Cây Tùng đứng đầu trong danh sách bộ tứ “Tùng - Cúc - Trúc - Mai” đại diện cho 4 mùa trong năm. Cây có tuổi thọ lâu năm, là biểu tượng của sự may mắn, tài lộc và thịnh vượng.
I. Cây tùng là cây gì?
1. Nguồn gốc
Cây tùng có tên khoa học là Araucariaceae, thuộc nhóm thực vật quả nón. Loại cây này có nguồn gốc từ New Caledonia Mỹ và rải rác trong nước Nhật Bản và Trung Quốc. Sau một thời gian cây được du nhập vào Việt Nam, cây thích nghi với khí hậu nước ta, sinh trưởng và phát triển khoẻ dưới bàn tay nghệ thuật của những người yêu cây cảnh.
Hình ảnh cây tùng la hán cổ thụ
2. Đặc điểm
- Thân cây: Là cây thân gỗ thẳng đứng sống lâu năm. Khi sinh trưởng ngoài tự nhiên, cây có thể cao lên đến 20m. Cành cây phân bố đều quanh thân, tạo thành nhiều tán đều và đẹp mắt. Nhánh và thân đều dẻo dai nên có thể uốn thành dáng theo bonsai tùy theo sở thích.
- Lá cây: Cây thuộc họ lá kim. Lá mọc bao quanh nhánh cây, mọc sum suê từ gốc đến đỉnh và luôn mọc hướng lên trên. Lá tùng có mùi thơm đặc trưng, tương tự mùi hương lá bạc hà.
- Hoa và quả: Một số loại cây tùng có thể ra hoa và quả. Quả có dạng chung là hình nón. Tùy từng loại có hoa mang vẻ đẹp khác nhau.
Hoa cây tùng tuyết mai
Quả cây tùng la hán
3. Phân loại
- Cây tùng cảnh
Cây tùng cảnh được trồng trong chậu, có dáng thấp, thân cây thô mộc cắt tỉa bớt lá. Cây được uốn nắn theo các kiểu dáng đẹp, có ý nghĩa. Các kiểu cây tùng cảnh phổ biến như: Tam đa, thác đổ, tiên nữ,...
- Cây tùng trồng tự nhiên
Đối với cây tùng ngoài tự nhiên có thể cao từ 10-20m, được trồng để lấy gỗ, làm cây công trình. Cây cao có tán lá và các cành nhỏ mọc bao quanh hướng lên trên theo hình chóp nhọn.
II. Các loại cây tùng phổ biến
1. Cây Tùng La Hán
Hay còn gọi là vạn niên tùng, sam đất, tùng Nhật hay sam la hán. Loại cây này có tuổi thọ lâu năm, thế cây tao nhã tràn đầy sức sống, lá cây tươi tốt quanh năm tạo cảm giác mạnh mẽ cao quý nên cây là biểu tượng của sự trường tồn, vĩnh cửu và bất diệt. Đây là giống cây đặc biệt phù hợp với các người mệnh Thủy và Kim, khi trồng trong nhà sẽ đem đến nhiều may mắn.
Cây tùng la hán mini
2. Cây Tùng Thơm
Là loại cây có mùi thơm rất dễ chịu giúp sảng khoái đầu óc và có tác dụng đuổi muỗi, côn trùng rất hiệu quả, đặc biệt an toàn với các gia đình có trẻ nhỏ. Người ta coi tùng thơm là loài cây mang điềm lành và giúp đem lại thành công cũng như những thứ thanh sạch đến cho người trồng. Lá cây tùng thơm có màu xanh tươi rất dễ nhận biết với cây tùng khác, mọc đều mềm mại và tương đối giống cây thông Noel.
3. Cây Tùng Bách
Là cây thân gỗ, mọc tự nhiên có thể cao lên đến 20m. Điểm nổi bật của cây là các cành xếp thành từng vòng tròn theo chiều ngang và nhỏ dần về phía đỉnh nhìn rất đẹp và cân đối. Mỗi vòng cây có khoảng 6 nhánh hợp lại thành hình nón ngược, lá mọc khá dày và đẹp. Cây được chọn trồng nhiều ở đường phố, công viên, sân vườn, nhà hàng, khách sạn…
4. Cây Tùng Đen
Là cây hắc tùng có xuất xứ từ Trung Quốc. Thân cây cứng cỏi, tối màu và phát triển rất chậm. Đây là loại cây quý, có giá trị kinh tế cao, được sử dụng như cây phong thủy, cây cảnh sân vườn.
5. Cây Tùng Tháp
Là loại rất được ưa chuộng trồng trang trí cảnh quan, sân vườn. Cây còn được gọi là tùng kim, tùng xà; có hình dáng giống tòa tháp, tán lá mọc sum suê hình vòm cung và nhọn ở đỉnh. Cây tùng tháp có đặc điểm giống cây thông Noel, chịu được khí hậu lạnh giá.
6. Cây Tùng Tuyết Mai
Loại cây quý này có nguồn gốc từ châu Úc. Cây có 3 màu chính là hồng phấn, tím và vàng. Tuy nhiên tại nước ta thường chỉ thấy tùng tuyết mai màu hồng phấn. Hoa nhỏ có hình chuông và hình sao, đường kính từ 0,7-2cm. Hương hoa thơm dịu dàng, lan tỏa giúp tinh thần sảng khoái, minh mẫn và tỉnh táo hơn.
Tại miền Bắc nước ta, cây nở hoa rải rác từ tháng 2 đến tháng 5. Những người sành chơi hoa thường tìm mua loại hoa này về để chơi Tết nguyên đán. Nhiều người tin rằng loại cây này sẽ rước lộc vào nhà, đem đến sự phồn vinh, hưng vượng cho gia chủ.
7. Cây Tuyết Tùng
Hay còn gọi là tùng tuyết. Loại cây này bắt nguồn từ phía Tây dãy núi Himalaya ở độ cao trên 1500m. Các nhánh cây rộng và phẳng, chồi đa dạng với lá kim tạo nên hình xoắn ốc mở. Lá cây có màu xanh bạc trắng như tuyết phủ nên mới có tên gọi như vậy. Cây được ưa chuộng bởi vẻ đẹp lạ mắt, thường được chọn làm cây trồng chậu mini để bàn trang trí.
8. Cây Tùng Cối
Còn gọi là cây duyên tùng, xuất xứ từ Trung Quốc, thuộc loại cây thân gỗ, sống lâu năm và xanh quanh năm. Tùng cối có vẻ bề ngoài rất cá tính từ hình dáng đến chi tiết. Thân cây màu nâu vàng với lớp da dày, nhiều vết nứt nẻ,sần sùi mang nét già cỗi, đậm chất phong trần, sương gió. Lá cây nhỏ, tươi tốt mọc thành từng búi. Nhựa tùng có hương thơm mang vị hăng hăng khá đặc trưng. Cành cây khi còn nhỏ rất dẻo nên dễ uốn, dễ tạo dáng, thế nhưng thân cây có lõi màu đen rất cứng nên khi muốn uốn cây nghệ thuật thì khá khó.
9. Cây Tùng Bách Diệp
Còn gọi là cây tùng tứ thân, cây trắc bá. Tùng bách diệp là cây trồng vừa được chọn trưng bày cây cảnh mini để bàn, vừa được chọn trồng ở công viên, sân vườn, đường phố. Cây có hình dáng đẹp, lá màu xanh mướt, tán phẳng dẹp rất bắt mắt.
10. Cây Tùng Kim Cương
Hay còn gọi là cây vạn niên tùng kim cương, được nhập khẩu từ Đài Loan. Cây có đặc trưng là lớp lá non mới ra màu xanh bóng, sáng rực nổi bật. Cây tùng này đặc biệt hợp với các người mang mệnh Thủy, giúp người mệnh này có một sự nghiệp vững bền, một cuộc sống trường thọ và yên vui đúng như mong muốn muốn.
11. Cây Tùng Sơn
Hay được gọi là tùng núi, sơn tùng, có xuất xứ từ các vùng châu Á, là loại cây thân gỗ kích cỡ nhỏ. Cây có những đặc điểm chung của tùng như: lá kim nhỏ nhọn, các cành lá khá chi chít và nhỏ dần về phía đỉnh. Có thể trồng cây vào trong chậu và trang trí trong nhà để làm cảnh. Thân cây cũng dẻo và mềm nên rất phù hợp để làm cây bonsai.
12. Cây Tùng Búp
Cây có sức sống khỏe dễ thích nghi với khá nhiều vùng khí hậu khác nhau, tốc độ sinh trưởng khá chậm. Cây tùng búp thường được trồng làm bonsai và trồng công trình để tạo cảnh quan đô thị đẹp.
13. Cây Tùng Xương Cá
Đặc điểm độc đáo của loại cây này là lá cây mọc như hình xương cá. Cây thường được tạo dáng bonsai làm cây cảnh mini để bàn hay trồng làm tiểu cảnh bể cá rất đẹp. Tùng xương cá rất dễ trồng và chăm sóc, sống trong mọi điều kiện thời tiết lại có nhiều ý nghĩa tốt đẹp nên khá được ưa chuộng.
14. Cây Thủy Tùng
Hay có cách gọi khác là cây thông nước, là loại cây dễ thích nghi với khá nhiều điều kiện môi trường khác nhau nên được ưa chuộng làm cây cảnh văn phòng. Cây có sức sống dẻo dai, bền bỉ biểu hiện cho ý chí kiên cường, không chịu khuất phục khó khăn. Thủy tùng mang tính chất cho sự thanh tao, tượng trưng cho bậc chính nhân quân tử. Đặc biệt, cây còn được cho là đem đến tiền tài, tài lộc về cho gia chủ.
15. Cây Tùng Bồng Lai
Cây còn được gọi với tên khác là cây tùng lá văn trúc hay cây tùng lá thiên môn đông, có nguồn gốc từ Châu Âu vùng California Mỹ. Là loại cây thuộc dạng nhỏ, tán lá mọc đều hình vòng cung rất đẹp, thích hợp trồng chậu mini trưng bày bàn làm việc, bàn học, kệ sách hoặc quầy thu ngân. Cây có sức sống mãnh liệt mà mang ý nghĩa phong thuỷ đặc biệt, giúp xua đuổi những điều không may mắn đem lại cuộc sống bình an và hạnh phúc.
16. Cây Sa Tùng
Hay còn gọi là cây kim sa tùng, được trồng nhiều tại các nước châu Á, thuộc loài thân gỗ lớn, có thế đẹp. Với khả năng sinh tồn hoàn hảo của mình, cây sa tùng đại diện cho khả năng chống lại mọi gặp khó để sinh trưởng và phát triển. Cây đem đến ý nghĩa về sự thuận lợi, hanh thông trên con đường sự nghiệp. Vì là loài cây ưa nắng nên cây hợp trồng tại sân nhà hoặc sân vườn, cổng hoặc có khả năng trồng ở ban công.
17. Tùng Đuôi Chồn
Đây là loại tùng khá đẹp được nhiều người trồng trong nhà. Chúng thường được phân chia ra làm loại 2 lá, 3 lá và 5 lá. Trong số các loại này thì loại 5 lá là quý hơn cả.
III. Cây tùng trong phong thủy
1. Ý nghĩa cây tùng
Các giống cây tùng có tuổi thọ lâu năm lại dễ trồng nên có ý nghĩa tượng trưng cho sự trường thọ, sống lâu ban phúc lộc cho con cháu.
Người ta tin rằng, nếu đặt cây tùng bonsai trong nhà sẽ đem lại sự ấm no hạnh phúc, bởi cây có nhiều tán và lá đan xen vào nhau chính là sự đùm bọc, tương trợ.
Ngoài ra, mỗi loại cây lại mang một ý nghĩa riêng, cụ thể như:
- Ý nghĩa cây tùng la hán
Là lá bùa hộ mệnh mang lại bình an, khoẻ mạnh, xua đuổi tà khí và giúp gia tài luôn hưng thịnh.
- Ý nghĩa cây tùng tuyết mai
Cây là biểu tượng của mùa xuân, hoa nở đẹp và hương thơm ngào ngạt mang lại những điều may mắn cho một năm mới tươi đẹp.
- Ý nghĩa cây tùng bồng lai
Cây mang một nguồn năng lượng giúp điều tiết cách tiêu tiền và công việc làm ăn buôn bán thuận lợi hơn.
- Ý nghĩa cây tùng thơm
Hương thơm dịu nhẹ mang lại một nguồn năng lượng tích cực, tươi mới cho bạn.
- Ý nghĩa cây tùng bách tán
Cây mang ý nghĩa trường thọ, ngắm cây sẽ giúp người già yêu đời và sống thọ hơn.
2. Cây tùng hợp mệnh gì?
Lá cây tùng dạng kim tức là kim loại, phù hợp nhất với những người mệnh Kim và mệnh Thủy. Ngoài ra các mệnh khác có thể dùng màu sắc tương sinh của chậu cây để bổ trợ nếu muốn.
3. Cây tùng hợp tuổi nào?
Tuổi hợp nhất với cây tùng là tuổi Thân. Người tuổi này vốn chăm chỉ chịu khó, thông minh nhưng có chút long đong lận đận, thành công đến muộn. Cây tùng um tùm như khu rừng thu nhỏ, nhiều cây cối và cành lá là môi trường thuận lợi cho khỉ sinh sống. Nhiều cành cây giúp khỉ leo trèo, bám víu tốt ý nghĩa như tương trợ đắc lực cho người tuổi Thân.
IV. Tác dụng cây tùng
- Thuốc quý trị bệnh: Theo y học Trung Hoa thì nhựa cây tùng già có thể tinh chế thành dược liệu quý để cứu người và được sử dụng làm hương liệu mỹ phẩm.
- Giá trị kinh tế cao: Ngoài tác dụng cây trang trí nội ngoại thất, làm cây văn phòng thì cây tùng có kiểu dáng đẹp, độc lạ, có ý nghĩa có thể bán được cho người chơi với giá trị kinh tế rất cao lên đến hàng trăm triệu hoặc cả tỷ đồng một cây.
- Làm sạch không khí: Không gian bạn trở nên trong lành hơn khi trưng bày cây tùng, cây giúp làm sạch bụi bẩn điều hoà nhiệt độ rất hiệu quả. Với những ai đang gặp stress hay bị căng thẳng, trưng bày cây tùng trong không gian sẽ giúp bạn thư giãn và thoải mái hơn.
- Quà tặng ý nghĩa: Cây còn được dùng làm quà tặng khai trương, tân gia, tặng đối tác rất có ý nghĩa và sang trọng. Tặng cây tùng làm quà nói lên được sự yêu quý, chân thành là món quà giá trị mang ý nghĩa cầu chúc phát tài, phát lộc và may mắn.
Cây tùng cảnh để bàn làm quà tặng ý nghĩa
V. Cách trồng và chăm sóc cây tùng
1. Cách trồng cây tùng
- Chuẩn bị đất trồng tơi xốp, thích hợp trồng với kiểu cây bonsai thì bạn nên dùng xỉ than đập vụn sau đó trộn với đất vi sinh và đất thịt và chút phân NPK sau đó trộn tơi rồi cho vào chậu.
- Khi đánh cây ngoài tự nhiên về trồng ở chậu thì chọn loại cây to bằng cổ tay trở xuống để dễ tạo kiểu, uốn nắn. Khi đánh cây ta đánh vòng hình bầu tránh làm đứt quá nhiều rễ, đặt vào chậu sau đó vun đất vồng lên rồi tưới nước ngập gốc. Để thoát hết nước sau đó cho vào chỗ mát. 1, 2 ngày tưới phun sương một lần.
2. Chăm sóc cây tùng
- Đất trồng: Đất trồng ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sinh trưởng của cây, chọn lựa đất phù hợp sẽ giúp cây phát triển tốt. Chọn các loại đất tơi xốp thoát nước nhanh. Sử dụng xơ dừa hoặc xỉ than trộn lẫn với đất để tăng độ tơi xốp.
- Nước: Cây tùng là cây ưa ẩm nhưng không nên tưới quá nhiều nước, bạn chỉ nên tưới phun sương 2, 3 ngày một lần. Tưới ẩm gốc và phun lên phần lá là được
- Ánh sáng: Cây để văn phòng thì khoảng 1 tuần bạn mang ra hứng nắng một lần vào buổi sáng từ 8h-9h30 rồi lại mang vào chỗ cũ. Cây tùng cảnh là cây ưa bóng râm, không để cây nơi có ánh nắng chiếu trực tiếp trong thời gian dài.
- Nhiệt độ: Để cây tại các vị trí thông thoáng, tránh nơi khí nóng phả trực tiếp vào cây sẽ làm chết cây.
- Sâu bệnh: Mốc rễ, rệp trắng lá, là 2 loại sâu bệnh phổ biến của loài cây này. Vì cây tùng có cành và lá nhỏ, mật độ dày nên cần cắt tỉa cành sâu bệnh sau đó dùng thuốc bảo vệ thực vật phun đều lên cây. Đem cây ra ngoài ánh sáng để diệt trừ nấm mốc và các loại rệp.
