Hoa lan đang chinh phục cả thế giới bởi vẻ đẹp cao sang, thanh khiết, màu sắc đẹp, hoa bền… và đang có những mức giá rất cao. Mới đây ở Nghệ An chuyển nhượng 1 cây lan Hồng Bồng Lai cao 7cm giá gần 1,7 tỉ đồng. Liệu người mới chơi lan có trồng lan được không?
Người mới chơi nên chọn cây hoa lan to, có hoa, giá đắt sẽ dễ trồng, dễ sống
Trước kia cây lan trồng rất khó, nhưng anh Sơn Cầm (Chuyên gia trồng phong lan, phi điệp tím ở vườn lan Nho Quan, Ninh Bình) đang được nhiều người chơi lan coi là chuyên gia trong lĩnh vực trồng hoa lan, bởi anh là một trong những người tiên phong đưa cây lan trồng vào chậu, ghép giá gỗ, dùng phân trâu, bò, dê bón cho cây lan lớn nhanh, khỏe, kích hoa nở trên thân... rất thành công.
Anh Sơn Cầm đã giúp nhiều người yêu thích lan trồng được những giò phong lan nở đều hàng năm, dịp này anh hướng dẫn cách chọn cây lan, loại lan dễ trồng, dễ sống cho người mới chơi hoa lan.
Nên chọn cây lan to khỏe dễ sống, chống được bệnh, sang chậu dễ dàng, nhanh ra hoa... Ảnh: Sơn Cầm.
Chọn vườn
Trước hết cần chọn được khu vườn để trồng lan, rồi chọn cây, chọn loại lan dễ trồng, chọn giá thể tốt, chăm sóc lan đúng cách… thì mới có hoa đẹp, bền và cây có thể sống lâu tới chục năm hoặc vài chục năm. Khu vườn trồng hoa lan cần thoáng, mát mẻ, để duy trì cho lan đủ ẩm cả ngày, độ ẩm không bị đứt đoạn, mua hè cây không bị quá nóng...
Mới chơi lan nên chọn hoa lan rừng (tuy có loại dễ thuần, loại khó thuần, loại không thể thuần, hoặc hợp khí hậu vùng này lại không hợp vùng khác, nhưng dễ trồng nhất cho người mới chơi), tùy khí hậu vùng miền mà chọn cho phù hợp.
Người mới chơi không nên chọn trồng cây hoa lan nhỏ
Đa số người mới chọn mua cây lan nhỏ, rẻ tiền về trồng. Việc này không nên, bởi cây nhỏ trồng vào giá thể rất khó đứng vững, chăm sóc cũng khó, còn dễ chết, lâu ra hoa… rất mau nản và mất động lực chăm, trồng lan tiếp. Loại cây con mọc từ thân già (keiki) cũng rủi ro cao (dễ chết, khó phát triển, vài mùa mới có hoa nên dễ nản).
Nên chọn mua cây hoa lan to khoẻ giá có đắt nhưng dễ trồng, cơ hội sống cao hơn vì dễ thích nghi môi trường, mau lớn, dễ chăm sóc, chống được bệnh, sang chậu dễ dàng, nhanh ra hoa... để người trồng có động lực hơn.
Nếu mua lan rừng đã trưởng thành, đã thành giề (cả khóm), hoặc đã được trồng trong vườn nhà càng tốt vì cây khỏe, dễ sống. Mua lan trưởng thành được chơi hoa ngay năm đầu để có hứng thú chơi lâu. Quan trọng chọn được cây thân dài, mập, hoa sai, dày, mặt hoa rạng rỡ.
Nếu mua được loại có hoa sẵn thì biết rõ màu sắc và mặt hoa lan rồi, nhưng mới chơi lan thì tránh những loại lan hoa lớn vì càng về sau càng khó ra hoa, và đã ra hoa rồi thì cây bị mất sức, yếu và nhanh chết.
Cây hoa lan xuống giá nhanh, nên nếu biết cách sẽ chọn mua được cây hoa lan rẻ tiền mỗi dịp xuống giá, và có thể mua những cây hoa lan đã tàn về trồng, chăm sóc lại, đến mùa sẽ có những cây hoa lan khoe sắc.
Trước hết cần chọn khu vườn để trồng lan. Ảnh minh họa.
Những loại lan dễ sống, dễ chăm sóc
Có 3 loại lan dễ trồng, dễ chăm, cho hoa đẹp nhiều màu, có hương thơm, giá vừa phải là Phi điệp (Giả hạc), Đai châu (còn gọi là nghinh xuân, ngọc điểm, tai trâu) và quế. Những người chuyên chơi lan cho rằng, có một số giống hoa lan dễ trồng, dễ sống người mới chơi nên tìm hiểu:
- Lan Phi Diệp tím (lan Giả hạc) dáng hoa đẹp, có hương thơm, hoa rất bền, ít sâu bệnh, thối nhũn. Cây rất dễ trồng, ưa sáng, dễ thích nghi môi trường, khí hậu, chịu nóng lạnh khá tốt, dễ nhân giống. Hoa nở vào mùa xuân, tưới nước theo mùa.
- Lan Đai châu (còn gọi là Ngọc điểm, phù hợp ở vùng cao nguyên Nam Trung Bộ), tỏa hương thơm và thường ra hoa vào dịp tết. Cây cần đảm bảo bộ rễ phát triển tốt mới hấp thụ được nước và phân.
- Lan Hồ Điệp đẹp dễ trồng, hoa nở từ đẹp, nhưng sống tốt ở nhiệt độ ban ngày 18-29°C và nhiệt độ ban đêm là 13-18°C. Biết cách chăm sóc thì hoa tươi rất lâu.
- Lan Vũ Nữ, ít sâu bệnh, dễ trồng và chăm sóc nên phổ biến nhất trong các loài lan. Hoa màu vàng đẹp kiêu sa.
- Lan Chu Đinh đẹp và dễ trồng, dễ thích nghi, hoa nở quanh năm. Cây ưa ấm áp có bóng râm, nhưng cần tưới nhiều nước để lan mau lớn.
- Lan Cẩm Cù dễ trồng, sống khỏe, ít bị sâu hại, ưa độ ẩm cao, chịu hạn tốt, nhưng cần học cách điều chỉnh ánh sáng để lan dễ ra hoa.
- Lan Dendro dễ chăm sóc, ưa ấm áp ban ngày 27-32°C, ban đêm 16-18°C. Giá thể dễ kiếm là xơ dừa, thân gỗ, trang trí làm cảnh rất đẹp.
- Hoa lan hài đẹp, dễ trồng, nhưng lâu ra hoa, có hoa thì lâu tàn. Cây cần thoáng gió, tưới nước và phân bón phù hợp giúp lan ít sâu bệnh. Tuy cây ưa ẩm nhưng lại sợ úng, nhiệt độ ban ngày cần từ 21 – 29°C, ban đêm từ 10 -16°C.
- Lan Cát Lan rất đẹp thích nghi với khí hậu Việt Nam, chỉ cần tưới đủ nước cho bộ rễ và không tưới quá thường xuyên kẻo úng rễ.
- Lan Hoàng thảo rất dễ trồng vì bộ rễ khỏe, ưa sáng và chất dinh dưỡng để duy trì sự sống. Nhưng có nắng thì phải che 1 lớp lưới đen). Cây dễ ghép nên mùa đông mua cả cân về ghép và treo lên thì qua Tết sẽ ra hoa, không cần can thiệp gì.
- Lan Giáng hương vẻ đẹp nổi bật, dễ trồng chăm, hoa bung rủ từng chùm rất đẹp, hương sắc ngọt ngào. Cây thích sáng vừa phải, phát triển rất nhanh vào mùa mưa. Nhưng cần phun thuốc phòng bệnh, định kì bón phân.
Các loại lan đơn thân rất dễ trồng chăm khi ghép vào giá thể, nếu tưới nước đúng cách rễ sẽ nhanh mọc, xanh tốt, bám rất chặt vào giá thể, cây xanh tốt.
- Mua cây lan cần tìm địa chỉ nhà vườn uy tín.
- Lan mua về để chỗ mát 1-2 ngày để thích nghi khí hậu, vẫn tưới nước và bón phân bình thường trong khi tìm chỗ trồng phù hợp. Quan sát kỹ bộ rễ, có thể tỉa bớt rễ già, giập nát, rễ hỏng, thối, hay có dấu hiệu bị bệnh (không cắt sát gốc rễ, mà phải chừa lại 1 phần rễ ngắn khoảng 1-3cm để tránh gây bệnh cho cây sau này, chỗ cắt bôi bột quế để cây không bị nhiễm bệnh).
- Nếu có cây con và đang có rễ non (rễ tốt, không bị bầm giập) thì cố gắng giữ lại. Sau đó đem cây ngâm với các dung dịch trị nấm, kích thích mọc rễ rồi treo ngược vài ngày cho khô. Như vậy vừa phòng được 1 số bệnh cho cây vừa giúp cây mau lớn.
