĩ ngay đến làng Xuân La, một làng nghề truyền thống lâu đời của Hà Nội. Nằm yên bình tại xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên, ngôi làng này đã trở thành điểm đến quen thuộc của những ai yêu thích nghệ thuật dân gian và muốn tìm hiểu về một nét đẹp văn hóa độc đáo của người Việt.
Tò he là những tác phẩm nghệ thuật nhỏ xinh được tạo ra từ bột gạo nếp, gắn liền với làng Xuân La từ bao đời nay.
Với đôi bàn tay khéo léo và óc sáng tạo, các nghệ nhân nơi đây đã tạo nên những tác phẩm tò he vô cùng sống động, mang đậm hồn quê. Từ những con vật quen thuộc như gà, chó, mèo, đến những loài hoa, quả, hay những nhân vật trong truyện cổ tích, truyện tranh, tất cả đều được tái hiện một cách tinh xảo và sinh động qua những mảnh bột gạo.
Tò he không chỉ đơn thuần là một món đồ chơi, mà còn là một loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo. Mỗi tác phẩm tò he đều mang một ý nghĩa riêng, thể hiện sự khéo léo, tinh tế của người nghệ nhân.
Tò he thường được bày bán vào các dịp lễ, Tết, đặc biệt là Tết Trung thu, mang đến không khí vui tươi, ấm cúng cho mọi nhà.
Ngày nay, cùng với sự phát triển của xã hội, các nghệ nhân làng Xuân La không ngừng sáng tạo, cập nhật những mẫu mã mới, đáp ứng nhu cầu của thị trường. Bên cạnh những mẫu tò he truyền thống, các nghệ nhân đã cho ra đời nhiều tác phẩm tò he hiện đại, mang đậm dấu ấn cá nhân. Những nhân vật trong truyện tranh, phim hoạt hình như Aladin, người nhện, Tôn Ngộ Không, Trư Bát Giới... đã trở nên quen thuộc với các bạn nhỏ và được nhiều người yêu thích.
Làng Xuân Đỉnh - Hương vị truyền thống trong từng chiếc bánh trung thu
Khi nhắc đến bánh Trung thu truyền thống, người ta không thể không nhắc đến làng Xuân Đỉnh, một làng nghề làm bánh nổi tiếng của Hà Nội. Nằm yên bình bên dòng sông Hồng, làng Xuân Đỉnh đã trở thành điểm đến quen thuộc của những ai yêu thích hương vị truyền thống và muốn tìm hiểu về một nét đẹp văn hóa ẩm thực độc đáo của người Việt.
Bánh trung thu Xuân Đỉnh được biết đến với hương vị đặc trưng, thơm ngon và đậm đà.
Điều làm nên sự khác biệt của bánh trung thu Xuân Đỉnh chính là nguyên liệu. Tất cả các nguyên liệu làm bánh đều được lựa chọn kỹ càng, đảm bảo tươi ngon và tự nhiên. Bột bánh được làm từ gạo nếp, đậu xanh, kết hợp với các loại hạt như vừng, mè tạo nên một lớp vỏ bánh mỏng, mịn, thơm lừng.
Nhân bánh cũng rất đa dạng, từ những loại nhân truyền thống như đậu xanh, hạt sen, thịt, trứng muối đến những loại nhân mới lạ như khoai môn, sầu riêng, tạo ra nhiều sự lựa chọn cho người thưởng thức.
Điều đặc biệt ở bánh trung thu Xuân Đỉnh là quy trình làm bánh hoàn toàn thủ công.
Mỗi chiếc bánh đều được làm bằng đôi bàn tay khéo léo của những người thợ làm bánh lành nghề. Từ khâu nhào bột, cán vỏ, cho nhân đến việc đóng khuôn, nướng bánh, tất cả đều được thực hiện một cách tỉ mỉ và cẩn thận. Chính vì vậy, mỗi chiếc bánh trung thu Xuân Đỉnh mang một nét đẹp riêng, thể hiện tâm huyết và tình yêu nghề của người làm bánh.
Bánh trung thu Nội Am - gói trọn tình yêu quê hương
Nằm yên bình tại xã Liên Ninh, huyện Thanh Trì, Hà Nội, làng Nội Am từ lâu được biết đến là một trong những cái nôi của nghề làm bánh Trung thu truyền thống. Mỗi khi rằm tháng 8 đến gần, hương thơm nồng nàn của bánh nướng, bánh dẻo lại lan tỏa khắp các con ngõ, ngách nhỏ trong làng.
Lịch sử hình thành và phát triển của làng nghề bánh trung thu Nội Am gắn liền với sự khéo léo, tỉ mỉ của người dân nơi đây.
Từ những chiếc bánh đơn giản với nhân đậu xanh, hạt sen, dần dần người dân Nội Am đã sáng tạo ra nhiều loại bánh mới lạ hơn với hương vị độc đáo. Điều đặc biệt là dù có nhiều biến đổi theo thời gian, bánh trung thu Nội Am vẫn giữ được hương vị truyền thống, mộc mạc, chinh phục khẩu vị của nhiều thế hệ.
So với các loại bánh trung thu hiện đại, bánh trung thu Nội Am có những nét đặc trưng riêng. Bánh thường có hình dáng tròn đầy, tượng trưng cho sự đoàn viên, sum họp. Vỏ bánh mỏng, nhân bánh mềm mịn, thơm ngon.
Bánh trung thu Nội Am không quá cầu kỳ về hình thức mà chú trọng vào hương vị truyền thống.
Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển của xã hội, nghề làm bánh trung thu Nội Am cũng đối mặt với nhiều khó khăn. Tuy nhiên, với sự nỗ lực của các nghệ nhân và sự quan tâm của cộng đồng, nghề làm bánh truyền thống này vẫn được gìn giữ và phát triển. Nhiều lớp học làm bánh Trung thu đã được tổ chức nhằm truyền dạy kinh nghiệm cho thế hệ trẻ, giúp họ tiếp nối và phát huy nghề truyền thống của gia đình.
