Trồng và chăm sóc dâu tây tại nhà là hình thức xả stress hiệu quả, vừa có cây cảnh đẹp, vừa có quả ngon để thưởng thức. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết 2 cách trồng dâu tây để bạn thu hoạch được một vựa dâu sai trĩu quả.
I. Chuẩn bị trước khi trồng
1. Chọn thời điểm trồng
Bạn có thể trồng dâu tây quanh năm nhưng thời điểm thích hợp nhất vẫn là khoảng cuối tháng 3 đầu tháng 4 và tháng 5. Sau khoảng 2 tháng, bạn có thể thu hoạch những trái dâu chín mọng đầu tiên.
2. Chọn loại và hạt giống
Dâu tây có rất nhiều giống khác nhau như Mỹ, Nhật, Úc, New Zealand. Hầu hết các giống dâu tây này đều cho hoa và quả quanh năm. Tuy nhiên, mỗi loại lại có đặc tính sinh lý và điều kiện nhiệt độ khác nhau. Dù chọn theo yêu cầu và sở thích của mình nhưng dù giống nào đi chăng nữa thì việc lựa chọn giống dâu tây phải dựa vào các yếu tố như hạt phải có tỷ lệ nảy mầm cao, còn chọn cây phải từ 10-15cm chắc khỏe, không sâu bệnh, cây phát triển đều.
Hạt có giá khoảng 25 nghìn đồng/túi, khoảng 30 hạt còn cây dâu tây con khoảng 50-80 nghìn đồng một cây.
Có 2 loại cơ bản là dâu tây mùa hè và dâu tây ra hoa theo mùa. Một số giống dâu tây phổ biến thường được trồng như:
- Dâu tây quanh năm hoặc lâu năm: Giống cây này có thể phát triển lên đến hơn 5 năm nên nó rất phổ biến đối với những người trồng dâu tây. Cây phát triển tốt ở nơi có khí hậu ôn đới hoặc ở trong nhà, hàng năm ra hoa và kết rất nhiều trái nên đây là giống cây phù hợp nhất để trồng.
- Các giống thu hoạch mùa hè: Giống cây này thường sẽ ra trái sau 2 tháng trồng cây, và tùy theo thời điểm trồng mà dâu tây có thể ra trái vào đầu mùa hè hoặc giữa mùa hè. Loại dâu tây này cũng là loại thích hợp để sử dụng làm nguyên liệu nấu ăn hoặc đem đi đông lạnh.
- Dâu tây ban ngày: Giống cây này có sản lượng ít hơn dâu tây quanh năm nhưng cũng ra trái đều đặn.
- Dâu tây Alpine: Giống cây này có trái khá nhỏ nhưng lại rất thơm, thích hợp dùng để làm mứt nhất.
3. Chọn chậu
Loại chậu thích hợp để trồng dâu tây là chậu dài có máng dài để có thể lên luống nhỏ hoặc chậu treo để quả dâu được thả sang hai bên chậu, không tiếp xúc với mặt đất, chất lượng và màu sắc quả sẽ tốt hơn.
4. Vị trí trồng
Đặc tính của cây dâu tây là ưa ẩm, chịu hạn kém. Nhiệt độ tốt nhất để cho cây sinh trưởng là từ 7-30 độ C. Vị trí đặt chậu thích hợp là nơi thoáng gió, nhiều ánh sáng. Cây thiếu ánh sáng thì lá sẽ bị vàng và không cho quả. Thời gian chiếu sáng không quá 12h/ngày.
Vị trí trồng tốt nhất là trên sân thượng có mái che, hoặc tại các cửa sổ, ban công nhà bạn -nơi có đủ ánh nắng ban ngày nhưng ban đêm lại yên tĩnh, không ánh sáng. Nếu như bạn trồng ở ngoài trời, thì có thể đặt ở dưới tán cây to để hạn chế bớt ánh nắng ban ngày. Tránh phơi ánh nắng trực tiếp, dẫn tới tình trạng cây bị khô hạn, thiếu nước.
5. Đất trồng
Đất trồng dâu tây tốt là đất có độ pH từ 5.3-6.5. Đất phải đảm bảo được các yếu tố như phải là đất hữu cơ, hoặc có thể là đất thịt nhẹ giàu dinh dưỡng, sạch và giữ được ẩm cũng như thoát nước tốt. Có thể dùng đất tribat hoặc dùng đất thường trộn thêm phân bón, xơ dừa, trấu… để tăng độ tơi xốp.
Nếu trồng dâu tây trong chậu không tráng men thì cần thêm 1/4 đất than bùn dưới chậu trước khi cho đất trồng vào, nếu trồng trên giỏ treo thì bôi rêu than bùn lên các cạnh của giỏ treo để tăng khả năng giữ độ ẩm của đất.
Do quả thường mọc thấp nằm trên mặt đất nên nếu trồng bằng chậu tròn, có thể phủ lên 1 lớp rơm trên bề mặt xung quanh gốc và phía dưới quả. Điều này vừa giữ ẩm, vừa giữ sạch và nâng đỡ cho quả.
II. 2 cách trồng dâu tây tại nhà ai cũng làm được
1. Cách trồng dâu tây bằng hạt
- Bước 1: Ngâm hạt dâu tây với nước ấm theo tỉ lệ 2 sôi : 3 lạnh trong 6 tiếng. Sau đó vớt hạt ra và ủ hạt trong khăn giấy ướt. Đặt giấy ướt ủ hạt dâu tây vào một hộp nhỏ để ở nơi mát mẻ, thoáng mát trong khoảng 12 tiếng.
- Bước 2: Tưới nước cho đất để đảm bảo đất có đủ độ ẩm.
Tạo những lỗ đất nhỏ khoảng 5mm và cách nhau từ 15cm trở lên. Dùng nhíp kẹp nhẹ hạt giống cho vào những lỗ đất này, mỗi lỗ cho 3-4 hạt rồi phủ lên một lớp đất mỏng.
- Bước 3: Theo dõi sau khi gieo hạt:
+ Khi hạt đã nảy mầm thì dùng màng bọc thực phẩm bọc lại phần đầu cây để giữ ẩm.
+ Đặt cây ở nơi có nắng, vào mùa đông nên đưa cây vào giàn tản nhiệt hoặc nơi ấm áp hơn để cây phát triển.
+ Kiểm tra đất hàng ngày, khi thấy đất khô thì bỏ màng bọc ra để tưới rồi bọc lại sau khi tưới xong.
+ Khi hạt phát triển thành những cây nhỏ thì tỉa mỏng cây lại và tỉa đi những cây nhỏ hơn để tạo không gian cho cây phát triển.
2. Cách trồng dâu tây bằng cây con
Để thuận tiện cho việc chăm sóc, sắp xếp và di chuyển cây, người ta thường trồng chúng trong chậu khi không có đủ điều kiện không gian. Cách trồng dâu tây bằng chậu và thùng xốp có thể áp dụng trồng trong nhà, đặt trên ban công hay sân thượng với các bước như sau:
- Bước 1: Cây con thường được bảo quản trong thùng nên khi lấy nó ra, cần ngâm phần rễ với nước khoảng 1 giờ để đảm bảo cung cấp đủ ẩm cho rễ cây cũng như giảm bớt chấn động khi đem cây từ giá thể trồng xuống đất.
- Bước 2: Cho đất vào chậu và tưới nước cho đến khi thấy dưới đáy chậu có những giọt nước rỉ ra, sau đó chất thành những ụ đất nhỏ có đường kính khoảng 7cm, cao 2,5cm.
- Bước 3: Sau khi ngâm phần rễ của cây con trong nước thì lấy cây ra, đặt phần rễ trên đỉnh của ụ đất, sau đó lấy tay nhẹ nhàng chải phần rễ cây sao cho các gốc cây lan ra từ phần đỉnh ụ đất xuống dưới rồi đổ đất vào, đất đổ vào chỉ nên ngang phần cổ rễ chứ không lấp hết.
- Bước 4: Theo dõi sau khi trồng:
+ Rễ cây cần đủ nước nên phải luôn tưới nước cho cây thường xuyên, chú ý tưới vào phần rễ cây chứ không tưới vào quả và cũng không tưới quá nhiều. Thời điểm để nhận biết được cần tưới nước cho cây là khi thấy phần đất có cảm giác khô.
+ Bón phân lỏng cho cây, không dùng các loại phân tan trong nước và chứa hàm lượng nitơ cao sẽ khiến cây nuôi lá nhiều hơn là ra quả.
+ Ngắt những bông hoa nở ra đầu tiên cũng như phần ngọn cây mọc ra sau khoảng 1 tháng chăm sóc, làm như vậy sẽ giúp cây cứng cáp hơn và bộ rễ cũng khỏe mạnh hơn.
Giống như dâu tây trồng ngoài vườn, dâu tây trồng trong chậu cũng có thể thu hoạch trái sau khoảng 2 tháng chăm sóc.
III. Kinh nghiệm trồng dâu tây theo điều kiện thời tiết
1. Cách trồng dâu tây ở miền Bắc
- Thời vụ: Tại các tỉnh thành miền Bắc, thời điểm trồng dâu tây thích hợp nhất là khoảng tháng 10-11. Lúc này, thời tiết mát mẻ, độ ẩm lý tưởng nên cây dâu tây dễ dàng sinh trưởng và chỉ sau 2-3 tháng là có thể thu hoạch quả.
- Chọn giống: Bạn có thể trồng dâu tây bằng hạt hoặc cây con. Tuy nhiên, để tiết kiệm thời gian, công sức chăm sóc và đảm bảo tỷ lệ cây sống tốt thì bạn nên trồng bằng cây con. Cây giống dâu tây phải là những cây khỏe mạnh, phát triển đều, không sâu bệnh và có chiều cao khoảng 10-15cm.
Khi chọn giống, thì bạn nên tìm hiểu kỹ đặc điểm của chúng có phù hợp với khí hậu miền Bắc và sở thích của mình không như:
- Giống dâu tây Hana: Là giống dâu tây mới, ra sai quả, cho quả mọng nước và có thể chịu nhiệt tốt.
- Giống dâu tây Everbearing: Giống này có 2 mùa thu hoạch và ra quả trong cả thời gian sinh trưởng. Cây bắt đầu ra quả từ mùa xuân đến cuối mùa hè hoặc mùa thu.
- Giống dâu tây June - Bearing: Đây là giống dâu tây cần không gian rộng để phát triển nên không thích hợp trồng chậu. Giống này chủ yếu cho quả thu hoạch vào tháng 6 nên có tên như vậy.
- Giống dâu tây Day Neutral: Được lai tạo từ giống Everbearing, cho quả thu hoạch liên tục từ mùa hè đến hết thu. Cây có thể chịu được nhiệt độ thấp từ 1-3 độ C.
2. Cách trồng dâu tây ở miền Nam
- Thời vụ: Tại các tỉnh miền Nam, thời gian trồng thích hợp nhất khoảng tháng 9-10. Đây là thời gian vào cuối mùa mưa, nhiệt độ rất thích hợp để cây nảy mầm, tỷ lệ thành công xuất sắc đạt 90-100%. Nếu trồng vào mùa hè, tỷ suất cây sống chỉ ở mức 70% thậm chí là thấp hơn.
- Chọn giống: Nếu muốn trồng dâu tây bằng hạt nên chọn giống của Nhật Bản, Hàn Quốc. Đây cũng chính là giống dâu tây Mộc châu ngon nức tiếng, có trái mọng và thơm, ngọt đậm, không bị chua,...
IV. Chăm sóc cây dâu tây sau khi trồng
1. Chu kỳ của dâu tây
Dâu có khá nhiều chu kỳ phát triển trong năm và tùy vào mỗi chu kỳ mà ta có cách chăm sóc dâu riêng. Cụ thể:
- Đầu mùa đông (tháng 11 - tháng 1): Nhổ cỏ dại xung quanh cây và loại bỏ những yếu tố có thể gây ra nấm cho cây, cần kiểm tra xem có cây nào cần phủ thêm lớp phủ để che chắn cho cây không.
- Cuối mùa đông (tháng 1 - tháng 2): Đây cũng là thời điểm thích hợp để trồng dâu tây.
- Đầu mùa xuân (tháng 3 - tháng 4): Chăm sóc và bón phân cho cây.
- Cuối mùa xuân (cuối tháng 4): Nếu trời vẫn còn lạnh thì hãy bổ sung thêm lớp phủ, nếu trời đã bắt đầu nắng ấm thì bỏ lớp phủ ra để cây lớn và đậu quả sớm. Ở thời điểm này cần chú ý sử dụng các biện pháp để bảo vệ cây khỏi sâu bệnh.
- Đầu mùa hè (tháng 5 - tháng 6): Thường xuyên kiểm tra để kịp thời phát hiện và ngăn chặn các bệnh của cây cũng như ngăn chặn sự phá hoại của các loài chim. Phủ thêm lớp mùn và nhớ tưới nước định kỳ cho cây.
- Cuối mùa hè (tháng 7 - tháng 8): Đây là thời điểm cây ra quả, hãy tưới nước và thu hoạch những quả dâu tây chín.
- Đầu mùa thu (tháng 9 - tháng 10): Nếu còn những trái dâu tây chín thì hãy hái hết chúng xuống để cây ra trái vào mùa sau tiếp, bón phân và tỉa những cành cây già thừa để cây sống tốt vào mùa đông.
- Cuối mùa thu (tháng 10 - tháng 11): Đây là thời điểm mà bạn cần phải chuẩn bị các biện pháp giúp cây sống sót qua mùa đông.
2. Cách chăm sóc cây dâu tây
- Để cây dâu tây có thể sinh trưởng mạnh và ổn định trong giai đoạn đầu, nên ngắt bỏ chùm hoa đầu tiên để tăng cường sinh trưởng và ức chế cho lần sau cây ra hoa sẽ cho hiệu quả cao hơn.
- Vào buổi sáng sớm hoặc chiều tắt nắng, bạn tưới nước để đất ẩm và giúp cây phát triển tốt. Đối với hạt giống, bạn có thể tưới nước gạo để bổ sung dinh dưỡng cho cây. Đối với việc trồng dâu tây bằng cây con, bạn cũng có thể tưới nước gạo đến khi cây bám rễ (sau khoảng một tuần).
- Nên xới đất thường xuyên cho đất được tơi xốp thoáng cây. Khi cây dâu tây ra thân lá nhiều, nên tỉa bớt những lá già, sâu bệnh, lá bị che khuất tầng dưới để cây dễ quang hợp.
3. Bón phân
Bạn nên dùng phân bón có bán sẵn tại các cửa hàng vật tư nông nghiệp để bón cho cây, khoảng 10 ngày bón một lần với một lượng nhỏ vừa phải. Ngoài ra, cần thường xuyên phun thuốc diệt côn trùng để cây phát triển khỏe hơn, đặc biệt là khi cây ra quả.
4. Sâu bệnh
Để hạn chế tình trạng cây bị sâu bọ và dễ theo dõi, cần cắt tỉa lá khi cây mọc lá dày hoặc tách cây non ra chậu mới. Khi cây ra hoa, lưu ý tiêu diệt kiến, côn trùng vì chúng tấn công ăn hoa và quả rất nhanh. Tốt nhất, bạn nên hướng quả ra phía ngoài chậu, quả vừa phát triển đều vừa dễ theo dõi được sâu bọ ăn quả. Bạn cũng có thể bảo vệ cây bằng cách che phủ lưới mắt cáo nhằm ngăn chặn chim chóc hoặc chó, mèo, chuột.
5. Thu hoạch
Khi quả chuyển sang màu đỏ sẫm là có thể thu hoạch. Dâu tây là loại quả giàu giá trị dinh dưỡng nên bạn có thể chế biến thành nhiều món khác nhau như sinh tố, ăn trực tiếp hoặc ép nước đều rất ngon.
6. Cách tách nhánh để trồng chậu mới
Trong quá trình phát triển, dâu tây không chỉ ra hoa và quả, nó còn ra nhánh khi cây đã đủ chất. Đặc biệt, khi nhánh phát triển tốt, mọc dài, nó sẽ tự đâm rễ và tạo cây mới. Trong trường hợp này, bạn cần phải tách cách để tạo một chậu mới.
Bạn cần chờ nhánh phát triển khoảng 1 tuần, rễ đâm sâu, có thể độc lập, không cần dinh dưỡng từ cây mẹ mới bắt đầu tách nhánh sang chậu mới. Hoặc nếu chậu trồng dâu tây rộng, bạn vẫn để nhánh con trồng cùng cây mẹ. Khi cây con ra hoa, quả bạn chăm sóc như cây mẹ. Tuyệt đối lúc này không đánh cây vì có thể làm cây bị chột quả.
