Làm thế nào để trẻ đi máy bay ngoan ngoãn, không quấy khóc?

Ngày nay, việc di chuyển đến các địa điểm du lịch bằng máy bay đã trở nên vô cùng quen thuộc. Thế nhưng, không phải ai cũng biết cách chăm sóc trẻ trên phương tiện này. Chuyện trẻ con khóc ầm ĩ trong máy bay, sợ hãi, căng thẳng khiến cho bố mẹ và trẻ đều trở nên mệt mỏi. 

Mới đây, facebooker Lily of the Valley đã chia sẻ hướng dẫn chi tiết cách chăm sóc trẻ nhỏ khi đi trên máy bay, rất hữu ích cho mùa du lịch này:

"Nhiều lần đi nhiều hãng bay và xem đủ mọi loại hướng dẫn an toàn bay, mình đã luôn ước gì có hãng bay nào đó chạy một campaign (dự án) hoặc extra video (video bổ sung) về việc đi máy bay cùng trẻ nhỏ.

Những chuyến bay du lịch còn đỡ, chứ những chuyến bay công việc tới nơi là phải kéo vali tới showroom đi làm luôn mà gặp trẻ con khóc um sùm ủm tỏi là mình rất sợ vì đi bay đường dài chỉ mong trùm chăn ngủ được một giấc cho đỡ mệt. Thế mà nhiều lần vì quá mệt và biết rằng nếu mình không giải quyết vấn đề thì vấn đề vẫn còn đó nên mình đã phải làm mid-wife (nữ hộ sinh) kha khá lần, nhớ nhất một em bé tên là Kingston trên chuyến bay từ LAX qua NY vì bữa đó hỏi mẹ em em tên gì xong nghe tên xong mình buột miệng à lên "ôi giống tên thương hiệu USB hả" làm mẹ em há hốc cả miệng. 

Nhưng sau chuyến bay, mẹ em cảm ơn rối rít vì "saved my life for this time and many times afterward". (Cám ơn vì đã cứu mạng tôi lần này và nhiều lần sau nữa) Tuy nhiên cũng tuỳ vào văn hoá mà cần có cách approach (tiếp cận) tế nhị mà hiệu quả. Bạn không thể xồ tới con nhà người ta xong chỉ trích dạy dỗ ba mẹ em bé rồi kêu người ta đưa con cho bạn dỗ giùm như thể bạn đang làm nhiệm vụ giải cứu thế giới vậy. 

Con khóc đã làm họ thấy ngượng vì làm phiền người khác lắm rồi, họ không cần có thêm một ai khác làm họ thấy bực bội thêm nữa. Nên thường thì trong một số trường hợp mình sẽ trao đổi với tiếp viên lấy sữa/ nhắc một số tips cho ba mẹ em bé vì tiếp viên đại diện cho authority cao nhất của tổ bay điều hành nên tiếng nói cũng sẽ tự nhiên được chấp hành và tuân thủ tốt hơn.

Sau đây là một số kinh nghiệm đi máy bay cùng trẻ em mà mình đã áp dụng cho con mình cũng như nhiều em bé khác và thấy rằng những kinh nghiệm này tránh được việc ba mẹ các em phải loay hoay xoay sở cực khổ nhưng vẫn muối mặt vì con khóc làm ồn ảnh hưởng người khác, và trên hết là giữ được sự thoải mái cho các con khi di chuyển bằng máy bay:

1. Về trang phục:

Một trong những lý do làm trẻ sơ sinh khóc nhiều là vì nhiệt độ thay đổi mà các em chưa biết nói để kêu ba mẹ nên chỉ biết khóc. Ngoài việc smartphone hiện nay đều có update chi tiết đến từng giờ về tình hình thời tiết ở nơi bạn định đến để có thể xếp đồ cho phù hợp nhiệt độ, thì bí quyết là hãy mặc nhiều lớp cho trẻ: nếu quá nóng có thể cởi ra bớt ra còn nếu quá lạnh thì mặc nhiều layer (lớp) bao giờ cũng ấm hơn mặc ít layer.

Hãy chọn quần áo cotton thấm hút mồ hôi tốt và có độ thụng rộng rãi thoải mái, với các em bé nhỏ thì mang theo mũ cotton mỏng trùm tai cho khỏi lạnh thóp. Dù điểm đến là nóng hay lạnh thì cũng luôn chuẩn bị áo khoác dài tay mỏng nhẹ và đôi socks (tất) thoáng khí cho con vì nhiệt độ trên máy bay thường khá lạnh.

Mang theo khăn cotton để lau thấm mồ hôi lưng/ mồ hôi ngực/ mồ hôi đầu để con không bị thấm lạnh ngược trở lại dễ gây viêm phổi cảm lạnh. Và luôn mang dự phòng 1-2 set quần áo để thay cho con lỡ may con bị trớ hoặc nghịch làm đổ nước lên quần áo hoặc áo bị thấm quá nhiều mồ hôi. 

TIP1: Khi con bạn khóc, việc đầu tiên cần kiểm tra NGAY là xem con có bị quá nóng hay quá lạnh không.

2. Về đồ ăn thức uống:

Nếu con sơ sinh thì luôn mang 2-3 bình sữa có đong sẵn sữa bột và 1 bình đã pha sẵn, chứ đừng mang nguyên hộp sữa lên máy bay rất khó để pha chế khi máy bay rung lắc. Khi máy bay chuẩn bị cất cánh thì cắm ngay cho con bình sữa pha sẵn để con có phản ứng nuốt giúp con không bị ù tai khi thay đổi áp suất không khí và giúp con no bụng dễ chìm vào giấc ngủ mà ko bị cáu kỉnh. Sau đó nếu hành trình còn dài thì tiếp tục lấy 2 phần nước nóng 1 phần nước lạnh để hoà cùng sữa bột cho con bú. 

Nếu mẹ breast-feeding (cho con bú) thì tiện hơn nhiều chỉ cần mang theo một chiếc khăn size to chất liệu nhẹ để trùm lên cho con titi. Nếu quên mang khăn thì có thể dùng chăn của hãng bay, buộc túm hai góc khăn thật chặt lên cổ mẹ nhưng có đủ độ rủ để mẹ vẫn nhòm vào quan sát em được mà vẫn kín đáo, góc bên trái lót vào giữa cánh tay trái của mẹ và dưới đầu con để giữ khăn/ chăn cho chắc, góc bên phải còn lại thì mẹ cầm để che kéo và xem con bên trong có bị ngộp thở ko.

Nếu con lớn hơn thì chuẩn bị sữa tươi đóng hộp/ đồ ăn vặt/ trái cây... những món mà con thích ăn để con thấy thoải mái và tránh trường hợp con bị đói do không ăn được đồ ăn trên máy bay, đồng thời giảm nguy cơ ngộ độc thực phẩm vì nói thật trên máy bay là một trong những chỗ kém hygiene (vệ sinh) nhất trần đời ấy.

Tất cả trẻ em dưới 10 tuổi thì đều được mang thức ăn là chất lỏng để phục vụ cho việc ăn uống nên ba mẹ cứ mạnh dạn mang theo nhé, khi scan máy thì để sẵn ra khay cho hải quan họ kiểm tra. Một số nước cẩn thận thì họ còn mang lại ra máy scan chuyên biệt nhưng ko bao giờ có vấn đề gì.

TIP2: Khi con bạn khóc hãy kiểm tra xem con có bị ĐÓI hay là bị ĐAU vì ù tai không.

3. Về đồ chơi giải trí:

Từ nhỏ nên có bedtime buddy (bạn thân khi đi ngủ) cho con với lựa chọn kĩ càng về kiểu dáng/ chất liệu để mỗi khi di chuyển có thể mang theo. Đầu tư một món quà bedtime buddy là một món rất đáng giá vì nó đi theo con suốt những năm tháng ấu thơ nên chọn đồ mắc tiền một chút cũng hợp lý, chất liệu thường là lông mềm nhưng không rụng, chi tiết mắt mũi miệng nên khâu hoặc bằng vải chứ ko nên chọn loại nút nhựa dễ bị rụng hoặc gây hóc nếu con hay gặm. 

Tránh mang xúc xắc hoặc đồ chơi gắn pin phát ra tiếng động, mình thấy nhiều nhà mang con lên máy bay mà như thể kéo bầu đoàn cải lương tuồng chèo đi diễn lục tỉnh ba miền vậy, con thì thét lên be be còn ba thì cầm xúc xắc nhịp khí thế vang dội còn mẹ thì hát vang một góc trời. Thiệt sự là đáng sợ !!!

Nên mang theo một cuộn giấy vẽ với bút sáp, ngày trước mình toàn lấy lõi cuộn giấy vệ sinh gắn lại rồi quét sơn các kiểu làm hộp đựng giấy vẽ rất tiện. Các bé lớn có thể vẽ viết và làm nhiều trò vui chỉ với vài tờ giấy và ít bút màu.

Nếu di chuyển bằng Emirates hay Korean Air thì ko phải lo phần này vì các hãng này rất children-friendly (thân thiện với trẻ nhỏ) đặc biệt là Emirates thì vô vàn đồ chơi/ chăn ấm/ bình nước như mình đã post lần trước trong bài Tips to travel with kids. Có thể mang theo bedtime story hoặc sách truyện tiếng Việt nếu con thích đọc. 

TIP3: Tạo cho con cảm thấy THÂN THUỘC nhất có thể với bedtime buddy và bedtime story giúp con dễ dàng thích nghi với môi trường lạ.

4. Về giáo dục:

Trẻ con có thể nghe hiểu ngay từ trong bụng mẹ, nên không có lý do gì mà ba mẹ lại không dành thời gian nói chuyện và trao đổi trước với con về chuyến đi. Nhà mình thì ngay từ khi con còn bé, thường thì 3-5 ngày trước chuyến đi sẽ nói cho con nghe cả nhà sắp đi đâu và trìu mến nhìn vào mắt con dặn lặp đi lặp lại con hãy cư xử đàng hoàng và đừng khóc hư nhé, rồi tiếp tục lặp lại cho đến khi ở phòng chờ hay khi lên máy bay. Trẻ con hiểu hết đấy chứ không phải ko biết gì đâu.

Khi con lớn hơn thì dạy con và làm gương cho con từ những việc nhỏ như nói vừa đủ nghe không la hét khi muốn làm gì vì đang ở môi trường công cộng, không đạp chân vào ghế trước hay đu bám vào thành ghế trước làm phiền người khác, không vứt rác bừa bãi mà nên gom vào túi nylon đựng chăn hoặc túi nhỏ, cảm ơn các cô chú tiếp viên trong quá trình bay và chào tạm biệt khi hạ cánh. 

Đừng bao giờ doạ nạt con trẻ. Mình thấy nhiều gia đình hết cách quá thế là sẽ thì thầm doạ hoặc lớn tiếng quát. Những câu doạ kiểu "con nín đi không cô tiếp viên mắng/ chú phi công đuổi xuống máy bay bây giờ" và những câu quát kiểu "im ngay con có im miệng ngay ko thì mẹ kêu cô tiếp viên/ chú phi công xử lý con đấy" sẽ ko bao giờ có hiệu quả hoặc gây ra hiệu ứng ngược.

Tương tự như đi ngoài đường bạn cần giải thích cho con tại sao vi phạm luật giao thông gây nguy hiểm như thế nào, chứ không phải mang chú cảnh sát ra làm ông kẹ doạ con sợ tới mức sau này thủi thui lỡ con đi lạc cũng ko bao giờ dám liên lạc với chú cảnh sát vì ám ảnh sợ từ lời doạ. Lời giải thích đầy đủ thông tin và phân tích đúng sai bao giờ cũng tốt hơn sự cấm đoán và lời doạ nạt.

TIP4: Hãy trao đổi với con và ba mẹ càng đối xử với con ĐÀNG HOÀNG theo hướng tôn trọng thì con sẽ càng có xu hướng đàng hoàng có Ý THỨC.

5. CÓ BA MẸ Ở ĐÂY RỒI!!!

Cuối cùng và quan trọng nhất, làm ba mẹ là "công việc" cả đời với trách nhiệm suốt đời, nên trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng đừng bỏ mặc con. Trên nhiều chuyến bay mình thấy nhiều nhà sau khi dỗ dành quát mắng đủ kiểu mà con vẫn hư thì vứt con đó cho bò lổm ngổm dưới gầm ghế rồi bò ra dọc cả lối đi hoặc ba mẹ lăn ra ngủ vứt con muốn hò hét quậy phá gì thì mặc kệ.

Mỗi gia đình có mỗi cách nuôi dạy con khác nhau, nhưng điều mình nhận được từ ba mẹ mình chính là dù ra ngoài cuộc đời có khó khăn vùi dập đến đâu nhưng mình luôn biết rằng ba mẹ sẽ luôn-ở-đó hỗ trợ và ủng hộ mình dù cách này hay cách khác. Chính vì vậy ngay từ khi Kem còn nhỏ, mình luôn nhắc đi nhắc lại một câu magic duy nhất "Có mẹ ở đây rồi" mỗi khi con ốm con mệt con đau. 

Ở trên không gian máy bay chật hẹp hay ở ngoài cuộc đời rộng lớn, dù là ôm con vào lòng khe khẽ hát ru một giai điệu êm đềm khi con còn nhỏ hay là điềm tĩnh ngồi bên cạnh trao đổi những chuyện quan trọng khi con đã lớn; hãy luôn-ở-đó với tất cả tình yêu thương và sự thấu hiểu bởi vì làm ba mẹ là "công việc" cả đời với trách nhiệm suốt đời.

Hát ru những bài như Twinkle twinkle litte stars hay Mẹ yêu con giống cô Thu Hiền hay hát ấy, không chỉ giúp con thoải mái mà còn giúp ba mẹ đỡ bị căng thẳng và thỉnh thoảng còn giúp giảm nhẹ tinh thần của những hành khách với điều kiện giọng bạn không có giống như Chaien. Nói giỡn chút thôi, chứ tin tôi đi, hát ru những bài như bài Mẹ yêu con thì tôi tin là người mẹ nào cũng tự nhiên có được chất giọng truyền cảm rất bản năng của người mẹ.

TIP5: Khi con bạn khóc, hãy ôm con áp ngực cho nhịp tim của ba mẹ ĐIỀU HOÀ nhịp tim của con, dùng tay vuốt nhẹ lưng và hát ru nho nhỏ ké gần tai con những bài DỄ CHỊU giúp con an tâm và bình tĩnh lại.