Dưới đây là những câu chuyện cổ tích phổ biến về lòng nhân hậu, dạy bé biết yêu thương và chia sẻ hơn.
Truyện cổ tích luôn được nhiều bạn nhỏ yêu mến, những câu chuyện tưởng tượng xoay quanh một số nhân vật quen thuộc, phong phú, đa dạng từ nàng công chúa xinh đẹp, dũng sĩ tài giỏi, người mồ côi cho đến những người nghèo khổ, người con riêng, người có hình dạng xấu xí, ngốc nghếch, thông minh… Cùng với những câu chuyện kể về các con vật biết nói chuyện.
Chính sự đa dạng trong xây dựng nhân vật, tình huống truyện giúp phong phú hóa tinh thần của trẻ em, mang đến nhiều bài học về cách đối nhân xử thế cho trẻ mà không hề mang tính ép buộc.
Trong đó, những câu chuyện cổ tích thể hiện cao lòng nhân hậu, tình yêu thương giữa con người với con người, sẵn sàng đồng cảm, chia sẻ, thấu hiểu và giúp đỡ người khác khi người ta gặp khó khăn. Rộng hơn nữa chính là tình đồng bào, tinh thần đoàn kết.
Dưới đây là những câu chuyện phổ biến về lòng nhân hậu, dạy bé biết yêu thương và chia sẻ hơn.
Chàng Quân Tử
Ngày xưa, có một anh chàng nghèo sống một thân một mình. Anh thường ăn ở nhân đức với mọi người, lòng nhân đức của anh còn ban phát đến cả giống vật. Bởi thế người ta quen gọi anh là Quân Tử.
Trong nhà có bao nhiêu của nả, anh lần lượt đem ra giúp đỡ cho người nguy kẻ khó, còn mình thì sống rất đạm bạc. Một hôm, gần ngày kỵ cha, Quân Tử có để dành được mấy bát gạo nếp và một con gà để làm giỗ. Có một con chuột hôm ấy chui vào hũ gạo và một con cáo ban đêm định lẻn vào nhà Quân Tử bắt gà .
Quân Tử đều phát hiện được tuy nhiên đều không giết hay bắt giữ chúng mà chỉ thả chúng đi . Đến ngày giỗ cha, Quân Tử đồ xôi luộc gà, thắp hương đèn sửa soạn vào làm lễ, thì một chú ruồi đánh hơi bay đến đậu vào cỗ xôi đánh chén thỏa thích.
Nhưng Quân Tử đã nhanh tay quơ được. Bị kẹt chặt, ruồi ta hết đường giãy giụa, chắc là khó thoát cái chết. Nhưng rồi ruồi cũng may mắn được thả ra. Tiếng đồn về lòng nhân đức của Quân Tử vang khắp nơi. Buổi ấy nhà vua đang muốn kén chọn người tài đức để gả công chúa.
Nghe tin đồn về Quân Tử, vua bèn sai quan quân đi triệu về kinh. Nhưng khi gặp mặt Quân Tử, thấy anh ăn nói không được lễ phép thì vua không được hài lòng. Để tiện từ chối, vua bèn đưa ra ba thử thách lớn cho Quân Tử , Quân Tử tin rằng mình đã hết cơ hội làm phò mã. Thì những động vât ngày trước Quân Tử đã tha chết , lần lượt quay về giúp chàng.
Nhờ có giúp đỡ của các loài vật mà mình đã từng cứu Quân Tử đã vượt qua ba thử thách của nhà vua một cách dễ dàng. Thấy cả ba lần anh đều thắng cuộc, vua đành vui lòng nhận anh là phò mã. Khi vua chết, vì không có con trai nối dõi nên Quân Tử được các quan đưa lên ngôi.
Chàng Quân Tử là bài học cho chúng ta về cách sống lòng nhân hậu tình yêu thương và không làm tổn hại đến các loài vật, nhất định sẽ nhận được những phần thưởng xứng đáng.
Câu chuyện ngợi ca lòng nhân hậu của Quân Tử biết yêu thương con người và cả động vật. Tiếng Lành đồn xa chàng không những được vua biết đến mà còn được triệu làm phò mã, sau này nhờ đức tính mà khi vua cha mất chàng còn được các quan đưa lên ngôi làm vua.
Sống ở trên đời có lòng nhân hậu biết yêu thương mọi người xung quanh, biết yêu thương động vật dù chỉ là một con ruồi thì nhất định sẽ có một ngày chúng ta nhận được những hạnh phúc xứng đáng.
Chàng Quân Tử là một câu chuyện cổ tích rất hay trong kho tàng truyện dân gian Việt Nam. Câu chuyện là bài học cho chúng ta về cách sống lòng nhân hậu tình yêu thương và không làm tổn hại đến các loài vật, nhất định sẽ nhận được những phần thưởng xứng đáng.
Ngày xưa, có một anh chàng nghèo sống một thân một mình. Anh thường ăn ở nhân đức với mọi người, lòng nhân đức của anh còn ban phát đến cả giống vật. Bởi thế người ta quen gọi anh là Quân Tử.
Nàng tiên ốc
Thủa ấy có một bà già nghèo sống độc thân. Bà phải tự mình ngày ngày ra đồng mò cua bắt ốc để kiếm sống qua ngày. Tình cờ một hôm, bà bắt được một con ốc, vỏ nó phủ một màu xanh biếc trông rất lạ, rất xinh. Vì vậy bà không nỡ bán mà đem thả vào một chum nước.
Không hiểu sao từ ngày đó trở đi, mỗi lần bà đi làm về đều thấy một điều lạ lắm. Dường như có một bàn tay nội trợ khéo léo nào đó đã giúp bà làm hết mọi chuyện trong nhà.
Từ quét dọn nhà cửa, vun xới vườn tược, cho lợn gà ăn uống đầy đủ no say đến mâm cơm dọn sẵn lên bàn, tươm tất đâu vào đấy. Bà quyết định tìm ra nguyên nhân sự lạ ấy. Một hôm bà giả vờ đi làm như mọi ngày, đến nửa đường bà bèn quay lại, tìm chỗ kín, ngồi rình xem chuyện gì đã xảy ra ở nhà mình.
Tình cờ một hôm, bà bắt được một con ốc, vỏ nó phủ một màu xanh biếc trông rất lạ, rất xinh. Vì vậy bà không nỡ bán mà đem thả vào một chum nước.
Bỗng nhiên, bà thấy một người con gái từ trong chum nước bước ra. Nàng đẹp như một cô tiên giáng trần, tuổi độ mười tám đôi mươi. Nàng bận một bộ đồ màu xanh da trời, dáng đi nhẹ nhàng uyển chuyển. Gương mặt nàng xinh xắn như một tố nữ trong tranh. Nước da trắng ngần, đôi môi hồng thắm chúm chím cười duyên như đóa sen hồng sắp nở.
Nàng bước vào nhà dọn dẹp… Bà nhẹ nhàng đến bên chum nước, cầm vỏ ốc lên rồi đập vỡ ra từng mảnh. Nghe động, người con gái vội vàng trở lại chum nước để chui vào vỏ ốc, nhưng đã quá muộn. Bà nhìn cô gái rồi nói:
– Con gái ơi! Hãy ở lại đây với mẹ!
Từ đó cô trở thành đứa con yêu của bà. Hai mẹ con họ sống thật đầm ấm hạnh phúc.
Chàng Ngốc và con ngỗng vàng
Truyện Chàng Ngốc và con ngỗng vàng là câu chuyện cổ tích xoay quay một nhân vật được những người xung quanh gọi với tên là Ngốc. Anh là người con trai út trong số ba anh em của gia đình người làm nông. Hai vợ chồng người làm nông có bao nhiêu đồ ngon của lạ đều dồn cả vào hai người anh, còn chàng út thì dại khờ ngốc nghếch nhưng lại rất tốt bụng, nên người ta gọi chàng là chàng Ngốc.
Ngốc thường bị khinh rẻ, chế giễu và không được tham gia vào việc gì trong gia đình. Tuy được cha mẹ quan tâm tuy nhiên hai người anh của chàng Ngốc lại ích kỷ và tham lam, một ngày nọ khi vào rừng đốn củi thì hai người anh đều gặp một ông lão nhỏ bé, tóc hoa râm, xin sự giúp đỡ, tuy nhiên hai người anh với bản tính ích kỷ đều không chịu giúp ông lão ấy và đuổi ông lão đi.
Nhưng điều bất ngờ đã đến hóa ra ông lão nhỏ bé ấy là và một vị tiên của khu rừng , hai người anh ngay sau đó phải nhận lấy hậu quả. Hai người anh bị thương không thể đốn củi được chàng Ngốc xin được nhận việc đi đốn củi và được cha mẹ đồng ý, vào tới khu rừng ông lão lại xuất hiện và cầu xin sự giúp đỡ từ chàng Ngốc, Ngốc với bản tính hiền lành nhân hậu đã sẵn sàng chia miếng bánh cho ông Lão.
Ông Lão cảm động trước sự nhân hậu của chàng Ngốc liền chỉ chỗ cho chàng gốc cây và chàng Ngốc đã tìm thấy một con ngỗng vàng. Đêm xuống chàng Ngốc nghĩ chân tại quán trọ, chủ trọ có ba cô con gái vì bất ngờ với con ngỗng vàng nên đã chạm vào nào ngờ bị dính chặt với con ngỗng.
Chàng Ngốc và con ngỗng vàng là câu chuyện cổ Grimm, kể về một chàng Ngốc hiền lành tốt bụng, biết giúp đỡ người khác đã được sống hạnh phúc bên công chúa.
Đến sáng hôm sau khi trên đường về nhà Ngốc ôm theo con ngỗng vàng và ba cô gái vẫn bị dính chặt vào con ngỗng , một lát sau lại có thêm những người khác tò mò và chạm vào đoàn người của chàng Ngốc và họ cũng bị dính chặt không thể rời ra.
Khi đoàn người đi qua kinh thành, vì thấy đoàn người lếch nhếch theo nhau nên nàng công chúa đã bật cười thành tiếng, rồi không kìm lại được nữa, nàng cứ khanh khách cười mãi. Đức vua đã hứa ai làm cho công chúa cười thì vua sẽ gã công chúa cho người đó.
Ngốc yêu cầu vua thực hiện lời hứa thì vua lại đưa cho chàng rất nhiều thử thách , chàng chỉ biết chạy vào khu rừng tìm lại ông lão hôm nọ nhờ sự trợ giúp. Với sự trợ giúp của ông lão chàng Ngốc đã hoàn thành được tất cả thử thách của nhà vua và lấy được công chúa .
Câu chuyện cho chúng ta thấy được dù không thông minh tài giỏi nhưng chàng Ngốc lại có đức tính thật thà, nhân hậu biết yêu thương người khác và cuối cùng chàng Ngốc đã có được hạnh phúc của riêng mình . Câu chuyện ngợi ca lòng nhân hậu , tình yêu thương của con người.
Bên cạnh đó câu chuyện cũng phê phán sự ích kỷ, tham lam của con người thông qua nhân vật hai người anh trai của Ngốc. Con người sống trên đời nên có tấm lòng nhân hậu biết yêu thương mọi người , nếu ích kỷ thì chắc chắn sẽ nhận lại những điều không may mắn.
Cá Bống thần
Ngày xửa ngày xưa, có hai anh em mồ côi, tính tình trái ngược nhau hoàn toàn. Người em thì chăm chỉ, hiền lành, thật thà; còn người anh thì lại tham lam độc ác. Anh ta vơ vét hết tất cả những gì bố mẹ để lại, chẳng cho người em bất cứ thứ gì. Hàng ngày, người em cứ phải vào rừng dùng que để đào củ mài, củ nâu, xuống khe bắt tôm, bắt tép để ăn. Đêm, anh lại trở về nhà người anh ngủ cùng với trâu với lợn.
Một hôm, người anh rủ người em ra sông tát cá. Người anh bắt người em be bờ, đắp đập, tát nước, còn mình thì bắt hết cá, chẳng để sót lại một con nào. Người em vừa mệt, vừa buồn. Bỗng có một con cá bống nhỏ, bơi dưới chân người em và cất tiếng nói:
– Anh hãy mang tôi về nhà nuôi đi.
Người em mừng rỡ vớt con cá bống lên, đem về nhà bỏ vào bát nuôi, nâng niu như trẻ nhỏ. Cá bống lớn rất nhanh. Qua ngày đầu tiên nó đã to chật cả cái bát, người em phải thả nó và chậu.
Ngày hôm sau nó đã lớn chật chậu. Người em phải đắp cái vũng to bằng nửa cái sân nhà cho cá vùng vẫy. Hai ngày sau cá lớn chật vũng. Người em đắp luôn một đoạn khe ở chỗ khuất và thả cá xuống. Chỉ vài ngày sau, cá lớn chật khe, to như một con trâu đực. Lúc này nó nói:
– Tôi vốn là cá bống thần. Nhờ công anh chăm sóc, nay tôi đã lớn rồi, tôi với anh hãy kết nghĩa cà-lơ (bạn) đi. Chúng ta đi xuôi dòng kênh này một chuyến cho vui.
Người em bằng lòng, thịt gà, thổi cơm trắng mang đi. Cứ đến bữa ăn, người em xé thịt và cơm trắng cho cá ăn, còn mình thì chỉ ăn xương gà với cơm cháy.
Trời nổi mây to gió lớn, người em vô cùng lo sợ. Cá nói:
– Không sao đâu, trời sẽ không mưa. Anh hãy leo lên cây cao. Nếu thấy mây kéo ùn phía dưới, anh quay mặt về phía đó giả buồn rầu. Nếu mây ùn về phía trên nước, anh cười thật to là được.
Cá bống thần là truyện cổ tích của dân tộc Vân Kiều, nhắc nhở anh em trong gia đình phải biết yêu thương nhau và là bài học cho những kẻ bụng dạ tham lam.
Người em nghe theo, trèo mãi lên ngọn cây cao. Khi mây ùn ùn phía dưới ngọn nước người em mặt ủ rũ buồn rầu. Lúc sau, thấy mây ùn ùn phía trên, anh cười vang. Tiếng cười dội vào vách núi vang như sấm. Bỗng anh nghe thấy tiếng gầm rú dưới khe. Quay lại anh nhìn thấy cá bống thần đã giết chết con thuồng luồng khổng lồ. Cá gọi:
– Người anh em ơi, hãy xuống mổ bụng con thuồng luồng mà lấy của cải đem về.
Người em làm theo và lấy được rất nhiều vàng bạc của cải. Cá bống và người em trở về. Về đến nhà người em kể lại câu chuyện cho anh nghe và chia đôi số của cải lấy được cho anh. Lòng tham nổi lên, người anh không chịu nhận số của cải mà người em cho, hắn đòi đi một chuyến cùng với cá. Người em miễn cưỡng cho anh mượn cá và dặn không được để cho cá chết.
Thế là người anh tham lam ra đi. Anh ta cũng được cá bống cho đi dọc khe chơi. Nhưng anh ta tham lam quá, anh ta ăn hết thịt gà và cho cá ăn xương, ăn lòng.
Đến một khúc khe, trời cũng nổi cơn giông. Anh tham lam mừng quá, hỏi cá nên làm gì. Cá dặn anh ta như dặn người em. Nhưng vì mừng quá, nghe vội vàng nên anh ta không nhớ rõ lời cá dặn. Đáng lẽ hắn phải buồn ủ rũ thì hắn lại cười to, khi cần cười to thì hắn lại buồn ủ rũ. Con thuồng luồng vùng lên mà cá chưa kịp chuẩn bị. Thế là nó cắn chết cá bống. Người anh vô cùng tức giận đập vào đầu cá, trở về nhà.
Về đến nhà, người em mừng rỡ chạy ra hỏi anh có lấy được nhiều của cải không, người anh cau mặt quát:
– Chú nói láo. Cá của chú chết ngoài khe kia kìa.
Người em nghe tin cá chết vội chạy một mạch ra ngoài khe. Đến nơi thấy xác cá cứng đờ, người em than khóc mãi. Hồn cá bống thần hiện về nói thoảng qua tai anh:
– Người anh em đừng khóc nữa. Hãy chặt đầu tôi mang về chôn giữa sân, tôi sẽ có cách giúp được anh.
Người em liền chặt đầu cá đem về chôn ở sân như lời cá dặn. Mấy ngày sau ở chỗ đó mọc lên cây tre rất cao. Người em ra gốc tre nói:
– Tre định giúp ta cái gì thì nói đi.
Cây tre nói:
– Khi nào nghe gió trên về, hãy nói: “Áo sống ta đâu?”, sẽ có áo đẹp. Khi nào thấy gió dưới thì kêu: “Bạc nén, nồi đồng của ta đâu?”. Lúc đó sẽ có nhiều bạc nén, nồi đồng.
Người em làm theo lời cá dặn nên được rất nhiều vàng bạc, áo quần. Người anh nổi máu tham chạy ra gốc tre. Thấy gió trên thổi hắn nói:
– Áo sống của ta đâu?
Tức thì bao nhiêu rẻ rách trên trời rơi xuống. Thấy gió dưới nổi lên hắn thét:
– Bạc nén, nồi đồng của ta đâu?
Trên ngọn tre bao nhiêu sọ người, xương bò rơi xuống đầu người anh tham lam, làm anh ta đau điếng. Tức giận, anh ta chặt luôn cây tre và về nhà mắng người em:
– Chú nói láo. Cây tre của chú là ma quỷ, anh chặt rồi.
Người em chạy ra chỗ cây tre than khóc. Gốc tre nói với anh:
– Anh hãy đốt tôi đi lấy tro vào rừng. Thấy vết chân con thú nào anh hãy rải tro lên và đi theo, con thú sẽ chết, anh tha hồ có thịt ăn.
Người em làm theo và mang về rất nhiều thịt thú rừng. Người anh tham lam nghe tin, giật số tro còn lại của người em đem ra rẫy. Hắn rải tro khắp nơi, thấy dấu chân chuột hắn cũng rải. Thấy dấu chân người hắn cũng rải vì nghi có kẻ trộm vào rẫy. Rải xong hắn hý hửng về nhà toan quét dọn nhà cửa để đi nhặt cọp, heo về.
Về đến nhà, hắn thấy vợ và đàn con lăn ra chết giữa nhà. Hoảng hốt, hắn chạy ra rẫy. Té ra, những dấu chân hắn nghi là trộm lại chính là dấu chân của vợ con hắn. Hắn như điên như dại lấy nốt số tro còn lại rải lung tung, rải lên cả dấu chân của mình. Thế là chưa kịp về đến nhà hắn đã lăn ra chết.
Người em nghe tin anh chết, vẫn lo lắng ma chay cho anh cho trọn tình trọn nghĩa. Từ đó người em sống yên ổn làm ăn cùng bà con xóm giềng.
Người học trò và con hổ
Một con hổ đi dạo trong rừng, vô tình bị lọt vào bẫy. Con vật hung hăng giãy giụa, hết húc đầu đến dùng răng gặm bẫy tìm cách chui ra, nhưng bẫy làm bằng những cây tre đực rất chắc nên không thể làm gì được. Đang cơn nguy khốn, bỗng có một người học trò đi qua. Thấy người học trò, hổ bèn lấy giọng ngọt ngào:
– Chào thầy tú, làm sao thầy tú lại đi vào nơi nguy hiểm này. Chao ôi! Thầy không biết rằng bạn bè tôi hiện đang ở khắp mọi ngả để rình mồi đấy ư? Thôi, chúng ta hãy giao ước với nhau điều này nhé! Về phía thầy, thầy làm ơn mở nắp cho tôi ra. Về phía tôi, tôi sẽ luôn luôn bảo hộ thầy, không để cho một con hổ nào động đến. Mặt khác, tôi sẽ làm cho dân vùng quanh đây kính trọng thầy, tôn thờ thầy như một vị thần.
Người học trò đáp:
– Nhưng nếu ta mở cho ngươi ra, ngươi sẽ ăn thịt ta mất!
Nghe nói thế, hổ một hai xin thề và nói:
– Chao ôi! Thầy tú! Thầy há lại không biết rằng tôi là kẻ xưa nay chưa hề nói dối! Tôi đã nói không ăn thịt thầy thì lẽ nào vì một miếng ăn mà tôi làm sai lời. Tôi là chúa sơn lâm có đâu lại phí mất tiếng tăm của tôi. Thầy hãy mở cho ra, suốt đời tôi sẽ không quên ơn.
Người học trò nhẹ dạ nọ cảm động về những lời khẩn cầu của chúa sơn lâm, và tin vào những câu thề thốt nặng lời của nó, nên vui lòng rón tay làm phúc. Cần bẫy một khi kéo lên, hổ ta nhanh nhẹn chui ngay ra, ngáp dài và gầm lên một tiếng làm cho người học trò giật mình kinh hãi:
– Ôi! – người học trò nói, ngươi hét to quá làm ta đinh tai nhức óc.
Nhưng nếu lúc nãy hổ tỏ ra hèn hạ quỵ lụy bao nhiêu thì bây giờ lại lộ mặt hung hăng trắng trợn bấy nhiêu. Nó đổi giọng:
– Tiếng của ta làm ngươi khó chịu ư? Ta còn muốn ăn thịt ngươi nữa kia đấy!
– Ngươi vừa mới giao ước thề bồi với ta chưa buông mồm, sao đã trở mặt nhanh như vậy?
Người học trò chưa kịp dứt lời, hổ đã gầm lên:
– Ta cám ơn lòng tốt của ngươi. Nhưng ngươi phải hiểu rằng cái bụng đói của ta thì không cần biết phải trái gì hết. Ta nhịn đói đã mấy ngày nay và bây giờ thì cần có sức để trở về hang cái đã. Vậy ngươi hãy nộp mạng cho ta đi!
Trong khi con vật phản phúc đang tìm cách nuốt trôi lời hứa thì một vị thần Núi biết được câu chuyện. Thương hại người học trò bị mắc lừa, thần Núi bèn hiện ra trước mặt người học trò và con hổ với trạng mạo một ông quan tòa mặt mũi dữ tợn, mắt sáng long lanh, râu tóc trắng xóa. Thần nạt lớn:
– Các ngươi làm gì mà cãi nhau ồn ào ở đây? Ai phải ai trái? Hãy nói ngay cho ta rõ, ta sẽ phân xử cho.
Người học trò vội kể lại câu chuyện vừa qua. Nhưng hổ đã chỉ vào cái bẫy mà cãi biến:
– Làm gì có chuyện đó. Tôi đang ngủ yên lành trong kia thì bị tên này ở đâu đến quấy nhiễu. Không những hắn không cho tôi nghỉ ngơi mà còn tìm cách hại tôi. Vì thế, tôi phải ăn thịt hắn để trả thù.
Thần phán bảo:
– Đúng! Ngươi có quyền trả thù kẻ nào dám xâm phạm chỗ ở của ngươi. Nhưng ta lại không tin rằng đó là chỗ ở của ngươi. Vì thân hình ngươi to lớn dường vậy làm sao có thể nằm trong một chỗ chật hẹp như kia được chứ? Bây giờ thì hai bên sẽ trở lại đúng nguyên vị trí cũ, ta sẽ xem xét và phân xử sau.
Hổ tin rằng mình thắng nên hí hửng chui vào bẫy. Lập tức vị thần hạ cần bẫy xuống và mắng hổ:
– Đồ khốn kiếp! Ngươi đã bội ước và lấy oán trả ơn đối với người đã cứu mình ra. Giờ thì ngươi đừng có mong ai cứu cho nữa.
Và quay lại phía người học trò, vị thần nói:
– Và đấy là một bài học rất quý cho ngươi! Cần phải tốt và nhân hậu đối với mọi người, nhưng trước hết phải nhớ rằng chớ có bao giờ tốt và nhân hậu đối với kẻ độc ác cả!
Bài học hay từ những câu truyện cổ tích
Điều tuyệt vời nhất nằm trong những câu chuyện cổ tích chính là nỗ lực giữ gìn cái thiện trong tâm hồn con người. Dẫu qua bao nhiêu thời gian, truyện cổ tích vẫn luôn giữ trọn thiên chức của mình, đó là ngợi ca tấm lòng nhân hậu.
Điều tuyệt vời nhất nằm trong những câu chuyện cổ tích chính là nỗ lực giữ gìn cái thiện trong tâm hồn con người, dạy trẻ biết yêu thương và chia sẻ.
