10 sự kiện kinh tế - xã hội nóng nhất năm 2014

1. Trung Quốc đặt giàn khoan trái phép trên Biển Đông

Ngày 2/5/2014, Trung Quốc ngang nhiên kéo giàn khoan Hải Dương 981 tới vị trí  cách đảo Tri Tôn thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam 17 hải lý về phía nam, cách đảo Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi, Việt Nam) khoảng 120 hải lý về phía đông. Đây là vị trí nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Việt Nam theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển.

Giàn khoan Hải Dương 981 được Trung Quốc hạ đặt trái phép trong vùng biển Việt Nam

Việt Nam đã lên án hành vi khiêu khích và bất hợp pháp của Trung Quốc. Hàng loạt quốc gia trên thế giới như Mỹ, Liên minh châu Âu (EU), Nhật, Ấn Độ, Singapore, Anh, Pháp, Úc… cũng chỉ trích Trung Quốc hung hăng, gây lo ngại cho cộng đồng quốc tế.

Trước những sức ép ngày càng lớn đến từ dư luận trong nước và quốc tế, Trung Quốc không còn con đường nào khác ngoài việc rút giàn khoan phi pháp ra khỏi vùng biển Việt Nam. Ngày 16/7, họ đã quyết định rút Hải Dương 981 ra khỏi vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam sớm hơn 1 tháng so với kế hoạch và được “che đậy” bằng lý do “đã hoàn thành nhiệm vụ”.

2. Phương án tổ chức kỳ thi THPT quốc gia chung 2015

Chiều 9/9, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức họp báo về phương án tổ chức kỳ thi chung quốc gia. Theo đó, từ năm 2015, chính thức tổ chức một kỳ thi quốc gia thay vì thi cả tốt nghiệp THPT và đại học, cao đẳng. Để được xét công nhận tốt nghiệp THPT và xét tuyển sinh vào các trường đại học, cao đẳng, thí sinh phải thi 4 môn (gọi là 4 môn thi tối thiểu) gồm 3 môn bắt buộc là Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và 1 môn tự chọn trong số các môn Vật lí, Hóa học, Sinh học, Lịch sử và Địa lí.

Thi tốt nghiệp 4 môn có lợi thế cho sĩ tử khối D (Ảnh minh họa).

Ngoài 4 môn thi tối thiểu, thí sinh có thể đăng ký thi thêm các môn khác trong số các môn tự chọn để có thêm cơ hội xét tuyển vào đại học, cao đẳng. Nhận xét chung của nhiều học sinh, đây là phương án thi nhẹ nhàng, đỡ áp lực nhất. Thay vì phải thi tới 6 môn tốt nghiệp và 3 môn đại học như trước đây, bây giờ các em chỉ phải thi tối thiểu 4 môn.

Tuy nhiên, trái ngược lại, phương án thi 4 môn này nhận được nhiều băn khoăn của các em học sinh thi những khối khác vì kỳ thi này có lợi cho học sinh khối D, nhiều khối khác ôn thi không kịp...

3. Giá xăng dầu giảm 12 lần liên tiếp trong năm

Trong năm 2014, giá xăng dầu trải qua 12 lần giảm liên tiếp, từ kỷ lục 25.640 đồng/lít vào cuối tháng 7, xuống còn 17.880 đồng vào ngày 22/12.

Mặt bằng giá xăng hiện nhất trong gần 4 năm qua, giúp chỉ số giá tiêu dùng giảm đáng kể, nhờ đó, các doanh nghiệp ngoài ngành dầu khí có cơ hội hạ giá thành và mở rộng sản xuất kinh doanh.

Giá xăng dầu giảm 12 lần trong năm 2014 (Ảnh minh họa)

Nguyên nhân giá xăng dầu trong nước giảm kỷ lục do giá dầu thế giới giảm. Cụ thể, giá dầu thô thế giới giảm từ mức 110 USD đầu tháng 7 xuống sát 50 USD/thùng vào cuối năm nay.

Việt Nam đứng trước nguy cơ thất thu hàng chục nghìn tỷ đồng, khi mà khai thác và xuất khẩu dầu thô đang đóng góp tới 30% ngân sách. Chính phủ tính toán, ở dưới ngưỡng 100 USD, giá dầu cứ giảm 1 USD một thùng, ngân sách sẽ hụt thu khoảng 1.000 tỷ đồng.

Các doanh nghiệp ngành dầu khí có thể phải đổi chiến lược khai thác nếu giá xuống dưới 50 USD một thùng.

4. Trực thăng quân sự rơi khi đang bay huấn luyện

Một vụ tai nạn máy bay trực thăng nghiêm trọng đã xảy ra tại xã Vĩnh Yên, huyện Thạch Thất, thành phố Hà Nội.

Cụ thể, lúc 7h53 phút sáng hôm 7/7, chiếc máy bay trực thăng Mi-171 số hiệu 01 của Trung đoàn Không quân 916, thuộc Sư đoàn Không quân 371, Quân chủng Phòng không - Không quân đã gặp sự cố và rơi trong khi đang bay huấn luyện.

Hiện trường vụ máy bay rơi

Sau khi vụ tai nạn máy bay rơi, hàng chục người dân cùng thanh niên của thôn 11 xã Thạch Hòa, huyện Thạch Thất đã chạy ra tham gia cứu nạn. UBND huyện Thạch Thất cũng đã điều động lực lượng tìm kiếm cứu nạn lên hỗ trợ.

Vụ việc khiến 18 cán bộ, chiến sĩ hy sinh, 3 cán bộ, chiến sĩ bị thương nặng và được điều trị tại Viện bỏng quốc gia. Tuy nhiên, 2 trong 3 người sống sót đã qua đời sau đó.

5. Sập hầm thủy điện Đa Dâng

Khoảng 7h30 sáng ngáy 16 tháng 12, tại hầm thủy điện của Nhà máy Thủy điện Đạ Dâng - Đa Chomo (thôn Păng Tiêng, xã Lát, huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng) đã xảy ra vụ sập hầm khi các công nhân đang khoan hầm. 

Khi sự cố xảy ra, trong hầm có 32 công nhân, nhưng 20 người phía ngoài đã kịp thời thoát ra còn 12 công nhân đã tiến sâu vào trong bị kẹt lại. Vị trí mắc kẹt cách cửa hầm 300-500m, kéo dài khoảng 6m. 

Có tổng cộng 750 người đã được huy động tham gia công tác cứu hộ. Những lán trại dã chiến được dựng bên ngoài để làm chỗ trú ngụ, ứng trực, sẵng sàng tiếp tế khi có yêu cầu… 

sau hơn 80 giờ làm nỗ lực bất kể ngày đêm của hơn 750 cán bộ cứu hộ thuộc mọi lực lượng, chiều qua, 12 công nhân trong vụ sập hầm đã được giải cứu ra ngoài trong niềm vui vỡ òa của người thân . Cuộc giải cứu thành công ngoài mong đợi khi hoàn thành sớm hơn gần 18 tiếng đồng hồ so với dự kiến. 

12 nạn nhân được cứu thành công đều là các công nhân làm việc tại công trình thủy điện Đạ Dâng, Lâm Đồng. Họ như được sống lại sau hơn 4 ngày sống trong bóng tối, trong sự cô lập, trong cái lạnh và đói khát. 

Niềm vui vỡ òa của 750 lính cứu hộ, người thân khi 12 công nhân được giải cứu ra ngoài

Khi lực lượng công bình đang đào ngách trái được 15m thì mũi khoan phía phải bất ngờ phát hiện ra một tia sáng từ ánh đèn và một khoảng trống trong hầm. 

Ngay sau khi được giải cứu ra ngoài, 12 công nhân được đội ngũ bác sỹ sơ cứu, ủ ấm và ổn định tinh thần trong các lán trại đã dựng sẵn, sau đó các nạn nhân được đưa ra xe chở đến bệnh viện tuyến trên. Hiện các nạn nhân đã được chăm sóc sức khỏe đặc biệt. Toàn bộ khu vực hầm đã bị phong tỏa để đảm bảo công tác điều tra và giữ gìn an toàn.

6. Lạm phát thấp nhất 13 năm, GDP tăng vượt dự kiến 

Lạm phát của Việt Nam năm nay thấp nhất trong 10 năm gần đây, ở mức 4,09%, thấp hơn chỉ tiêu Quốc hội giao là 7%. 

Nhiều ý kiến cho rằng nguyên nhân lạm phát thấp là do sự sụt giảm trong tổng cầu của nền kinh tế và đây không thể là một kết quả tích cực được mong đợi. Việc giải quyết mối quan hệ giữa tăng trưởng và lạm phát chắc chắn sẽ không phải là bài toán dễ tìm đáp số, mặc dù trong năm 2014, tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam cao thứ 2 thế giới, với mức đạt 5,9%, cao hơn so với chỉ tiêu Quốc hội đề ra (5,8%) và cao hơn năm 2013 (5,42%).

7. Lật xe khách khiến 14 người thiệt mạng ở Lào Cai

Đêm ngày 1/9 vừa qua đã xảy ra một vụ tai nạn thảm khốc ở Sa Pa với chiếc xe khách giường nằm BKS 29B- 085.82 của nhà xe Sao Việt thuộc sở hữu của Công ty TNHH Minh Thành Phát đường từ Sa Pa về TP Lào Cai (tỉnh Lào Cai). Vụ tai nạn khiến 11 người chết tại chỗ, 1 người chết trên đường đi cấp cứu và gần 40 người khác bị thương. Tính đến nay, con số tử vong đã lên đến 14 người.

Hiện trường vụ lật xe khách thảm khốc ở Lào Cai.

Ngay sau vụ tai nạn, Bộ thưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng đã yêu cầu thu hồi giấy phép kinh doanh vận tải của Công ty TNHH Minh Thành Phát, doanh nghiệp sở hữu hãng xe Sao Việt có chiếc xe khách giường nằm "chui" gặp nạn, để phục vụ điều tra vụ tai nạn thảm khốc ở Sa Pa.

Thủ tướng Chính phủ đã có công điện yêu cầu lãnh đạo Bộ Công an chỉ đạo các cơ quan chức năng của Bộ và Công an tỉnh Lào Cai khẩn trương điều tra, làm rõ nguyên nhân vụ tai nạn, xử lý nghiêm vi phạm của đơn vị kinh doanh vận tải và người điều khiển phương tiện và đề ra các giải pháp khắc phục, ngăn chặn những vụ tai nạn tương tự.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long, lãnh đạo Cục Quản lý Khám chữa bệnh đã thăm hỏi, giải thích, động viên nạn nhân trong vụ tai nạn thảm khốc.

Thông tin bước đầu, xe khách Sao Việt lao xuống vực sau khi tránh chiếc xe 4 chỗ mang biển kiểm soát Hải Phòng.

Hôm 17/9, Cơ quan điều tra (Công an tỉnh Lào Cai) cho biết vừa ra quyết định khởi tố vụ án hình sự về tội "vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ".

8. Thu hồi nhà, đất ông Trần Văn Truyền

Ngày 1/12, UBND TP HCM đã có quyết định thu hồi nhà số 105 đường Nguyễn Trọng Tuyển, phường 15, quận Phú Nhuận, TP HCM. Căn nhà này trước đây được TP HCM bố trí cho ông Trần Văn Truyền, nguyên Uỷ viên Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Ban cán sự đảng, nguyên Tổng Thanh tra Chính phủ, sử dụng.

Căn biệt thự hoành tráng gây chú ý dư luận của ông Trần Văn Truyền tại Bến Tre.

Tại phiên họp ngày 23 - 12 - 2014, Ban Bí thư đã quyết định kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo đối với ôngTrần Văn Truyền, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Ban cán sự Đảng, nguyên Tổng Thanh tra Chính phủ do có vi phạm, khuyết điểm trong việc thực hiện chế độ, chính sách nhà ở, đất ở và trong công tác cán bộ. 

Ban Bí thư yêu cầu Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bến Tre và Ban Thường vụ Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh chỉ đạo các tổ chức, cá nhân có liên quan rút kinh nghiệm về những thiếu sót, khuyết điểm trong việc quyết định, xử lý một số trường hợp về nhà, đất có liên quan đến sai phạm của ông Trần Văn Truyền. 

9. Lật cầu treo Chu Va (Lai Châu), 8 người chết

Khoảng 8h30 sáng 24/2, hàng chục người dân ở bản Chu Va 6, xã Sơn Bình, Tam Đường, Lai Châu đi bộ đưa tang đồng chí phó chủ tịch hội đồng nhân dân xã vượt qua cây cầu treothì bất ngờ cầu bị đứt dây cáp. Nhiều người rơi xuống suối từ độ cao 9m. Cầu treo nối bản Chu Va 6 và Chu Va 8 khánh thành năm 2012 có dài 54m.

Cây cầu nơi xảy ra vụ việc đáng tiếc khiến nhiều người thiệt mạng (Ảnh: VOV)

Vụ sập cầu khiến 8 người thiệt mạng (7 người chết tại hiện trường và trên đường cấp cứu, 1 người đưa đến bệnh viện thì tử vong). 36 người bị thương nặng, nguy kịch vì đa chấn thương. Sau khi vụ sập cầu xảy ra, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Đinh La Thăng đã có mặt tại bệnh viện đa khoa tỉnh Lai Châu.

Nguyên nhân trực tiếp do ắc neo tăng đơ không đúng thiết kế và không tuân thủ quy trình kỹ thuật.

PGĐ Ban quản lý dự án huyện Tam ĐườngHoàng Đình Vấn, Nguyễn Văn Ký (Giám đốc Doanh nghiệp tư nhân xây dựng Ký Hoa) và Bùi Hải Sơn (cán bộ kỹ thuật Ban quản lý dự án huyện Tam Đường) đã bị bắt giam để làm rõ hành vi "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".

10. Xuất 43.000 tấn dầu ăn bẩn sang Đài Loan

Vụ dầu mỡ bẩn tại Đài Loan đã trở nên hết sức nghiêm trọng khiến Bộ trưởng Bộ Y tế và Phúc lợi Đài Loan phải từ chức, Tổng thống và Thủ tướng Đài Loan đều lên án và yêu cầu trừng phạt thích đáng, loại bỏ tất cả các nhà máy, công ty sản xuất dầu ăn bẩn, truy tố người vi phạm đồng thời đình chỉ lưu hành, bắt giữ và thu hồi hàng loạt sản phẩm liên quan trên thị trường.

Điều đáng chú ý là nguồn cung cấp dầu ăn bẩn lại là công ty Công ty Đại Hạnh Phúc (có trụ sở tại TP HCM - Việt Nam), điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín xuất khẩu các sản phẩm thực phẩm của Việt Nam.

Từ tháng 1.2011 đến tháng 9.2014, Công ty Đại Hạnh Phúc  đã xuất khẩu sang Đài Loan tổng cộng 276 lô hàng dầu mỡ, chủ yếu mỡ cá, mỡ heo… và ghi trong hợp đồng là dành cho thức ăn gia súc (khoảng 43.000 tấn). 

Tiếp đó, từ tháng 1.2012 đến tháng 6.2014, công ty này đã xuất khẩu xen kẽ cùng với 42 lô hàng thức ăn gia súc và ghi là lương thực thực phẩm, ước tính khoảng 6.000 tấn.

Trụ sở của công ty Đại Hạnh Phúc. Ảnh: Người lao động

Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm cho rằng, việc Công ty TNHH Đại Hạnh Phúc tổ chức sản xuất kinh doanh mặt hàng dầu mỡ động thực vật làm thực phẩm cho người khi chưa có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm là vi pham nghiêm trọng pháp luật hiện hành về an toàn thực phẩm, gây tác hại tới sức khỏe người tiêu dùng, ảnh hưởng xấu tới uy tín của sản phẩm thực phẩm Việt Nam xuất khẩu ra nước ngoài.