Chùa Chén Kiểu có tên Khmer là Wath Sro Loun, để dễ phát âm nên từ Sro Loun được đọc chại thành Sà Lôn. Sro Loun có nguồn gốc từ chữ Chro Luong – là tên của 1 con rạch chạy dọc theo đường làng trước đây ở gần chùa, và tên gọi ấy đồng thời cũng được dùng để đặt tên chùa.
Chùa Chén Kiểu độc đáo với lối kiến trúc bằng bát và đĩa cùng lưu giữ một phần tài sản của công tử Bạc Liêu
Ngôi chùa Chén Kiểu với màu sắc sặc sỡ, đẹp mắt. Ảnh: Báo Dân tộc
Khác với các ngôi chùa ở miền Bắc, các ngôi chùa Khmer có màu sắc rất nổi bật, đậm nét văn hóa Khmer. Chùa Chén Kiểu không chỉ có màu vàng đặc trưng mà còn có màu hồng và xanh vô cùng đẹp mắt. Từ cổng chùa đến các bức tượng, kiến trúc mái vòm đều vô cùng màu sắc, nổi bật trong ánh nắng mặt trời. Sân chùa Chén Kiểu được lát gạch sạch sẽ và xung quanh là vườn cây cổ thụ với những cây thốt nốt vươn mình thẳng đứng.
Dọc lối vào chùa là 2 hàng tượng thần Kâyno (kerno), đây là những bức tượng có khuôn mặt tiên nữ Apsara – tượng trưng cho sắc đẹp vĩnh hằng và thân hình chim thần Garuda – tượng trưng cho sức mạnh. Toàn bộ ngôi chùa Chén Kiểu được trang hoàng lộng lẫy với cờ Phật giáo nhiều màu sắc.
Giữa sân chùa Chén Kiểu là cột cờ với hình tượng rắn thần Nagar xòe 5 đầu khá sinh động theo điển tích rắn xòe đầu ra để che mưa cho Đức Phật khi người tọa thiền. Rắn thần Nagar là mô típ trang trí quan trọng trong nghệ thuật điêu khắc của Phật giáo Khmer.
Người Khmer Sóc Trăng nói riêng và Nam bộ nói chung, chịu ảnh hưởng từ Phật giáo Ấn Độ, vì thế Phật giáo Tiểu thừa là tôn giáo chính, chi phối đời sống tinh thần của họ. Các ngôi chùa của người Khmer thờ Phật Thích Ca, mà không thờ các vị Quan âm hay Bồ Tát khác và họ tin rằng tổ tiên của họ là mẹ rắn, nên có tín ngưỡng thờ rắn và hình tượng rắn thường xuất hiện trong chùa.
Tòa chánh điện là nơi trang nghiêm nhất của chùa Chén Kiểu. Tất cả các cửa sổ trong chánh điện đều mở rộng cửa đón nắng và gió. Trên ban chính có khoảng 20 bức tượng Phật lớn nhỏ nhiều tư thế và kích cỡ khác nhau.
Mùi hương thoang thoảng và màu khói quyện màu nắng khiến không gian vô cùng huyễn hoặc. Những chiếc cột với nét vẽ tỉ mỉ cùng những bức tường vẽ cuộc đời Đức Phật Thích Ca sắc nét, màu sắc vô cùng sống động. Tôi nán lại một chút trong gian Chính điện, chắp hai tay trước ngực, để lòng mình tĩnh lặng. Xung quanh, nghe những tiếng lầm rầm cầu khấn khe khẽ.
Chùa Chén Kiểu nằm trong 18 điểm đến du lịch nổi tiếng của Sóc Trăng
Chùa Chén Kiểu tọa lạc tại xã Đại Tâm, huyện Mỹ Xuyên, tỉnh Sóc Trăng; cách Trung tâm Thành phố Sóc Trăng khoảng 12km về hướng Bạc Liêu. Năm 1815, chùa Chén Kiểu bắt đầu xây dựng bằng các vật liệu lá cây, gỗ, đất…những vật liệu sẵn có của địa phương. Trải qua nhiều thay đổi do thiên tai địch họa, đến năm 1969, chùa Chén Kiểu được xây dựng lại theo kiến trúc như ngày nay.
Tòa Chánh điện ở giữa, sala – nơi ở của các sư trong chùa nằm bên trong, khu để kinh sách và tháp bảo. Sau gian chính còn có một căn phòng rất đặc biệt. Đây là nơi lưu giữ và trưng bày một phần gia sản của công tử Bạc Liêu - người nổi tiếng một thời của vùng lục tỉnh, đó là chiếc tủ cẩn xà cừ, bộ Trường kỷ cùng 02 chiếc giường ngủ mùa đông và mùa hè, được nhà chùa mua lại vào năm 1947, với giá lúc bấy giờ là trên 2.000 giạ lúa.
Lững thững đi trong không gian náo nhiệt của màu sắc mới hiểu vì sao nơi này không chỉ là địa điểm hành hương tâm linh mà còn là nơi du khách có thể tìm hiểu văn hóa của người dân Khmer. Kiến trúc chùa tháp, những bức tượng đắp nổi, màu sắc đều vô cùng tươi sáng và sống động. Nổi bật trong chùa Chén Kiểu chính là gian thờ được xây bằng nguyên liệu từ chén bát.
Nghe nói trong quá trình xây dựng, do thiếu vật liệu nên các vị sư đã nảy ra sáng kiến là quyên góp chén, đĩa từ bà con trong phum, sóc để ốp lên tường. Ý tưởng này vừa tiết kiệm kinh phí xây dựng, vừa tạo nên những họa tiết trang trí khác lạ. Cũng từ đó, chùa còn được nhân dân biết đến với tên gọi thứ hai: "Chùa Chén Kiểu".
Hành lang với những chiếc bát úp có hoa văn rất đẹp. Những mảnh sành mảnh sứ vỡ khi đặt lên bức tường, dưới đôi bàn tay tài hoa của người thợ đã tạo nên những tác phẩm nghệ thuật mang đậm nét văn hóa Khmer. Mỗi chiếc bát chiếc đĩa lại có những hoa văn, họa tiết khác nhau, tạo nên bức tranh nhỏ trong một bức tranh lớn, trong một tổng thể tranh tường lạ mắt và ấn tượng.
Chùa Chén Kiểu là một ngôi chùa nổi tiếng tại Sóc Trăng, là địa điểm hành hương tâm linh không thể thiếu đối với đời sống của người dân và cộng đồng người Khmer. Với những vị khách du lịch, đây là nơi để lại nhiều ấn tượng về văn hóa người Khmer qua kiến trúc, màu sắc và cuộc sống của những người dân quanh vùng. Chùa Chén Kiểu là một trong 18 điểm đến du lịch, mà du khách đừng nên bỏ lỡ khi có dịp về Sóc Trăng.
