Từng là nơi không điện, đường, trường, trạm nhưng nhờ có sự đồng lòng của toàn dân, ngôi làng đã vươn lên trở thành “làng đại gia” trứ danh tại Trung Quốc.
Làng Nghiêu Trị Hà thuộc thị trấn Mã Kiều, huyện Bảo Khang, thành phố Tương Dương, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc. Nằm giữa ngã 3 huyện Phòng, Thần Nông Giá và Bảo Khang ở thành phố Thập Yển, đây là ngôi làng vùng sâu vùng xa điển hình.
Nằm ở độ cao trung bình hơn 1.600 m, có nhiều núi đồi, "tuyết tháng 4, sương giá tháng 8" chính là những miêu tả chân thực về môi trường tự nhiên ở Nghiêu Trị Hà. Đêm hè ngủ ở đây cũng phải đắp chăn.
Trước năm 1988, Nghiêu Trị Hà vẫn là một ngôi làng nghèo nổi tiếng ở địa phương. Người dân ngày ngày chỉ biết kiếm sống dựa vào những mỏ phốt phát, cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc. Thu nhập bình quân đầu người khi ấy ước tính chưa tới 300 nhân dân tệ (gần 1 triệu đồng). Không những vậy, vì địa hình đồi núi hiểm trở, điện, đường, trường, trạm không có, cuộc sống người dân thiếu thốn trăm bề.
Trước tình hình chung như vậy, cán bộ và dân làng đã họp bàn và đề ra một kế hoạch cùng nhau thoát nghèo. Họ góp sức người, sức của, mua công cụ về mở đường, xây nhà máy điện. Sau nhiều năm làm việc chăm chỉ và phát triển, nơi này đã trở thành ngôi làng giàu nhất ở huyện Bảo Khang, là ngôi sao của thành phố Tương Dương và là một trong 100 ngôi làng hàng đầu tỉnh Hồ Bắc.
Hơn nữa, với sự chuyển đổi và nâng cấp ngành nghề, Nghiêu Trị Hà từ một làng quê ô nhiễm môi trường, từng sống dựa vào khai mỏ giờ đã thành danh lam thắng cảnh cấp 4A, đạt các danh hiệu như "Làng văn minh cấp quốc gia", "Làng giải trí đẹp nhất quốc gia".
Cụ thể, vào năm 2017, Nghiêu Trị Hà lọt top 300 trong BXH những ngôi làng có ảnh hưởng. Năm 2019, ngôi làng này trở thành một trong những làng du lịch nông thôn trọng điểm quốc gia đầu tiên. Vào tháng 9/2019, Nghiêu Trị Hà được chọn vào danh sách các ngôi làng điển hình để xây dựng nông thôn giàu đẹp của tỉnh Hồ Bắc. Tháng 5/2020, ngôi làng lọt top 100 khu nghỉ dưỡng mùa hè hàng đầu Trung Quốc.
Sau hơn 30 năm phát triển đổi mới, làng Nghiêu Trị Hà từ nghèo nàn đã trở thành một ngôi làng công nghiệp tại Hồ Bắc. Làng hiện có 7 doanh nghiệp khai thác phốt phát được cấp phép. Trữ lượng tiềm năng của mỏ phốt phát tại làng gần 1,5 tỷ tấn, công suất khai thác hàng năm hơn 3,5 triệu tấn và giá trị sản lượng hàng năm của ngành này đạt hơn 2 tỷ nhân dân tệ.
Ngày nay, thu nhập bình quân đầu người tại Nghiêu Trị Hà đã vượt quá 55.000 nhân dân tệ (gần 180 triệu đồng) mỗi năm. Hình ảnh những căn nhà lụp xụp, xơ xác trong quá khứ đã không còn. Ngôi làng đã xóa bỏ nghèo đói, 100% dân làng sống trong biệt thự. Được biết, những căn nhà gỗ xinh đẹp tại đây đều được xây dựng bằng tiền của làng và người dân được sử dụng hoàn toàn miễn phí. Dân làng ai cũng được tặng ô tô riêng, nhận cổ tức mỗi năm.
Làm giàu từ mỏ phốt phát nhưng để đạt được sự phát triển bền vững, chính quyền và người dân làng Nghiêu Trị Hà đang tích cực thực hiện chuyển đổi, đổi mới và phát triển nền kinh tế xanh. Những năm gần đây, 15 điểm khai thác mỏ lộ thiên và 8 nhà máy sản xuất bột khoáng tại đây đã bị đóng cửa để tiến hành khôi phục và phát triển du lịch. Giá trị đầu ra của ngành du lịch đã chiếm 40% GDP của cả làng.
Bên cạnh Nghiêu Trị Hà, Trung Quốc còn có rất nhiều ngôi làng lột xác ngoạn mục kể từ sau đổi mới. Điển hình nhất phải kể đến làng Hoa Tây, thuộc thành phố Giang Âm, tỉnh Giang Tô. Sau cải cách và mở cửa của Trung Quốc, làng Hoa Tây đã nắm bắt cơ hội phát triển ngành công nghiệp sắt thép của mình, đạt được tốc độ tăng trưởng nhanh chóng.
Vào đầu thế kỷ 21, có hơn 100 công ty thuộc tập đoàn Hoa Tây (Huaxi Group), bao gồm sắt thép, kim loại màu, thuốc lá và bất động sản. Đến năm 2004, mức lương bình quân đầu người hàng năm của dân làng Hoa Tây đã đạt 122.600 (gần 400 triệu đồng), gấp gần 42 lần thu nhập bình quân đầu người của nông dân và gấp 13 lần mức lương bình quân của cư dân thành thị Trung Quốc thời điểm đó.
Tuy nhiên, sau năm 2008, ngành thép của Hoa Tây suy giảm và sản xuất thừa ngày càng trở thành một vấn đề. Năm 2013, có thông tin cho rằng tập đoàn Hoa Tây chìm trong khoản nợ khoảng 40 tỷ nhân dân tệ.
Sau khi ngôi làng gặp khủng hoảng về quản lý kinh doanh, chính quyền đã triệu tập một cuộc họp để giải quyết vấn đề. Bản thân ngôi làng đã tự tái tạo, vượt qua khủng hoảng tín dụng và tìm ra con đường phát triển bền vững sau khi trải qua những khó khăn trong quá trình chuyển đổi.
