Bố mẹ biết nắm bắt kịp thời, trẻ sẽ phát triển vượt bạn bè đồng trang lứa.
Là bố mẹ, ai cũng đều mong con mình sẽ thông minh, lớn lên có thể trở thành một đứa trẻ nổi bật, đạt được kết quả tốt khi đến trường. Nhưng làm thế nào để đạt được điều này? Câu trả lời nằm trong hàng loạt nghiên cứu về sự phát triển não bộ của trẻ em do Giáo sư Richard Weissbourd, nhà nghiên cứu hành vi trẻ em tại Đại học Harvard thực hiện từ cuối thế kỷ 20 đến đầu thế kỷ 21.
Nhóm nghiên cứu của giáo sư Richard đã sử dụng công nghệ CT và MRI (Công nghệ CT (Computed Tomography) và MRI (Magnetic Resonance Imaging) là hai phương pháp hình ảnh y tế được sử dụng để xem bên trong cơ thể con người và chẩn đoán các vấn đề sức khỏe) để quan sát sự phát triển trí não của hàng chục nghìn trẻ em và nhận thấy rằng: trước 10 tuổi, quá trình phát triển trí não của trẻ sẽ đạt đến ba giai đoạn đỉnh cao.
Ba giai đoạn phát triển trí não đỉnh cao này là cơ hội tuyệt vời để trẻ nâng cao trí tuệ và trở nên thông minh hơn, nếu bố mẹ bỏ qua, tương lai sau này có thể sẽ hối hận muộn màng.
0-3 tuổi, giai đoạn bùng nổ khả năng ngôn ngữ
Khả năng ngôn ngữ tốt đồng nghĩa với việc trẻ có khả năng tiếp thu, lĩnh hội và vận dụng kiến thức nhanh hơn, hiểu rõ hơn nội dung môn học, từ đó nâng cao hiệu quả học tập và nắm vững tốt hơn các kiến thức trên lớp cũng như ngoại khóa, đặc biệt là đọc, viết trong quá trình học.
Trên thực tế, trọng lượng não của một đứa trẻ khoảng 3 tuổi sẽ tăng lên khoảng 90% so với người lớn. Khi trọng lượng não của trẻ nhỏ từ 0-3 tuổi tăng lên, số lượng lớn các khớp thần kinh kết nối nhanh chóng trong não cũng xuất hiện, và vỏ não dày lên khiến các mạch thần kinh ngày càng phức tạp hơn.
Nguồn: Sohu
Nghiên cứu khoa học đã phát hiện ra rằng, số lượng khớp thần kinh trong não và lượng thông tin được truyền tải càng nhiều thì khả năng trí tuệ của trẻ sẽ càng tốt.
Từ “Bản đồ quá trình phát triển vỏ não ở người” do các nhà khoa học vẽ ra dưới đây, bố mẹ có thể thấy rằng sự trưởng thành trong quá trình phát triển khớp thần kinh ở trẻ sơ sinh đã gần đạt đến trình độ trưởng thành khi trẻ khoảng 2 tuổi.
Nguồn: Sohu
Nhà giáo dục trẻ em nổi tiếng Montessori cho rằng, độ tuổi 2-3 là giai đoạn quan trọng trong sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Ở giai đoạn này, trẻ bắt đầu có hứng thú mạnh mẽ với ngôn ngữ, bắt chước ngôn ngữ của người lớn và dần dần học nói.
Ngoài ra, "Thí nghiệm khoảng cách 30 triệu từ" nổi tiếng của Đại học Stanford cũng xác nhận rằng bố mẹ thường nói chuyện, giao tiếp và kể chuyện cho con trẻ trong độ tuổi từ 2-3, đồng thời khuyến khích trẻ bày tỏ suy nghĩ của mình, điều này sẽ có lợi cho việc nuôi dưỡng khả năng ngôn ngữ, và nâng cao trình độ trí tuệ của trẻ.
Ví dụ, bố mẹ của nhà khoa học nổi tiếng Einstein đã bắt đầu dạy ông đọc và viết khi ông khoảng 2 tuổi. Có lẽ, chính nhờ nắm bắt cơ hội trong "giai đoạn vàng" này để nâng cao chỉ số IQ, bố mẹ ông đã "mở đường" cho sự thành công trong tương lai của Einstein.
4 – 6 tuổi, giai đoạn hình thành tư duy logic
Tư duy logic là một phần quan trọng của trí thông minh, bao gồm khả năng phân tích, lý luận, phán đoán và giải quyết vấn đề. Trẻ có khả năng tư duy logic tốt sẽ không gặp khó khăn gì khi học toán, vật lý và các môn học khác sau này.
Vì vậy, trong giai đoạn đầu phát triển của trẻ, việc rèn luyện khả năng tư duy logic có tác động quan trọng đến sự phát triển trí tuệ và thành tựu về học tập, nghề nghiệp tương lai của trẻ.
Trên thực tế, ngoài nghiên cứu của Giáo sư Richard của Đại học Harvard, còn có rất nhiều nhận xét và kết quả nghiên cứu có căn cứ về giai đoạn đỉnh cao thứ hai trong quá trình phát triển trí não của trẻ trong độ tuổi từ 4 đến 6.
Ví dụ, lý thuyết phát triển trí thông minh đa dạng do nhà tâm lý học người Mỹ Bloom đề xuất, và nhận xét của Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP) trên trang web chính thức của viện đều chỉ ra: 4-6 tuổi là giai đoạn quan trọng đối với sự phát triển trí tuệ và tư duy logic của trẻ.
Bộ não của trẻ từ 4 - 6 tuổi đã dần phát triển các phép tính toán đơn giản, nhận thức không gian và khả năng suy luận logic.
Bộ não của trẻ từ 4 - 6 tuổi đã dần phát triển các phép tính toán đơn giản, nhận thức không gian và khả năng suy luận logic. Nếu bố mẹ có thể nắm bắt cơ hội này và rèn luyện tư duy logic phù hợp cho con mình, thì sẽ mang lại hiệu quả không ngờ trong việc nâng cao trí thông minh của trẻ.
Ví dụ, nhà vật lý nổi tiếng Newton đã phát triển niềm đam mê sâu sắc với các nguyên lý cơ học từ thời thơ ấu. Bố ông thường đưa ông đi tham quan, khám phá nhiều thiết bị cơ khí khác nhau và dạy ông cách tiến hành các thí nghiệm vật lý đơn giản. Những kinh nghiệm tích luỹ được trong thời thơ ấu của ông, đã đặt nền móng vững chắc cho những thành tựu khoa học sau này.
7-10 tuổi, giai đoạn nhảy vọt của sáng tạo
Trẻ có khả năng sáng tạo tốt sẽ chủ động hơn trong học tập, có thể áp dụng những kiến thức đã học vào đời sống một cách linh hoạt, từ đó nâng cao kết quả học tập. Đồng thời, trẻ cũng có thể suy nghĩ về các vấn đề từ nhiều góc độ và giải quyết tốt hơn các vấn đề phức tạp, cũng như tìm ra các giải pháp độc đáo.
Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, trong độ tuổi từ 7 đến 10, não của trẻ sẽ trải qua quá trình "cắt tỉa" khớp thần kinh, tức là loại bỏ các liên kết thần kinh không cần thiết và tối ưu hóa mạng lưới thần kinh. Đồng thời, lượng chất xám trong não cũng sẽ thay đổi, khối lượng chất xám ở các vùng khác nhau cũng sẽ thay đổi. Khối lượng chất xám trong não có xu hướng tăng hoặc giảm trong giai đoạn này.
Nguồn: Sohu
Nghiên cứu đã chứng minh, độ tuổi từ 7-10 sẽ có sự phát triển rõ rệt về khả năng chú ý, trí nhớ, kỹ năng ngôn ngữ, kỹ năng tư duy logic,… Ngoài ra, khả năng sáng tạo của trẻ cũng sẽ được cải thiện đáng kể. Trẻ bắt đầu có nhiều trí tưởng tượng và tư duy đổi mới hơn, thích thử những điều lạ và khám phá những lĩnh vực chưa biết.
Trí thông minh là nền tảng của sự sáng tạo, và sự sáng tạo là sự mở rộng và ứng dụng trí thông minh. Khi trí não trưởng thành, trẻ ở giai đoạn này có khả năng hiểu và xử lý thông tin tốt hơn, từ đó đưa ra những ý tưởng phong phú và độc đáo hơn, đồng thời khả năng sáng tạo của trẻ cũng sẽ có bước nhảy vọt. Không những vậy, kỹ năng xã hội và kỹ năng quản lý cảm xúc của trẻ cũng sẽ được cải thiện, giúp kích thích sự sáng tạo trong quá trình tương tác với người khác.
7-10 tuổi là thời kỳ vàng phát triển sự sáng tạo của trẻ.
Với vai trò là bố mẹ, các bậc phụ huynh có thể kích thích trí tò mò và ham muốn khám phá của trẻ bằng cách đưa ra nhiều hình thức giáo dục khác nhau, chẳng hạn như những hoạt động khác nhau trong lĩnh vực nghệ thuật, âm nhạc, khoa học,... để trẻ có thể phát triển khả năng sáng tạo của mình trong một môi trường tự do và hỗ trợ.
