Bát Pịa cá sóng sánh, sực mùi thơm của các loại gia vị và rau thơm,… khiến thực khách bỏ qua nỗi sợ hãi ban đầu mà xì xụp thưởng thức.
Nhắc đến các món ăn nổi tiếng kinh dị ở Tây Bắc, nhiều người thường nhớ đến các món như gỏi cá nhảy, nậm pịa….. Nói là kinh dị bởi đây là những món được người dân vùng cao ăn sống, hoặc dùng phân non của các loài vật ăn cỏ để chế biến. Bên cạnh các món pịa phổ biến, khiến thực khách "hết hồn" như pịa bò, pịa dê thì ít ai biết rằng ở vùng đất này còn món pịa cá cũng rất ấn tượng.
Ngoài các món cá nướng, cá gỏi, du khách nên thưởng thức món pịa cá - một đặc sản của đồng bào người Thái ở Sơn La.
Cũng giống nhiều món pịa khác, pịa cá được làm từ phần ruột của con cá, kết hợp với các loại gia vị đặc trưng ở Tây Bắc. Chia sẻ công thức làm món pịa cá, chị Lò Thị Điện, chủ nhà hàng Phố Núi ở bản Cóng Nọi (P.Chiềng Cơi, Tp. Sơn La) cho biết: “Để làm được món pịa cá cần phải chọn được những con cá suối còn sống, thường thì chúng tôi sẽ lựa chọn những loại cá to như cá trắm, cá chép vì phần ruột của loài cá này khá to.”
Theo chị Điện, cá sau khi làm sạch sẽ lấy phần ruột để riêng. Sau đó, sẽ bóc tách phần mỡ bám ngoài ruột rồi dùng tay vuốt sạch các chất bẩn trong đó. Phần ruột này sẽ nhanh chóng được cắt thành từng khúc vừa ăn rồi để ráo nước. Để chế biến được món pịa cá hấp dẫn, quan trọng nhất là phải kết hợp với các loại gia vị đặc trưng, trong đó không thể thiếu củ sả, hạt mắc khén (một loại hạt có mùi vị gần giống hạt tiêu), ớt tươi, mùi tàu…
Chị Điện chuẩn bị các loại gia vị để chế biến pịa cá.
Chị Điện cắt nhỏ các loại gia vị rồi để riêng vào bát, sau đó chị đặt cái nồi lớn lên bếp, cho dầu vào phi thơm cùng sả, ớt rồi cho phần lòng cá đã làm sạch vào đảo đều tay. Khi thấy miếng lòng cá bắt đầu chín và săn lại, chị Điện cho thêm mắc khén giã nhỏ và mắm muối vào nêm nếm cho vừa miệng. Đợi lòng cá ngấm gia vị, chị Điện cho thêm nước vào đun sôi. Theo chị cứ 1 phần lòng thì cho 2 phần nước, không nên cho nhiều nước quá sẽ làm món pịa bị loãng. Chỉ một lúc, nồi pịa đã sôi sùng sục, cả căn bếp đã dậy mùi thơm sực nức khó cưỡng, chị Điện cho thêm các loại rau thơm thái nhỏ vào rồi nhanh chóng tắt bếp.
Pịa cá được bày trong một cái bát tô, khi ăn thực khách dùng thìa múc pịa vào bát của mình rồi thưởng thức luôn hoặc có thể làm thức chấm cùng gỏi cá, các loại rau rừng.
Không có vị đắng giống như các món pịa khác, pịa cá có vị mềm, ngọt của lòng cá lẫn cùng các loại gia vị, đặc biệt mùi thơm nổi bật của sả và mắc khén đã lấn át mùi tanh ban đầu của cá, khiến thực khách cứ mãi vương vấn."Pịa cá khá dễ ăn, không "kinh dị" như các loại pịa dê, pịa trâu vì phần ruột cá đã được làm sạch rồi", chị Điện chia sẻ.
Pịa cá là món ăn có từ lâu đời của người Thái ở Sơn La. Với họ, pịa cá không chỉ là món ăn để thiết đãi khách khi đến chơi nhà, bày tỏ sự hiếu khách của gia chủ, mà nó còn thể hiện tính sáng tạo trong ẩm thực dân tộc, biết tận dụng các loại nguyên liệu để chế biến thành món ăn mới, có sức hấp dẫn và độc đáo.
