Có cả thảy 6 người con, trong đó 5 người là bác sĩ, 1 người có bằng thạc sĩ, ông bố vĩ đại này được ca ngợi là một “Pháp sư” vì khả năng nuôi dạy con khoa học, đúng đắn để thành tài.
Ông Cai Xiaowan là một người cha tuyệt vời được cả đất nước Trung Quốc ngưỡng mộ. Ông đại diện cho những người đã sử dụng phương pháp giáo dục để thay đổi số phận và cuộc đời các con mình một cách tích cực. Ông Cai Xiaowan thực sự là một người cha huyền thoại.
Cai Xiaowan được mệnh danh là một người cha vĩ đại khi đã nuôi dạy 6 con thành tài
Ông có cả thảy 6 người con và hiện giờ tất cả họ đều là những người tài năng, giỏi giang:
- Con trai cả - Cai Tianwen, tốt nghiệp Tiến sĩ tại Đại học Cornell, và là giáo sư nhiệm kỳ tại Đại học Pennsylvania.
- Con trai thứ hai - Cai Tianwu, Tiến sĩ Liu Liumei, 19 tuổi, và sau đó là phó chủ tịch của Goldman Sachs.
- Con trai thứ ba - Cai Tiansi, là một sinh viên tiến sĩ tại Đại học St. John's ở Hoa Kỳ.
- Con trai thứ tư - Cai Tianrun, một sinh viên tiến sĩ tại Đại học bang Arkansas, Hoa Kỳ, hiện đang thành lập một bệnh viện tư nhân.
- Con trai thứ năm - Cai Tianjun, có bằng thạc sĩ của Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc, và hiện đang làm việc cho Ngân hàng Xây dựng Trung Quốc.
- Con gái út - Cai Tianxi, trở thành ứng cử viên tiến sĩ tại Viện Công nghệ Massachusetts khi 18 tuổi và trở thành phó giáo sư trẻ nhất tại Harvard khi 28 tuổi.
- Cháu trai thế hệ thứ ba của gia đình Cai hiện được nhận vào Học viện Công nghệ Massachusetts.
Gia đình nhiều thế hệ của ông, các con, các cháu đều rất giỏi giang
Cuộc đời của ông bố “sản sinh ra toàn bác sĩ”
Cai Xiaowan sinh năm 1941, ở Ruian, Chiết Giang, Trung Quốc trong một gia đình trí thức giàu có. Ông thích đọc sách từ nhỏ và được nhận vào một trường trung học nổi tiếng của địa phương. Ước mơ của ông là theo học ngành Y nhưng vì những biến cố của thời cuộc và gia đình, ông đã không thể theo đến cùng con đường đó.
Ông hoàn thành khóa học Trung học trong 1 năm thông qua việc tự học. Vì vậy, ông Cai đến trường tiểu học với tư cách là giáo viên và được đánh giá là một thanh niên tiên tiến. Cuối cùng, ông được khoa Vật lý của Đại học Hàng Châu nhận vào.
Năm 22 tuổi, ông đã chuẩn bị mọi kỹ năng tốt nhất để theo đuổi nghề mà mình mơ ước thì đúng lúc đó cha ông qua đời. Là con trai cả, ông phải bỏ học để gánh vác trách nhiệm nuôi sống cả gia đình. Ông quay về trở thành một bác sĩ làng. Và rồi ông lấy vợ.
Sau khi biết vợ mình mang thai, ông đã có ngay một suy nghĩ: “Chúng ta phải đào tạo các con trở thành một thế hệ tài năng, tiếp tục trí tuệ, kiến thức và chinh phục những thành công”. Chính bởi vậy, ngay khi đứa con đầu lòng chào đời, ông đã coi việc giáo dục các con là sứ mệnh quan trọng nhất trong cuộc sống của mình.
Trong 10 năm, kể từ 1967 đến 1977, Cai Xiaowan và vợ đã có 5 người con trai và 1 người con gái. Cả gia đình 8 người sống trong một ngôi nhà nhỏ bé, vỏn vẹn 16 mét vuông, chật chội. Bên dưới là phòng khám tư của ông và bên trên 8 người sinh hoạt, ăn uống, ngủ nghỉ.
Ngày trẻ, người cha đáng kính này đã từng ướ mơ được trở thành bác sĩ giỏi
Trong thời điểm đó, người ta thường nói “những gì trong sách chỉ là đống lý thuyết suông” và lao vào làm để ra của cải vật chất. Thế nhưng ngay cả trong hoàn cảnh eo hẹp, ông Cai xác định vẫn phải đọc và nên đọc sách. Ông đã tập cho các con luyện thói quen đọc sách từ nhỏ. Điều đó được hình thành dựa trên những món quà nhỏ, lịch sự để giúp các con có thêm hứng khởi và duy trì thói quen đọc sách, trau dồi kiến thức từ nhỏ.
Với tầm nhìn xa, ông đã cẩn thận nuôi dưỡng 6 người con của mình, cả trai, cả gái trở thành những người tài năng nhờ đọc sách. Tất cả các con trai và con gái của ông đều nổi bật và sống theo những gì họ muốn chứ không bị ép buộc.
Nói về cách dạy con của mình, ông Cai Xiaowan tóm tắt trong 1 câu: Tuân thủ các nguyên tắc giáo dục sớm, quyết tâm, giáo dục gia đình tự học và khái niệm đào tạo tài năng qua giáo dục đặc biệt. Theo lời ông “Những phương pháp nuôi dạy phổ biến, chắc chắn sẽ khiến mọi người hài lòng khi nuôi dưỡng một đứa trẻ bình thường, để phát triển nó trở thành người xuất sắc cần phải có một phương pháp đặc biệt”.
Và dưới đây là cách mà ông đã áp dụng với các con của mình, phụ huynh hoàn toàn có thể học hỏi được rất nhiều điều:
Gia đình nhỏ đông người của ông Cai sống trong một căn nhà chật chội.
Nắm bắt cơ hội giáo dục sớm là chìa khóa thành công ở trẻ
Như đã nói, trẻ 3 tuổi khác trẻ 7 tuổi, giáo dục sớm là điều rất quan trọng với trẻ em. Ông Cai và vợ đã xác định: Đọc sách từ sớm chính là chìa khóa. Khi con mới chỉ 2 tháng tuổi, ông đã bắt đầu đọc sách cho con nghe, kể về toán học. Bởi vậy, tới khi bé 8 tháng tuổi đã có thể bi bô nói được từ đầu tiên. Khi con ông 1 tuổi đã có thể đếm từ 1 đến 10.
Vậy ông đã làm thế nào?
- Chỉ tay vào cằm của con, nhấp miệng nói để con nhìn theo và chuyển động cơ miệng.
- Vỗ nhẹ bàn tay để gây sự chú ý, khích lệ.
- Sau khi trẻ lên 3 tuổi, ông thường kể về những câu chuyện toán học một cách thú vị, hấp dẫn cho con. Sau khi nghe, ông sẽ hỏi con về những tình tiết trong câu chuyện và con sẽ trả lời.
- Thậm chí, ông còn tạo ra những “cuộc thi kiến thức” trong nhà để rèn luyện tư duy toán học cho con và thiết lập một môi trường học tập tích cực. Mỗi lần con trả lời đúng, ông sẽ thưởng cho con 5 xu. Điều này không chỉ giúp cải thiện sự nhiệt tình ở trẻ mà còn nâng cao nhận thức quản lý tài chính của con.
Ngoài ra, cặp vợ chồng cũng đặc biệt chú ý đến sự giác ngộ ngôn ngữ cho con và sự đồng hành chất lượng cao. Để giáo dục con cái, Cai Xiaowan đã hy sinh gần như tất cả các mối quan hệ ngoài lề khác. Ở nhà, 6 đứa trẻ hiếm có cơ hội xem tivi. Sau bữa cơm tối, gia đình 8 người ngồi với nhau, cùng nhau đọc sách kể chuyện. Những đứa trẻ được dạy về sử thi của Hy Lạp cổ đại, về những điều lớn lao hơn nữa trong sách.
Nhờ cách nuôi dạy con đúng đắn, các con của ông ai cũng giỏi giang, thành đạt
Tin tưởng con, trao cho con quyền thử, lựa chọn và có thể sai lầm
Ông Cai và vợ đã dạy con cái họ theo nguyên tắc “vừa phải và vững chắc”.
Trên bức tường lớn của ngôi nhà có treo ảnh Einstein, Madame Curie và Newton. Ông nói với các con rằng, nhân vật lịch sử vĩ đại này đều xuất phát là những đứa trẻ hoàn toàn bình thường như bao bạn đồng trang lứa khác. Không có khoảng cách nào giữa thiên tài và phàm nhân, loại trừ việc bạn có tự tin và kiên trì hay không.
Trong khi ông Cai dạy các con về kiến thức thì vợ ông dạy cho con các bài hát dân gian, mục đích là để các con có sự tự tin, vững chắc và kiên trì trong việc theo đuổi mục tiêu của mình. Tăng cường sự tự tin cho trẻ là một trong những khái niệm giáo dục tại nhà nên áp dụng. Có thể rèn cho trẻ điều đó qua những việc ví dụ như:
- Cố tình đưa ra lập luận sai để tranh luận với trẻ, cho trẻ cơ hội bảo vệ ý kiến của mình và thắng cuộc. Khi trẻ lý luận để bảo vệ ý kiến của mình một cách đúng đắn, hãy kịp thời khen ngợi, khuyến khích con.
- Khi trẻ đã đủ lớn để nhận thức về đường đi, mỗi lần tới thăm người quen, người thân hay đi du lịch, đi chơi, hãy trao cho trẻ cơ hội là… người dẫn đường. Bằng cách này trẻ sẽ cảm thấy được tin tưởng và có ý thức tự ghi nhớ, trau dồi trách nhiệm của mình.
Ông Cai luôn cho rằng đọc sách từ sớm là một trong những bí quyết giúp trẻ thành công
- Thỉnh thoảng hãy cho con những tín hiệu tâm lý tích cực như một lời khen ngợi, động viên để chúng cảm thấy tốt về bản thân.
- Nếu làm điều gì đó sai, sẽ không đổ lỗi hoặc làm cho trẻ cảm thấy xấu hổ, kém cỏi. Hãy hướng dẫn trẻ giải quyết lại vấn đề, đánh giá cao lòng can đảm của trẻ khi dám chấp nhận cái sai.
Cho trẻ quyền tự quyết nhưng tự chịu trách nhiệm về quyết định của mình là nền tảng để thành công
Trong gia đình 6 đứa con, dù có cư xử tốt, nuôi dạy như thế nào thì cũng sẽ luôn có sự nổi loạn và không mấy dễ chịu. Đứa con thứ tư của ông Cai là một đứa trẻ “khó chịu” nhất.
Khi còn học trung học, cậu bé xem phim võ thuật như “Thiếu lâm tự” và đã đòi bỏ học để đến chùa Thiếu Lâm học võ thuật. Cậu bé quyết tâm trở thành một võ sư.
Ông Cai Xiaowan và vợ đồng ý. Chỉ được 2 tháng đã cảm thấy mình sai và xin quay về đi học lại. Tuy nhiên, ông đã không vội vàng chiều theo ý kiến của con ngay mà trao đổi lại:
- “Con không thể ngay lập tức quay lại, bỏ cuộc. Con phải kiên trì. Nếu con không chịu trách nhiệm về sự lựa chọn cuộc sống của mình, con làm sao có thể thành công được trong tương lai?”
Ông Cai luôn cố gắng tạo ra môi trường học vui vẻ và thoải mái nhất cho các con, kết hợp vừa học vừa chơi để các con lĩnh hội kiến thức tốt hơn.
Lúc này, cậu bé đã quả quyết về việc muốn quay lại. Sau rất nhiều những suy nghĩ, cậu nhận ra mình không hợp với việc thành võ sư và xác định sẽ quay trở lại học tập một cách thật chăm chỉ.
Đối với nhiều ông bố bà mẹ khác, khi nghe con mình muốn bỏ học để đi học võ, chắc chắn sẽ vô cùng tức giận và không chấp nhận. Nhưng vợ chồng ông Cai đã chọn cách tôn trọng sự lựa chọn của con, để con tự chịu đựng những gì mà con lựa chọn. Bằng phương thức này, vợ chồng ông sẽ không đánh mất đi tình yêu, niềm tin và sự giao tiếp cần thiết với con.
Tạo không khí học tập vui vẻ
Người bình thường sẽ ép việc học tách biệt với việc chơi, nhưng bố mẹ thông thái sẽ không giáo dục tách rời việc chơi và học để tạo nên sự hứng thú cho trẻ.
Chen Meiling, một bác sĩ giáo dục đã gửi ba con trai của cô đến Đại học Stanford, chia sẻ về kỹ năng làm cha mẹ của cô. Cô nói rằng theo quan điểm của cô, việc học và chơi có thể được thực hiện cùng một lúc. Cô không bao giờ khiến trẻ nghĩ rằng việc học là nhàm chán.
Đại gia đình hạnh phúc và thành công của ông Cai Xiaowan
Với ông Cai, phương pháp giáo dục của ông cũng tương đồng như vậy. Điều đó sẽ tạo ra một môi trường học tập hạnh phúc cho trẻ em và giúp trẻ học được nhiều hơn. Ví dụ, khi đến giờ học, ông sẽ bảo các con về nhà bằng cách chơi nhạc. Khi con mệt, ông cũng sẽ chơi với con. Đây là việc làm phát triển khả năng học tập của trẻ thông qua các trò chơi và kể chuyện.
Trong thời đại nghèo đói vật chất ở nông thôn, ông cũng cố gắng để có được một chiếc xe đạp. Mỗi lúc mấy bố con cùng nahu đi xe, cười vang, sẽ là lúc ông kết hợp chơi trò chơi, giải toán... Trong một bầu không khí dễ chịu, trẻ em không thấy việc học là một nhiệm vụ nhàm chán.
Cai Xiaowan nhấn mạnh rằng trẻ em rất khác nhau và không có "công thức" chung cho giáo dục gia đình. Điều này đòi hỏi cha mẹ phải cố gắng để tạo cho con cái sự yêu thương, hiểu biết và tuân thủ nguyên tắc giáo dục nhẹ nhàng và vững chắc.
