Mọi trẻ sơ sinh khoẻ mạnh đều có thể bị nấc vào bất cứ lúc nào, nhất là sau sinh và giảm dần sau một tuổi.
Nhiều mẹ do lần đầu nuôi con chưa có kinh nghiệm về trẻ sơ sinh nên thường lo lắng bất an khi nhận thấy một số hành động hay dấu hiệu kì lạ ở con như việc trẻ hắt xì hơi liên tục, tạo âm thanh lạ khi ngủ. Tuy nhiên, theo các bác sĩ chuyên gia khi gặp các hiện tượng này bố mẹ không cần lo lắng thái quá vì đó chỉ là những dấu hiệu bình thường ở trẻ sơ sinh.
1. “Xì hơi” liên tục
Con hắt xì nhiều có phải con bị cúm hay con có vấn đề gì về hô hấp không? Điều này chắc hẳn sẽ khiến nhiều mẹ lo lắng. Ở trẻ sơ sinh, lớp niêm mạc mũi chưa phát triển hoàn thiện, do vậy không khí bên ngoài hoặc 1 vài cặn sữa có thể gây phản xạ hắt hơi hoặc nghẹt mũi nhẹ ở trẻ. Tuy nhiên, bé hắt xì nhiều chỉ đơn giản là do có thể trẻ đã hít phải một chút nước ối trong lúc sinh, khi hắt xì, bé sẽ đẩy hết những chất này ra, do đó, các mẹ không nên quá lo lắng.
Tuy không phải bé nào cũng hay “xì hơi” nhưng hành động thải khí và ợ hơi chỉ là một vài trong những điều tự nhiên các bé thường làm. Trong thực tế, chúng ta “xì hơi” từ 6 đến 20 lần một ngày, và hầu hết người lớn kín đáo hơn trong chuyện này. Do vậy, chỉ khi bé xuất hiện những triệu chứng khó chịu do hậu quả của việc thải khí ra ngoài, mẹ mới nên gặp bác sĩ để tìm ra nguyên nhân cụ thể.
2. Cái gì cũng cho vào mồm
Cha mẹ thường lo lắng về nguy cơ nghẹt thở hay nhiễm vi trùng khi bé mút tất cả mọi thứ có trong tay (kể cả bàn tay của bé). Tuy nhiên, mút (gặm, cắn, nhai) thực sự là một phần bình thường trong sự phát triển của bé mới sinh.
Trong năm đầu đời, trẻ con khám phá mọi vật xung quanh thông qua các giác quan: thị giác, xúc giác, thính giác, khứu giác, vị giác. Trẻ học cách làm quen với các cử động của tay: với, giật, nắm nhưng vẫn chưa thể cảm nhận được mọi vật qua các ngón tay. Do đó, khi cầm trong tay vật nào đó, trẻ sẽ có ham muốn khám phá kĩ hơn. Khi cầm một vật gì đó cho vào mồm, bé có thể khám phá được vật liệu đó cứng hay mềm, nhận biết được thứ ngon, dở…
Trẻ càng khám phá nhiều thì càng học hỏi được nhiều thứ. Tuy nhiên, các mẹ cần chú ý nhiều hơn để bảo vệ bé trước tất cả các mối nguy nghẹt thở. Nên cho phép bé chơi với những đồ vật đủ lớn để bé khó bỏ lọt thỏm nó vào trong miệng, tránh để bé tiếp xúc với những món đồ nhỏ như viên bi, hạt lạc…
Trong năm đầu đời, trẻ con khám phá mọi vật xung quanh thông qua các giác quan: thị giác, xúc giác, thính giác, khứu giác, vị giác (Ảnh minh họa)
3. Hay bị nấc
Nhiều cha mẹ thường lo lắng khi trẻ sơ sinh hay bị nấc cục sau khi bú. Trẻ nấc là dấu hiệu bình thường của trẻ sơ sinh trong 3 tháng đầu. Nguyên nhân của hiện tượng này là do co thắt không tự chủ và ngắt quãng của cơ hoành, làm cho khí hít vào bị ngưng đột ngột, thanh môn bất ngờ đóng kín lại.
Nấc thường kéo dài vài phút và có thể vài lần trong một ngày. Nấc là phản xạ của thần kinh phế vị được hình thành từ trong bào thai để chuẩn bị vận hành các cơ hô hấp cho việc thở ngay sau khi trẻ được sinh ra.
Mọi trẻ sơ sinh khoẻ mạnh đều có thể bị nấc vào bất cứ lúc nào, nhất là sau sinh và giảm dần sau một tuổi. Nấc thường xảy ra sau khi ăn, thay đổi tư thế, khi bị nóng, lạnh….Nếu trẻ bị nấc mỗi ngày vài lần, mỗi lần 3 phút là bình thường không cần khám và điều trị gì, dần dần tình trạng này sẽ hết.
Để giảm nấc, không nên cho bé ăn khi bé bị đói quá, và cũng không nên cho ăn hoặc bú quá no, khi cho bé bú bằng bình cần chú ý không để trẻ bú quá nhanh làm dạ dày dãn nhiều hơi. Sau khi ăn nên bế trẻ đầu cao khoảng 10 phút. Nếu bé bị nấc mật độ dày và kéo dài, có thể cắt cơn nấc bằng cách cho bé uống một vài thìa nước hay bú mẹ, bế bé đứng thẳng đỡ đầu và lưng bé, để cằm bé tỳ vào vai mẹ sau đó vuốt lưng hoặc vỗ nhẹ để bé ợ hơi, cũng có thể dùng ngón tay ấn cùng lúc vào 2 nắp tai trẻ vài phút.
4. Bị nôn trớ khi ăn
Đối với trẻ sơ sinh, việc nôn trớ sau khi ăn là một hiện tượng bình thường, bố mẹ không cần quá lo lắng. Trước 6 tuổi, thực quản - dạ dày trẻ gần như là một đường thẳng, chưa tạo thành góc cong rõ rệt như người lớn. Do đó, thức ăn đưa vào rất dễ trào ngược lên. Ngoài ra, hệ thần kinh của trẻ chưa hoàn thiện nên dễ gây kích thích co bóp dạ dày, dẫn đến hiện tượng này.
Khi cho trẻ tiếp xúc với một món ăn mới, có nhiều bé không quen sẽ dẫn đến hiện tượng nôn trớ. Mẹ đừng căng thẳng khi con nộn ọe mỗi lần thử một món mới nào đó, điều đó là hoàn toàn bình thường khi sữa mẹ và bột mịn là thức ăn duy nhất trẻ hấp thu trước khi thử những đồ ăn thô và rắn hơn. Đừng để việc bé nôn ọe cản trở bạn cho bé nếm thử nhiều món mới.
Đối với trẻ sơ sinh bị nôn mửa, rất nên được cho uống 2-3 muỗng cà phê nước điện giải (bù nước) mỗi 15 hoặc 20 phút/ lần. Nếu việc nôn mửa không tái diễn trong ít nhất một vài giờ, bạn có thể dần dần tăng số lượng uống nước điện giải cho trẻ. Sau 8 giờ mà trẻ không nôn mửa, bạn có thể bắt đầu áp dụng công thức cho trẻ ăn nhiều bữa nhỏ, thường xuyên với số lượng thức ăn tăng dần.
5. Bong tróc da
Bong tróc da là dấu hiệu bình thường ở trẻ sơ sinh. Khi ở trong bụng mẹ, bé được bao bọc bởi nước ối. Điều này khiến da bé được phủ một lớp màu trắng để bảo vệ bé khỏi môi trường nước, lớp màu trắng này được gọi là vernix. Khi bé tiếp xúc với không khí bên ngoài, chất vernix sẽ bị cọ xát và dần mất đi. Các chất màu trắng này sẽ trở nên khô ở da bé và bắt đầu bong ra.
Đây là nguyên nhân giải thích tại sao trong khoảng 24 giờ sau lần tắm đầu tiên của bé, có những lớp màu trắng đục bong ra. Khi hiện tượng này xảy ra, ba mẹ chỉ cần giữ những lưu ý bình thường về việc tắm cho bé. Tốt nhất, bạn nên sử dụng loại xà phòng có độ pH rất nhẹ và dành riêng cho em bé. Ngoài ra, nên hạn chế xà phòng hay sữa tắm có mùi thơm đậm và nhiều màu sắc vì da bé sơ sinh dễ bị kích ứng với các tinh dầu thơm và chất tao màu có trong xà phòng.
6. Gây tiếng động lạ khi đang ngủ
Nhiều mẹ lo lắng khi nghe thấy những âm thanh lạ mà bé phát ra trong lúc ngủ. Tuy nhiên đây chỉ là hiện tượng bình thường của trẻ. Có một số lý do khiến trẻ sơ sinh có thể phát ra âm thanh cực kỳ lạ trong khi chúng ngủ - những âm thanh mà mẹ có thể liên tưởng tới tiếng gầm gừ của loài động vật trong rừng. Mũi trẻ sơ sinh rất nhỏ, do vậy chỉ một chút đờm dãi cũng sẽ gây tắc và khiến tiếng thở tạo nên âm thanh khác thường. Trong trường hợp ấy, chỉ cần nhỏ một chút thuốc nhỏ mũi bằng muối khoáng hoặc thuốc theo chỉ định của bác sĩ để thông mũi bé là ổn.
