Coi chừng u xơ tử cung khi... bụng phình ra

Những khối u xơ tử cung to… kỷ lục

Cuối tuần qua, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang (Hà Nội) đã phẫu thuật lấy khối u xơ tử cung cho một phụ nữ 40 tuổi ở huyện Gia Lâm. Khối u nặng hơn 1kg, to bằng quả bưởi. Theo lời kể của bệnh nhân, cách đây không lâu, chị thấy bụng to hơn bình thường nhưng chỉ nghĩ do mình béo lên, tăng cân. Một tháng gần đây, chị đau bụng âm ỉ, ra máu âm đạo nên đã đi khám. Kết quả xét nghiệm, siêu âm và chụp cắt lớp cho thấy, chị bị u xơ tử cung. Khối u nặng hơn 1kg có hiện tượng vỡ, gây chảy máu tử cung nên cần được phẫu thuật ngay.

Đây không phải lần đầu Bệnh viện tiếp nhận và điều trị cho bệnh nhân tương tự. Theo BS Phạm Thành Sơn (khoa Sản, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang), trước đó khoa cũng cắt bỏ khối u xơ nặng khoảng 1,5 kg cho một bệnh nhân nữ 53 tuổi ở Hà Nội, đi khám cũng vì thấy bụng to lên nhiều.

Trước đó không lâu, các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Hoàn Mỹ Cửu Long (TP Cần Thơ) đã phẫu thuật khối u xơ tử cung nặng hơn 4kg cho một bệnh nhân 39 tuổi, chưa lập gia đình. Do khối u quá lớn, gây chèn ép, xâm lấn tử cung, sau phẫu thuật, người phụ nữ này mất khả năng sinh sản (cắt bỏ tử cung). Đây là trường hợp hy hữu, vì u xơ tử cung là bệnh thường gặp ở phụ nữ và dễ điều trị.

Còn tại Bệnh viện K Trung ương, cách đây không lâu, các bác sĩ khoa Ngoại phụ khoa đã phẫu thuật lấy khối u xơ tử cung khổng lồ nặng 10kg cho một bệnh nhân ở Hải Phòng. Theo lời kể của bệnh nhân Trương Thị Thu T, khoảng 6 tháng trước khi đến viện, tự nhiên chị thấy bụng cứ to ra, người gầy đi mà không có biểu hiện của bệnh. Hàng tháng, chị vẫn thấy kinh nguyệt bình thường, không bị ra máu âm đạo nhưng lúc “đến ngày” thì bị đau bụng, đau tức vùng hạ vị. Khi chị thấy bụng quá to và hay bị đau nên đi khám.

Cắt khối u xơ tử cung nặng hơn 1kg cho bệnh nhân tại Bệnh viện Đa khoa Đức Giang (Hà Nội). Ảnh: BVCC

Đến viện, ai cũng nghĩ chị T sắp lên bàn đẻ vì khối u sau khi siêu âm, chụp CT có kích thước 24x38x38 cm. Khối u xơ tử cung siêu “khủng” này đến nay vẫn được ghi nhận là “kỷ lục” đối với các bác sĩ phẫu thuật, đặc biệt với bệnh nhân chưa đến 40 tuổi như chị T. Khối u đã chèn ép lên tận dạ dày, các tạng trong ổ bụng và gây dính ruột. Các mạch máu nuôi khối u to, phì đại khoảng 1-1,2 cm, to bằng ngón tay trỏ (gấp 10 lần bình thường) chạy ngoằn nghèo, chỉ cần sơ suất, làm vỡ mạch, dễ gây chảy máu ào ạt, nguy hiểm tới tính mạng bệnh nhân. Trong 1 tiếng, kíp phẫu thuật đã cẩn thận bóc tách thành công khối u, cắt bán phần tử cung, bóc hoàn toàn khối u.

Có dấu hiệu rong huyết, chảy máu, đau bụng…cần đi khám ngay

BS Phạm Thành Sơn cho biết, vì không có các dấu hiệu bất thường như rong huyết, chảy máu tử cung, đau bụng… nên phần lớn chị em bị u xơ tử cung mà không biết, chỉ cảm thấy cơ thể béo lên hoặc... ngỡ mình có bầu. Thậm chí, có những người mang khối u trong bụng suốt nhiều năm mà không đi khám vì ngại. Đến khi nhập viện thì khối u đã to, việc phẫu thuật phức tạp hơn rất nhiều.

U xơ tử cung là một bệnh khá phổ biến ở phụ nữ, với tỷ lệ mắc khoảng 20%. Đây là loại u lành tính thường thấy nhất trong tử cung, nó có thể nằm ngoài bìa hoặc lọt trong lòng dạ con. Có rất nhiều nguyên nhân liên quan đến căn bệnh này. Bệnh có thể do nhau thai còn sót lại trong quá trình sinh đẻ hoặc nạo hút thai, dị vật quá trình nạo hút thai gây nên, nội mạc tử cung bị lạc và vương lại cổ tử cung…

Theo các chuyên gia, việc điều trị căn bệnh này tùy thuộc mức độ phát triển khối u. Nếu khối u kích thước nhỏ thì biện pháp điều trị có thể dùng thuốc để kích thích làm teo khối u hoặc sử dụng kỹ thuật xoắn để đưa u xơ ra ngoài từ cổ tử cung. Trường hợp khối u xơ lớn, phương pháp điều trị thường áp dụng là kỹ thuật xâm lấn thông qua việc phẫu thuật cắt bỏ khối u.

Với phụ nữ chưa sinh con lần nào, bị u xơ tử cung nhưng không phẫu thuật, BS CKII Bùi Thanh Vân (Khoa Khám bệnh, Bệnh viện Từ Dũ) khuyên nên có con sớm, không nên cữ lâu quá. Còn nếu có phẫu thuật bóc nhân xơ, chị em tốt nhất nên để sau 2 năm (như lời dặn cho những phụ nữ mổ lấy thai). Trường hợp nếu muốn có thai sớm (trước 2 năm) phải theo dõi thai thật kỹ, chấp nhận có thể vết mổ sẽ bị căng dãn khi thai nhi lớn dần, mổ lấy thai khi thai chưa đủ trưởng thành (nếu bác sĩ theo dõi đánh giá có nguy cơ nứt vết mổ).

BS Lê Thị Thu Hà (Bệnh viện Từ Dũ) cho biết: Hiện nay, tỷ lệ thai phụ bị u xơ tử cung trong thai kỳ dao động từ 1,6 - 2,7% và ngày càng gia tăng do phụ nữ ngày nay có xu hướng lập gia đình muộn. Các bác sĩ có thể bóc khối u xơ tử cung với kích cỡ và trọng lượng tương đương với đứa trẻ sắp ra đời khi mổ lấy thai mà vẫn bảo tồn tử cung và đảm bảo sức khỏe cho sản phụ. Điều này mang lại rất nhiều lợi ích cho sản phụ, bởi không chỉ tiết kiệm chi phí, họ còn không phải chịu thêm một ca phẫu thuật khác sau khi mổ lấy thai (thường được thực hiện khi tử cung đã trở về bình thường), không mất thêm thời gian hồi phục sau hậu phẫu. Thời gian phẫu thuật bao gồm cả mổ lấy thai và bóc tách khối u trung bình là 68 phút, lâu hơn 1,5 lần so với mổ lấy thai thông thường.

Tuy nhiên, những trường hợp bị nhau cài răng lược, nhau tiền đạo, nhau bong non, đa thai, đa nhân xơ tử cung hoặc tử cung bị xơ hóa toàn bộ sẽ không thể thực hiện bóc u xơ tử cung khi mổ lấy thai, vì nguy cơ bị mất máu nhiều và khả năng cắt tử cung cao. Nếu khối u nằm sát góc ống dẫn trứng cũng không nên bóc vì có nguy cơ vô sinh về sau.