Đấu thầu thuốc tập trung có nhiều ưu điểm trong việc tiết kiệm thời gian, chi phí đấu thầu so với đấu thầu riêng lẻ, đồng thời đảm bảo được sự thống nhất về giá thuốc trúng thầu.
Thời gian gần đây dư luận đang quan tâm đến việc đấu thầu thuốc tập trung tại Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh. Nhiều câu hỏi được đặt ra xoay quanh vấn đề này như việc đấu thầu thuốc tập trung tại TP. Hồ Chí Minh có phù hợp hay không và tại sao phải đấu thầu thuốc tập trung, tại sao không trao quyền tự chủ cho các bệnh viện trong việc mua sắm thuốc. Ông Đỗ Văn Đông, Phó Cục trưởng cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã trả lời về vấn đề này.
Theo ông Đông, hiện nay đấu thầu thuốc tại các BV thực hiện theo hình thức đấu thầu tập trung theo luật đấu thầu.
Theo Điều 44 luật đấu thầu, mua sắm tập trung là cách tổ chức đấu thầu rộng rãi để lựa chọn nhà thầu thông qua đơn vị mua sắm tập trung nhằm giảm chi phí, thời gian, đầu mối tổ chức đấu thầu, tăng cường tính chuyên nghiệp trong đấu thầu, góp phần tăng hiệu quả kinh tế.
Ngoài ra, mua sắm tập trung được áp dụng trong trường hợp hàng hóa, dịch vụ cần mua sắm với số lượng nhiều, chủng loại tương tự ở một hoặc nhiều cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp hoặc chủ đầu tư”.
Như vậy, đối với mặt hàng thuốc, việc mua sắm tập trung của Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh là phù hợp, căn cứ Điều 49 Luật Đấu thầu quy định: “Mua thuốc tập trung được thực hiện ở cấp quốc gia và cấp địa phương”.
- Hiện tại có bao nhiêu địa phương đã thực hiện đấu thầu tập trung và bao giờ sẽ thực hiện đấu thầu tập trung cấp quốc gia?
Ông Đỗ Văn Đông, Phó Cục trưởng cục Quản lý Dược (Bộ Y tế)
- Hiện tại, trên cả nước đã có 53 tỉnh, thành phố đã thực hiện đấu thầu tập trung. Căn cứ Điều 77 Nghị định 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 quy định chi tiết một số điều của Luật Đấu thầu, Bộ Y tế có trách nhiệm ban hành danh mục thuốc đấu thầu tập trung và hướng dẫn mua thuốc tập trung ở cấp quốc gia, cấp địa phương, bảo đảm từ năm 2016 thực hiện trên phạm vi toàn quốc. Hiện Bộ Y tế đã hoàn thiện và chuẩn bị ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện.
- Có ý kiến cho rằng việc đấu thầu tập trung đúng là có ưu điểm, nhưng “lợi bất cập hại” vậy tại sao chúng ta lại chọn việc khó để làm, thay vì giao quyền tự chủ cho các bệnh viện?
- Trước hết chúng ta phải làm theo luật. Phương thức đấu thầu tập trung có các ưu điểm rõ ràng đã được Luật Đấu thầu nêu rõ tại tại Điều 44: “Mua sắm tập trung là cách tổ chức đấu thầu rộng rãi để lựa chọn nhà thầu thông qua đơn vị mua sắm tập trung nhằm giảm chi phí, thời gian, đầu mối tổ chức đấu thầu, tăng cường tính chuyên nghiệp trong đấu thầu, góp phần tăng hiệu quả kinh tế. Mua sắm tập trung được áp dụng trong trường hợp hàng hóa, dịch vụ cần mua sắm với số lượng nhiều, chủng loại tương tự ở một hoặc nhiều cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp hoặc chủ đầu tư”.
Và thực tế cũng cho thấy chúng ta đã tiết kiệm được chí phí so với phương thức mua sắm cũ. Việc mua sắm tập trung ở cấp quốc gia đã được nhiều nước áp dụng. Đồng thời, phương thức đấu thầu tập trung ở tuyến tỉnh, thành phố hiện đã có 53/63 tỉnh, thành phố áp dụng có hiệu quả.
- Xin ông cho biết những nhóm thuốc nào sẽ được lựa chọn để đấu thầu quốc gia?
- Do đây là phương thức mới, có tầm ảnh hưởng lớn tới hệ thống khám chữa bệnh trên toàn quốc nên Bộ Y tế xác định việc triển khai cần thận trọng, chắc chắn với mục tiêu đảm bảo đủ, liên tục nguồn cung ứng thuốc phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh nên danh mục thuốc trong giai đoạn đầu sẽ chỉ lựa chọn một số mặt hàng để triển khai và rút kinh nghiệm, sau đó sẽ nhân rộng. Trước mắt đối với đấu thầu tập trung cấp quốc gia sẽ lựa chọn các mặt hàng thuộc nhóm bệnh không lây nhiễm (NCD) chủ yếu là các bệnh mãn tính, phải sử dụng thuốc dài ngày, có chi phí điều trị cao (nhóm thuốc ung thư, tiểu đường, tim mạch).
- Đối với các thuốc không tổ chức đấu thầu quốc gia thì sẽ áp dụng biện pháp nào để thuốc vào bệnh viện với giá hợp lý, thưa ông?
- Theo quy định tại Điều 77 Nghị định 63/2014/NĐ-CP hướng dẫn Bộ Y tế có trách nhiệm ban hành danh mục thuốc đấu thầu, danh mục thuốc mua tập trung, danh mục thuốc được áp dụng hình thức đàm phán giá trên cơ sở đề xuất của Hội đồng tư vấn quốc gia về đấu thầu thuốc.
Ảnh minh họa
Đối với các thuốc ngoài danh mục đấu thầu tập trung cấp quốc gia, nếu thuộc danh mục thuốc đàm phán giá sẽ do Hội đồng đàm phán giá thực hiện, nếu thuộc danh mục thuốc đấu thầu tập trung cấp địa phương, sẽ do các tỉnh, thành phố tổ chức đấu thầu tập trung, ngoài ra các đơn vị sẽ thực hiện đấu thầu theo đúng các quy định hiện hành về đấu thầu mua thuốc theo Luật Đấu thầu, Nghị định 63/2014/NĐ-CP và các thông tư hướng dẫn của Bộ Y tế với các quy định mới về phương thức đấu thầu 1 giai đoạn 2 túi hồ sơ, phương pháp đánh giá tổng hợp giữa kỹ thuật và giá, các ưu đãi cho thuốc sản xuất trong nước sẽ nâng cao hiệu quả của công tác đấu thầu, nâng cao chất lượng thuốc trúng thầu và khuyến khích phát triển thuốc sản xuất trong nước.
- Với phương thức đấu thầu mới, liệu thuốc sản xuất trong nước có bị “lép vế” so với thuốc ngoại nhập không, thưa ông?
- Đối với thuốc sản xuất trong nước, Luật Đấu thầu 2013 đã bổ sung những quy định rõ ràng trong việc ưu tiên cho thuốc sản xuất trong nước, cụ thể:
Thứ nhất, nhà thầu cung ứng thuốc sẽ được hưởng ưu đãi nếu thuốc có chi phí sản xuất trong nước chiếm tỷ lệ từ 25% trở lên. Trong trường hợp này, nếu áp dụng phương pháp giá đánh giá hoặc giá thấp nhất thì nhà thầu được hưởng ưu đãi tương ứng 7,5% giá dự thầu hoặc trong trường hợp áp dụng phương pháp kết hợp giữa kỹ thuật và giá sẽ được hưởng ưu đãi 7,5% điểm tổng hợp để đánh giá lựa chọn nhà thầu.
Thứ hai, đối với thuốc sản xuất trong nước được Bộ Y tế công bố đáp ứng yêu cầu về điều trị, giá thuốc và khả năng cung cấp thì trong hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu phải quy định nhà thầu không được chào thuốc nhập khẩu.
Với việc bổ sung các quy định trên, cùng với các quy định về chấm điểm ưu tiên trong đánh giá lựa chọn nhà thầu đối với các nhà máy sản xuất thuốc trong nước khi dự thầu trực tiếp, việc phân nhóm thuốc trong đấu thầu thì thuốc trong nước sẽ có nhiều cơ hội trúng thầu cung ứng cho các cơ sở y tế, qua đó sẽ thúc đẩy sản xuất thuốc trong nước.
- Như ông đã nói, thì đấu thầu thầu tập trung có nhiều ưu điểm, nhưng để thực hiện được thì có khó khăn gì, thưa ông?
- Việc áp dụng các quy định mới nêu trên, đặc biệt với đấu thầu tập trung cấp quốc gia và đàm phán giá cấp quốc gia có nhiều ưu điểm trong việc tiết kiệm thời gian, chi phí đấu thầu so với đấu thầu riêng lẻ, đồng thời đảm bảo được sự thống nhất về giá thuốc trúng thầu và tăng cường hiệu quả kinh tế của gói thầu do gói thầu lớn và thời hạn hợp đồng dài hơn, tuy nhiên do là các phương thức mới, cần có kinh nghiệm trong quá trình triển khai và việc bảo đảm nguồn cung ứng liên tục cho gói thầu tập trung lớn là những khó khăn so với việc tổ chức đấu thầu riêng lẻ.
Để khắc phục những khó khăn trong bước đầu triển khai, Bộ Y tế đã phối hợp với các Bộ, các đơn vị liên quan để có lộ trình triển khai phù hợp để vừa làm vừa rút kinh nghiệm và từng bước nhân rộng.
