"Mưu nữ lang” là cụm từ để chỉ các nữ chính trong phim Trương Nghệ Mưu.
Trong làng giải trí Hoa ngữ, chỉ có một vài gương mặt được coi là bậc thầy của việc đào tạo và cho ra đời những ngôi sao lớn, có tầm ảnh hưởng đến mức có thể thay đổi số phận, con đường của một nghệ sĩ. Có thể kể đến những cái tên kỳ cựu như Trương Nghệ Mưu, Quỳnh Dao, Trương Kỷ Trung hay Châu Tinh Trì. Mỗi người một con đường, một phong cách, nhưng được trở thành nam nữ chính trong các bộ phim của những tên tuổi trên, các diễn viên trẻ dường như nắm trong tay đến 90% cơ hội đổi đời.
Trong số đó, Trương Nghệ Mưu là tên tuổi nổi tiếng nhất, và cũng là người đầu tiên được coi là “thầy phù thủy” trong việc đào tạo ngôi sao. “Mưu nữ lang” là cụm từ để chí các nữ chính trong phim Trương Nghệ Mưu, và từ sau đó, cụm từ “nữ lang” trở thành danh từ chung để chỉ những nữ diễn viên được 1 bậc tiền bối lăng xê thành công.
Đặc điểm chung của các "Mưu nữ lang" là đều được phát hiện ở độ tuổi còn khá trẻ, chưa chín về nhan sắc cũng như tài năng diễn xuất. Hầu như không ai có một ngoại hình nổi bật, sắc nước hương trời, thậm chí, còn có phần quê mùa, chân chất. Phim của Trương Nghệ Mưu không mấy khi casting rầm rộ. Ông thường đến các trường đào tạo diễn xuất, đến những nơi có bối cảnh làm phim và lặng lẽ quan sát để tìm ra những gương mặt phù hợp nhất theo cảm quan của mình. Thế nên, những “Mưu nữ lang” đa phần là những viên ngọc quý nhưng còn thô ráp, đợi người tài mài dũa để tỏa sáng.
Củng Lợi
Củng Lợi là một "Mưu nữ lang" nổi tiếng của đạo diễn họ Trương.
Trong số các "Mưu nữ lang", Củng Lợi là gương mặt nổi tiếng nhất trên nhiều phương diện. Cô không chỉ là nữ diễn viên nổi tiếng nhất, có thực lực nhất, mà còn là người có mối quan hệ tình cảm hết sức đặc biệt, đóng một vai trò không nhỏ trong cuộc đời và hành trình làm nghệ thuật của vị đạo diễn kỳ cựu này. Củng Lợi lọt vào mắt xanh của đạo diễn Trương khi ông xuống tận vùng thôn quê để tìm nữ chính cho phim Cao lương đỏ, nhìn thấy Củng Lợi - cô nữ sinh theo học ngành diễn xuất mặc áo vải về quê thăm gia đình. Mối duyên nghệ thuật của Củng Lợi với Trương Nghệ Mưu bắt đầu từ đó.
Củng Lợi của hiện tại trở thành ngôi sao lớn được thế giới biết đến.
Đến nay, Củng Lợi đã trở thành gương mặt đại diện không thể thay thế cho Cbiz. Cô là "Mưu nữ lang" đầu tiên, và tính đến nay, cũng là nàng thơ thành công nhất dưới bàn tay đào tạo của đạo diễn này. Mối quan hệ của hai người cũng không dừng lại ở mức đạo diễn - diễn viên. Với Củng Lợi, Trương Nghệ Mưu không chỉ là người phát hiện, đào tạo, người thầy, người dẫn dắt, mà còn là người tình với mối tình khắc cốt ghi tâm. Tuy cuối cùng, mối tình đẹp không thể đi đến kết thúc viên mãn, nhưng cả hai đã vượt qua những buồn giận của thời tuổi trẻ, để trở thành tri kỷ trong các hoạt động nghệ thuật. Tác phẩm gần đây nhất mà 2 người hợp tác là phim Trở về, được đánh giá rất cao trên ảnh đàn.
Chương Tử Di
Cô gái Trương Tử Di quê mùa ngày nào.
Cũng như Củng Lợi, Chương Tử Di được Trương Nghệ Mưu phát hiện để vào vai một cô gái thôn quê trong phim Bố tôi mẹ tôi (Đường về nhà). Đó là vào năm 1998, khi cô mới 19 tuổi, đang theo học tại Học viện hý kịch Trung ương. Vai cô gái nhỏ thắt bím, đậm nét quê mùa cũng đã giúp Chương Tử Di gây được tiếng vang trên ảnh đàn ở tuổi còn trẻ. 1 năm sau đó, qua sự giớ thiệu của Lý An, Chương Tử Di gia nhập đoàn làm phim Ngọa hổ tàng long, trở thành gương mặt trẻ của Cbiz được biết đến trên thế giới. Năm 2002, một lần nữa người đẹp trở thành mỹ nhân của Trương Nghệ Mưu với tác phẩm Anh Hùng, và vào năm 2004 là Thập diện mai phục.
Chương Tử Di là "Mưu nữ lang" thành công của Trương Nghệ Mưu.
Có thể nói, sau Củng Lợi, Chương Tử Di là nữ diễn viên có số đầu phim với đạo diễn Trương nhiều nhất, cũng là gương mặt nổi tiếng nhất sau thế hệ Củng Lợi mà Trương Nghệ Mưu đào tạo. Đến nay, gần 20 năm trong nghề, Chương Tử Di đã tạo dựng được vị thế riêng, với những bước đi khá thông minh như kết hợp giữa dòng phim nghệ thuật và giải trí, từ thị trường nội địa đến quốc tế.
Đổng Khiết
Đổng Khiết thời mới vào nghề.
Khán giả Việt Nam đa phần không còn xa lạ với Đổng Khiết, nhưng không phải ai cũng biết cô là một "Mưu nữ lang".
Năm 15 tuổi, Đổng Khiết đã hoàn thành việc học tại trường múa và gia nhập các đoàn biểu diễn ở nhiều nơi. Năm 2000, cô có cơ hội được biểu diễn trên sân khấu mừng xuân mới của đài truyền hình Trung Ương Trung Quốc, cùng Tạ Đình Phong hát song ca. Nét đẹp dịu dàng thánh thiện của cô gái 20 tuổi được khán giả chú ý, và được Trương Nghệ Mưu nhắm tới. Sau cùng, cô đã đánh bại 50.000 đối thủ để giành về vai Ngô Dĩnh, một cô gái mù bé nhỏ tội nghiệp trong phim Thời khắc hạnh phúc. Vóc dáng như thiếu nữ, khuôn mặt thánh thiện và diễn xuất chân thật đã giúp Đổng Khiết tỏa sáng và nhận về giải Nữ diễn viên trẻ xuất sắc tại giải Hoa Biểu 2001.
Hình ảnh hiếm hoi của Đổng Khiết bên Trương Nghệ Mưu.
Nhờ có con mắt tinh anh khi chọn người của đạo diễn Trương, Đổng Khiết đã “một bước thành sao” và lấn sang lĩnh vực diễn xuất. Nhưng cô không tiếp tục với điện ảnh và rẽ sang truyền hình, gặt hái được khá nhiều thành công với các tác phẩm như Lương Sơn Bá Chúc Anh Đài, Kim phấn thế gia… Một thời, Đổng Khiết là trưởng môn phái ngọc nữ, là người đẹp cổ trang hàng đầu. Tuy nhiên, vài năm gần đây, sau những scandal trong hôn nhân và chuyện tình cảm lùm xùm với Vương Đại Trị, sự nghiệp của cô trượt dốc không phanh. Đến giờ, Đổng Khiết vẫn chưa lấy lại được tình cảm của khán giả. Nhiều người cho rằng, công cuộc lội ngược dòng của cô sẽ vô cùng khó khăn.
Chu Đông Vũ
Chu Đông Vũ may mắn được Trương Nghệ Mưu phát hiện và đào tạo.
Chu Đông Vũ may mắn lọt vào mắt xanh của đạo diễn Trương Nghệ Mưu, khi công tìm kiếm một gương mặt dịu dàng, thuần khiết, bình thường như bao cô gái khác mà vẫn phải có một chút khí chất đặc biệt để vào vai Tịnh Thu trong Chuyện tình cây sơn trà.
Chu Đông Vũ cũng là trường hợp khá đặc biệt. Cô gái sih năm 1992 sinh ra trong một gia đình bình thường, theo học ngành thể dục dụng cụ và sau này là múa. Sau khi tốt nghiệp cấp 3, cô gái nhỏ tới Nam Kinh để dự tuyển vào một trường nghệ thuật. Lúc này, tại đây, đoàn làm phim đang tổ chức tìm kiếm gương mặt mới cho phim. Chu Đông Vũ bất ngờ được chọn, dù ngoại hình không xuất sắc và kinh nghiệm diễn xuất hầu như không có. Nhưng dường như đó lại chinh là những điều mà Trương Nghệ Mưu muốn kiếm tìm, bởi ông là “thầy phù thủy” trong lĩnh vực đào tạo người mới.
Cô gái Chu Đông Vũ đáng yêu với mái tóc thắt hai bím.
Bộ phim Chuyện tình cây sơn trà không quá thành công, nhưng Chu Đông Vũ cũng thuận lợi bước vào làng giải trí - điều mà không phải ai cũng làm được. Năm 2011, đạo diễn Trương giới thiệu, và cùng với sự cố gắng của bản thân, Chu Đông Vũ đã đỗ vào khoa diễn xuất học viện điện ảnh Bắc Kinh. Năm 2015, nữ diễn viên tốt nghiệp ra trường. Tuy nhiên, giữa làn sóng của các lớp diễn viên trẻ xinh đẹp phát triển theo hướng thần tượng cùng các bộ phim ngôn tình, Chu Đông Vũ vẫn còn rất vất vả để tìm cho mình một lối đi.
Nghê Ni
"Mưu nữ lang" của thế kỷ 21 - Nghê Ni.
Nghê Ni là “Mưu nữ lang” của thế kỷ 21, được Trương Nghệ mưu chấm vào vai Ngọc Mặc, phim Kim Lăng thập tam thoa vào năm 2007, khi cô còn đang ngồi trên ghế nhà trường của học viện Truyền thông - Nghệ thuật Trung Quốc. Người đẹp sinh năm 1988 đã có cơ hội rèn giữa và chuẩn bị cho vai diễn trong tác phẩm của Trương Nghệ Mưu trong khoảng 2 năm. Năm 2011, bộ phim chính thức ra mắt va tạo được tiếng vang lớn. Khá với những "Mưu nữ lang" khác, thường vào những vai cô gái quê mùa, Ngọc Mặc - một cô gái điếm thời dân quốc của Nghê Ni mang nét đẹp sắc sảo, kiêu sa.
Dù là tác phẩm đầu tay, nhưng Nghê Ni được đánh giá cao trong diễn xuất, tạo ra một nét riêng không bị trùng lặp với những bậc đàn chị. Được tham gia vào phim của Trương Nghệ Mưu giúp Nghê Ni thực sự đổi đời, bước lên hàng ngũ những ngôi sao hạng A và liên tục góp mặt trong nhiều tác phẩm điện ảnh. Dù vậy, sau Kim Lăng thập tam thoa, Nghê Ni chưa có thêm được 1 bộ phim mang tính chất nghệ thuật nào, mà đa phần là nhưng bộ phim theo kiểu thần tượng. Cô dường như gặp nhiều mâu thuẫn trong phát triển sự nghiệp, muốn thoát khỏi cái bóng của “Mưu nữ lang”, nhưng lại không khẳng định được bản thân mình với những dòng phim khác.
Trương Tuệ Văn
Trương Tuệ Văn - "Mưu nữ lang" mới nhất của Trương Nghệ Mưu.
Trương Tuệ Văn là "Mưu nữ lang" mới nhất của Trương Nghệ Mưu. Cô đảm nhận vai con gái của “Mưu nữ lang” đầu tiên - Củng Lợi trong phim Trở về. Tác phẩm điện ảnh nói về những nỗi đau của thời hậu cách mạng văn hóa được đánh giá cao từ trong nước đến quốc tế, đem đến cho nữ diễn viên sinh năm 1993 này cơ hội lớn trên con đường của mình.
Cũng là vào vai cô gái chân chất tết tóc 2 bím của những thời khốn khó, Trương Tuệ Văn cũng mang nét đẹp trong trẻo, dịu dàng như nhiều thế hệ đàn chị trước đó. Xuất thân từ diễn viên múa, Trương Tuệ Văn dễ dàng nhập vai Đan Đan - cũng là cô gái có niềm đam mê với nghệ thuật này. Bộ phim đã đem về rất nhiều giải thưởng Diễn viên mới (LHP châu Á Thái Bình Dương lần 9, LHP Quốc tế Macao lần 6, Festival của Đại học điện ảnh Bắc Kinh lần 22, Diễn đàn nghệ thuật Thanh niên Hoa ngữ lần 9) cho Trương Tuệ Văn, một cô gái chưa từng có kinh nghiệm diễn xuất.
Trương Tuệ Văn đạt được bước thành công đầu tiên nhờ Trương Nghệ Mưu.
Rõ ràng, qua hơn 3 thập kỷ, Trương Nghệ Mưu vẫn rất mát tay trong việc “mài ngọc”. Ông luôn chọn những viên ngọc thô, nhưng chỉ cần qua 1 bộ phim, tất cả đều lột xác để trở thành những nữ diễn viên tài năng. Hy vọng rằng, trong thời gian tới, đạo diễn Trương sẽ tiếp tục đào tạo thêm những “Mưu nữ lang” mới cho làng nghệ thuật.
