Tháng 3, trên các cung đường hay dọc dòng sông Đà thuộc huyện Quỳnh Nhai (Sơn La) nhiều người ngỡ ngàng trước mùa hoa gạo bung nở đỏ rực. Rẽ sóng du ngoạn trên dòng sông Đà huyền thoại, phóng tầm mắt xa xăm thấy những cây hoa gạo đỏ rực màu lửa khi qua miền Tây Bắc.
Giữa cái không khí có đôi chút ảm đảm khi cái lạnh còn sót lại miền Tây Bắc, giữa màn sương giăng bao phủ quen thuộc của miền sơn cước, những cây hoa gạo với màu đỏ rực tựa như ánh đèn chỉ dẫn cho ai đó lạc đường giữa màn đêm.
Trên những cành cây gạo khẳng khiu, trơ trụi lá bỗng xuất hiện nụ hoa gạo chúm chím, rồi nở bung nhuộm đỏ một góc trời. Mùa hoa gạo khiến lòng người thổn thức đã chính thức khoe sắc tại huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La.
Điểm nối giữa huyện Quỳnh Nhai với huyện Thuận Châu (Sơn La), du khách không khỏi ngỡ ngàng trước vẻ đẹp của những vạt đồi hoa gạo nở đỏ rực.
Vào thời khắc rục rịch chuyển sang mùa hè - mùa hoa gạo đua nở. Khung cảnh ven dòng sông Đà lãng mạn chẳng thua kém gì mùa xuân có hoa mơ, mận bung nở.
Trên các triền núi cao, 2 bên bờ dòng sông Đà xanh biếc uốn lượn đều xuất hiện bóng dáng của hoa gạo. Màu đỏ rực rỡ bao trùm lên đất trời Quỳnh Nhai, khiến cả không gian như bừng tỉnh.
Giống như ai đó đang dùng phép màu hô biến những đốm đỏ rực rỡ, tạo nên một bức tranh tuyệt tác thiên nhiên đẹp mê li ở vùng sơn cước này.
Khi xuôi theo dòng sông Đà, bắt gặp những cây gạo soi bóng xuống dòng sông xanh, hoa gạo rơi xuống mặt nước lung linh trong vạt nắng lấp lánh, khiến cho du khách mê mải, đắm say trong cảnh sắc thiên nhiên vùng sông nước.
Cây hoa gạo không phát triển trong một nhóm, trái lại, tồn tại một cách riêng biệt. Thật khó để bắt kịp "ánh đèn đỏ" hoa gạo đua nhau nở trên tất cả các con đường vào huyện Quỳnh Nhai, đặc biệt là dọc theo quốc lộ 6B, quốc lộ 279 và ven sông Đà.
Mỗi bông hoa gạo như một đốm lửa đỏ, thắp lửa sáng trên những cành cây khẳng khiu. Sắc hoa gạo tạo cho bức tranh khung cảnh vùng cao thêm rực rỡ.
Dạo bước quanh khu vực xã Chiềng Khoang, Chiềng Bằng, Mường Giàng, trên các triền đồi, những bông hoa gạo bung nở đón những ánh nắng mai rực rỡ, làm cho bức tranh thiên nhiên nơi đây như tô thêm vẻ đẹp diệu kỳ.
Phóng tầm mắt xa xa nhìn dòng sông Đà mềm mại như làn tóc của thiếu nữ Thái đôi mươi, thấy đàn cò trắng bay lượn trên những cây hoa gạo cổ thụ, khiến không gian như hiện lên muôn vàn sắc màu óng ánh đẹp đến nao lòng.
Bên cạnh những bông hoa gạo đỏ rực lửa, thoang thoảng bên tai là tiếng cười nói rôm rả của đồng bào dân tộc Thái đang rẫy cỏ, vun đất cho cây trồng vụ mới. Tất cả những khung cảnh đó, tạo cho ta cảm giác bình yên sau những chuỗi ngày làm việc vất vả ở chốn phồn hoa đô thị.
Trẻ em vùng cao Quỳnh Nhai (tỉnh Sơn La) thường đi nhặt hoa gạo để kết thành vòng đeo cổ.
Chị Nguyễn Thu Hằng, du khách đến từ huyện Mộc Châu cho biết: Tôi nghe bạn bè kể vào tháng 3 hoa gạo nở ở ven sông Đà với dãy núi lô nhô rất đẹp, nên hôm nay tôi mới sắp xếp lịch đến chiêm ngưỡng. Được tận mắt nhìn thấy hoa gạo nở, thật khổng uổng cho chuyên đi này.
Màu hoa gạo đỏ như lửa cháy khát khao của con người vùng cao Quỳnh Nhai.
Đến với Quỳnh Nhai mùa này du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của hoa gạo khoe sắc, mà còn được chiêm ngưỡng phong cảnh vùng sông nước được ví như vịnh Hạ Long của Tây Bắc. Ngoài ra, du khách còn được thưởng thức những món ăn dân tộc hấp dẫn và văn hoá độc đáo của người Thái trắng nơi đây.
Hoa gạo thường bắt đầu nhú nụ vào tháng 2. Sang tháng 3, cánh hoa bung nở, xòe rộng thành từng chùm và bền bỉ khoe sắc tới tận tháng 4.
Đối với bà con người Thái huyện Quỳnh Nhai, hầu như ai cũng có tuổi thơ gắn liền với những cây gạo đỏ, mỗi khi mùa hoa đến làm bao kỉ niệm tuổi thơ ùa về.
Những thân cây gạo to, cao là nơi thích hợp để chơi các trò chơi tuổi thơ: Trốn tìm, hù ma mỗi khi đi chăn bò trên nương, hay nhặt những bông hoa gạo đỏ kết thành vòng đeo cổ hoặc cài lên mái tóc làm nơ.
Hoa gạo đua nở những triền núi cheo leo còn tượng trưng cho sức sống mạnh mẽ, ý chí kiên cường của người dân miền sơn cước. Không gian hoang sơ của núi rừng càng trở nên kỳ vĩ hơn khi xuất hiện những chùm hoa gạo đỏ rực rỡ, lãng mạn chẳng kém gì vùng xuôi.
Chia sẻ với PV, chị Điêu Thị Hoa, xã Chiềng Bằng, huyện Quỳnh Nhai cho biết: Mùa hoa gạo nở như đánh thức ký ức tuổi thơ của tôi. Bởi, hồi nhỏ tôi cùng bạn bè trang lứa thường lên rừng nhặt những bông hoa gạo kết thành vòng đeo cổ, hoặc nhặt hoa mang về thả trôi trên dòng sông Đà. Đây là những kỷ niệm gắn liền với tuổi thơ của tôi và nhiều người người, nên khó mà quên được.