Chó cỏ hay còn gọi là chó ta, là giống chó có nguồn gốc ở Việt Nam, được lai tạo một cách tự nhiên. Chúng chó có kích thước trung bình, khả năng trông nhà tốt, được nuôi nhiều nhất ở nước ta.
Thông tin nguồn gốc về chó cỏ
Chó cỏ còn có các tên gọi khác như chó ta, chó nhà, chó mực, chó vện, chó dé… tất cả đều là tên gọi chung cho các loại chó có nguồn gốc từ Việt Nam. Đây là giống chó thuần chủng, được nuôi trên khắp cả nước.
Nguồn gốc của chó cỏ
Những chú chó nhà đã xuất hiện ở Việt Nam từ cách đây hơn 6000 năm và được cha ông ta thuần hóa, nuôi dưỡng và cho lai tạo tự nhiên từ xa xưa, chúng gắn bó với đời sống hàng ngày trong sinh hoạt gia đình, trông nhà, đi săn bắt hay bị dùng làm thức ăn (Hiện nay có nhiều tranh cãi về vấn đề dùng chó cỏ làm thức ăn).
Theo như nhiều giả thuyết, những chú chó ta ở miền Bắc được lai có nguồn gốc từ sói đỏ vì chó ở miền núi có đuôi thẳng như chó sói, còn chó nhà ở miền Nam có thể là từ chó hoang Phú Quốc mà ra.
Đặc điểm ngoại hình của chó cỏ
1. Kích thước
Chó ta là giống chó có kích thước cỡ trung bình và nhỏ, những chú chó cỏ trưởng thành thường sẽ không đồng đều về chiều cao cũng như cân nặng giống những dòng chó cảnh ngoại. Chúng đạt chiều cao từ chân đến vai là 45cm đến 65cm và cân nặng từ 10kg đến 25kg đối với chó trưởng thành.
Thông thường những chú chó cỏ giống cái sẽ có kích thước nhỏ hơn một chút so với giống đực.
2. Thân hình
Tuy có kích thước không to lớn nhưng thân hình của chó cỏ khá cân đối, dáng cao dong dỏng, ít gặp tình trạng béo phì và khá săn chắc.
Phần đầu
Đầu của những chú chó cỏ thường thon, cân đối nhưng không tròn, trán phẳng. Mõm hình chữ V, dài bằng nửa đầu, phần cuối mõm mở rộng, đầu mõm hơi nhọn. Mặt có hình tam giác theo kiểu chó sói, mũi có màu đen, lưỡi màu hồng hoặc có đốm màu đen.
Tai to vừa phải, nằm hai bên hộp sọ, khi còn nhỏ thường hơi cụp, trưởng thành thì tai dựng đứng như hình vỏ sò và hướng về phía trước, phía trong tai ít lông.
Phần thân
Phần thân nằm trong hình chữ nhật nằm ngang, lưng thẳng, bụng thon gọn. Chân thon, đứng song song hơi chụm lại, bàn chân nhỏ. Đuôi uốn cong dựng trên lưng hình lưỡi liềm.
3. Bộ lông
Bộ lông đặc trưng của loài chó cỏ thường khá ngắn, độ dài của lông tùy thuộc vào từng dòng chó khác nhau. Lông của những chú chó con thường dạng lông tơ mềm, đến khi trưởng thành thì sẽ thay lớp lông mới, lông mới sờ có cảm giác hơi thô, cũng có những dòng có bộ lông khá mượt.
Lông của giống chó nhà thường rụng quanh năm, thường rụng nhiều vào mùa hè và mùa thu.
4. Màu sắc
Màu sắc bộ lông của chó cỏ cũng khá đa dạng, các màu phổ biến là đen tuyền, màu nâu, vàng, lông đỏ lửa, đen 4 mắt, trắng và đen, trắng và vàng, đen vàng, xám, vện.
Tập tính của loài chó ta
Một đặc điểm về tập tính của loài chó nhà này là rất gần gũi và quấn chủ, thân thiện với tất cả các thành viên trong gia đình và có trông nhà rất tốt. Chính vì vậy, chúng được nuôi và coi như một thành viên trong gia đình.
Phần đông chó Việt Nam sống cuộc sống bình thường ăn, ngủ, chạy rông. Ngoài ra, chúng còn được huấn luyện để làm giống chó săn.
Những chú chó nhà hay chó ta được huấn luyện để đi săn bắt cùng chủ có đặc tính rất sợ hổ. Khi chúng đánh hơi thấy có khí của con hổ quanh đây, lập tức chúng gần như không dám đi tiếp, mà cứ quanh quẩn bên con người.
Tính cách của loài chó ta
1. Ngoan và gần gũi
Khi nuôi chúng từ nhỏ, những chú chó ta rất ngoan ngoãn, đều biết nghe lời. Chúng biết sợ khi làm sai và bị chủ mắng, vui tươi và nhí nhảnh khi chơi đùa cùng chủ. Chó cỏ đặc biệt không hay quậy phá, cắn xé đồ đạc như những loài chó cảnh có tính hướng ngoại. Dù bị nuôi nhốt cả ngày trong lồng cũi nhưng chó nhà không hề sủa bậy, chúng nằm ngoan ngoãn và biết khi nào mình sẽ được thả ra để chơi đùa.
2. Thông minh
Chó nhà tuy vậy nhưng có độ thông minh và khả năng học hỏi nhanh nhạy không kém các chú chó cảnh nhập ngoại. Chúng biết nghe lời khi chủ ra khẩu lệnh, biết dừng sủa khi chủ yêu cầu. Biết chơi trò tha đồ về cho chủ, thậm chí biết bán hàng cùng chủ nhân của chúng.
Nếu được huấn luyện bài bản thì chó nhà hoàn thành các bài huấn luyện và ghi nhớ một cách nhanh chóng.
3. Trung thành
Cho dù những chú chó nhà có bị lạc, bị bỏ rơi hay bị bán đi thì chúng vẫn quyết tâm tìm về với chủ, cho dù khoảng cách đó là bao xa. Chúng có thể đứng chờ ngày này qua ngày khác để đợi chủ về mà nhất quyết không rời đi.
4. Tình cảm
Những chú chó nhà sống đặc biệt tình cảm, chúng luôn quấn quýt bên chủ khi chủ đi xa về, nhảy cẫng lên vì vui sướng khi được gặp chủ. Vui đùa cả ngày cùng chủ mà không biết chán.
Điểm đặc biệt, những chú chó ta trước khi chết thì chúng sẽ bỏ đi vài ngày để đào hang sau đó lại trở về, sau khi đào xong, chúng quay trở lại chào từ biệt chủ lần cuối rồi ra đi mãi mãi không quay lại. Người ta cho rằng, chúng làm như vậy vì không muốn chết tại nhà, sẽ làm chủ của chúng buồn bã và cái hang chúng đào chính là nơi mà chúng sẽ yên nghỉ.
Tuổi thọ và sinh sản
Trung bình, tuổi thọ của loài chó ta từ 7 đến 10 năm. Trong điều kiện nuôi và chăm sóc tốt thì chúng có thể sống từ 12 đến 15 năm.
Chó ta thường được lai tạo một cách tự nhiên mà không cần con người nhân giống. Ngoài ra, chúng cũng được lai tạo với một số dòng cho ta có ngoại hình đẹp, kích thước lớn hơn để cho ra đời con có màu lông và dáng đẹp, thông minh.
Một lứa chó ta đẻ sẽ đẻ khoảng 3-7 con tùy vào giống chó. Nhiều con có thể đẻ từ 7 đến 12 con. Tuy nhiên việc đẻ nhiều có thể khiến sức khỏe của cả chó mẹ và chó con đều không tốt, chó con được đẻ ra nhiều sẽ khó nuôi hơn so với chỉ từ 3 đến 5 côn.
Những giống chó ta nổi tiếng
Hiện ở Việt Nam có bốn giống chó nội có giá trị và được gọi là tứ đại quốc khuyển gồm: Chó Bắc Hà, Dingo Đông Dương, H’mông cộc đuôi và đặc biệt là chó Phú Quốc. Trong số đó, chó Phú Quốc là giống chó duy nhất đến nay của Việt Nam được công nhận trên thế giới.
Cách chăm sóc chó cỏ
Việc chăm sóc giống chó nhà rất đơn giản, không cần cầu kỳ như những giống chó cảnh ngoại nhập. Chúng thích nghi với mọi điều kiện môi trường sống, dù bạn có hoàn cảnh khó khăn vẫn có thể nuôi được một chú chó cỏ sinh trưởng tốt.
1. Cho chó ta ăn gì?
Mặc dù chúng rất dễ nuôi, có thể ăn cơm trắng và nước canh cũng có thể lớn được nhưng nên bổ sung đầy đủ dưỡng chất cho chúng phát triển khỏe mạnh, tăng sức đề kháng.
- Đối với giai đoạn chó con dưới 3 tháng tuổi: Giai đoạn này chúng vẫn hoàn toàn bú sữa mẹ, có thể bổ sung sữa tươi để chúng phát triển tốt hơn. Không cho ăn cơm và các thức ăn khác vì hệ tiêu hóa của chúng còn rất yếu.
- Trên 3 tháng đến 6 tháng: Bắt đầu cho ăn cháo loãng nấu với một ít thịt băm. Không cho ăn dầu mỡ và đồ tanh.
- Trên 6 tháng: Bắt đầu cho ăn cơm và thức ăn, bổ sung các loại thịt băm nhỏ nấu chín trộn với cơm, cho ăn cả rau xanh để tăng cường chất xơ.
- Trên 1 tuổi: Cho ăn uống bình thường, bổ sung thịt, cá, trứng, rau củ quả cho chú cún phát triển. Giai đoạn chó ta mang bầu cần tăng cường dinh dưỡng thêm cho chúng để có lượng sữa dồi dào nuôi chó con.
2. Tắm và vệ sinh cơ thể
Nên tắm và vệ sinh sạch sẽ cho chúng hàng tuần vào mùa hè và 2,3 tuần tắm một lần vào mùa đông. Tắm xong cần lau khô người cho chú cún.
Kiểm tra và vệ sinh hốc tai, loại bỏ bụi bẩn và bọ, rận nếu có. Kiểm tra các kẽ móng chân xem có bọ, ve rận hay không.
3. Chỗ ở
Nên làm chuồng có mái che nắng mưa cho chúng. Chỗ ở nên vệ sinh từ 2 đến 3 tuần một lần để giảm nguy cơ mắc bệnh ghẻ, lường và không để bọ, ve, rận trú ngụ.
Một số bệnh thường gặp ở chó cỏ và cách phòng tránh
1. Bệnh dại
Đây là căn bệnh cần phòng ngừa ở tất cả các loài chó. Chúng cần được tiêm phòng khi đủ tuổi để tránh gây nguy hiểm trên cả chó và con người. Virus dại vào cơ thể chó sẽ tác động gây rối loạn thần kinh trung ương làm cho con vật điên dại đến chết.
2. Bệnh Care
Bệnh Carre do Canine Distemper virus gây ra ở loài chó và chó cỏ cũng không phải ngoại lệ. Đây là loại bệnh có tính truyền nhiễm cao do virus có khả năng lây nhiễm qua đường hô hấp, tiêu hóa. Để phòng tránh bệnh tốt nhất nên cho chó tiêm vacxin.
3. Bệnh viêm dạ dày và ruột cấp
Đây là dạng bệnh dễ mắc phải khi chó cỏ dưới 1 tuổi. Bệnh này do giun móc, virus, vi khuẩn gây nên khiến chó sốt, bỏ ăn và chân đi run rẩy. Sau đó, chó nôn mửa liên tục đồng thời tiêu chảy nặng, phân có dịch nhầy và mùi tanh. Để phòng ngừa bệnh này, bạn nên cho chó ăn chín, uống sôi, tẩy giun và tiêm phòng vaccine chống bệnh Care và Parvovirus định kỳ.
Huấn luyện chó cỏ
Chó cỏ khá thông minh và có khả năng ghi nhớ tốt. Bạn có thể dễ dàng dạy chúng các bài cơ bản như bắt tay, ngồi, đứng, ngừng sủa một cách dễ dàng. Ngoài ra,bạn có thể cho chúng tham gia vào một số bộ môn thể thao như bơi lội, rượt đuổi, bắt bóng mà chúng rất thích.
Giá bán chó cỏ
Giống chó có có giá bán rẻ hơn nhiều so với những giống chó cảnh ngoại nhập. Giá chó cỏ nhỏ từ 3 đến 6 tháng tuổi chỉ từ vài trăm nghìn đồng. Đối với các dòng chó Phú Quốc hay chó Bắc Hà, H'mông cộc thì có giá cao từ 1 đến vài triệu đồng.
