Đây là 5 ngôi trường THCS, THPT có bề dày lịch sử lâu đời nhất tại Hà Nội, là niềm kiêu hãnh của bao thế hệ học trò Thủ đô.
Trường THPT Việt Đức - 127 tuổi
THPT Việt Đức nằm tại quận Hoàn Kiếm là một trong những ngôi trường nổi tiếng ở Hà Nội được phụ huynh và học sinh quan tâm nhất. Mức điểm chuẩn vào trường năm nào cũng cao ngất ngưởng, đủ cho thấy sức hút "không phải dạng vừa" vào dịp tuyển sinh. Trong năm học 2022-2023, THPT Việt Đức lọt top 5 trường có điểm chuẩn cao nhất Hà Nội với 45,5 điểm.
THPT Việt Đức chính thức được thành lập ngày 3/3/1955 nhưng có lẽ lịch sử của trường bắt đầu từ năm 1897 với sự ra đời của trường dòng có tên Puginier. Sau giải phóng Thủ đô (10/10/1954), trường được đặt tên là Trường phổ thông cấp 2 - 3 Hà Nội. Đến năm 1977 đổi tên thành trường THPT Việt Đức.
Kiến trúc của trường là một tòa nhà 3 tầng khép kín có hành lang chạy xung quanh. Cầu thang được đặt ở đầu tòa nhà phía Đông. Hình khối kiến trúc ngôi nhà khá đẹp do kiểu bố trí mặt bằng đăng đối, giật cấp tạo ra các khối trên mặt đứng... Hệ cửa các tầng có vòm bán nguyệt, trên tường đắp họa tiết đơn giản nối với nhau, bên cạnh những đường chỉ lõm tạo điểm nhấn.
Hàng năm, trường có gần 1000 học sinh tốt nghiệp, tỷ lệ đỗ tốt nghiệp từ 99,9% đến 100%, tỷ lệ vào các trường Đại học, Cao đẳng cao vút. Trong các kì thi học sinh giỏi cấp Thành phố và cấp Quốc gia, trường liên tục gặt hái được nhiều thành tích đáng tự hào.
Nơi đây đã đào tạo nhiều thế hệ học sinh trở thành những người nổi tiếng như Giáo sư bác sĩ Tôn Thất Bách, nhạc sĩ Trần Tiến, nhà thơ Lưu Quang Vũ,…
THPT Việt Đức còn được mệnh danh là lò luyện hoa hậu, có 4 người đẹp giành vương miện xuất thân từ ngôi trường này: Bùi Bích Phương (Người đẹp đầu tiên đăng quang cuộc thi Hoa hậu Việt Nam); Nguyễn Thiên Nga (Hoa hậu Việt Nam 1996); Trương Ngọc Ánh (Hoa hậu Thời trang Quốc tế tại Ai Cập 1998); Đỗ Mỹ Linh (Hoa hậu Việt Nam 2016).
THPT Chu Văn An - 116 tuổi
Trường THPT Chu Văn An với vị thế là ngôi trường lâu đời và giàu truyền thống hàng đầu Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung.
Ngôi trường được người Pháp thành lập năm 1908. Tính đến nay, ngôi trường này đã tròn 116 tuổi. Thời kỳ Pháp thuộc, trường được biết đến nhiều với cái tên thân thương Trường Bưởi nhằm thể hiện lòng yêu nước các học trò thời ấy. Qua nhiều năm thăng trầm, trường vẫn nằm tại số 10 Thụy Khuê (Tây Hồ) với lối kiến trúc hoa lệ và độc đáo từ thời Pháp.
Về chất lượng đào tạo, từ năm 1995, THPT Chu Văn An đã trở thành một trong 3 trường THPT trọng điểm Quốc gia hàng đầu Việt Nam, bên cạnh trường THPT chuyên Quốc học Huế và THPT chuyên Lê Hồng Phong (TP.HCM). Qua nhiều năm giảng dạy, ngôi trường này vẫn luôn duy trì tỷ lệ đỗ tốt nghiệp và đỗ đại học ở ngưỡng cao.
Theo thống kê, Trường THPT Chu Văn An 5 năm liên tiếp có mức điểm chuẩn vào lớp 10 cao nhất Hà Nội, dao động từ 43,25 đến 53,30 điểm (tuỳ vào số lượng 3 hoặc 4 môn thi). Mỗi mùa tuyển sinh, dân tình còn được dịp "choáng váng" trước tỷ lệ chọi cực kỳ khốc liệt mà các thí sinh phải vượt qua để có thể vào "Chu".
Nơi đây còn tự hào với những thế hệ học trò tài năng, nổi tiếng như Giáo sư, bác sĩ Tôn Thất Tùng, nhà thơ Xuân Diệu, họa sĩ Tô Ngọc Vân... và sau này, còn có rất nhiều học sinh trường Chu đem về niềm tự hào cho đất nước với những tấm Huy chương danh giá tại các kỳ thi Olympic quốc tế và khu vực.
THPT Trần Phú (Hoàn Kiếm) - 105 tuổi
Trường THPT Trần Phú - Hoàn Kiếm là một trong những trường THPT công lập hệ không chuyên nổi tiếng của Hà Nội. Ngôi trường cổ kính nằm tọa lạc ở một trong những con phố trung tâm sầm uất nhất của Thủ đô.
Tiền thân của trường THPT Trần Phú là hai trường trung học là Grand Lycée và Petit Lycée, được thành lập năm 1919. Sau nhiều lần đổi tên, chia tách, sáp nhập, năm 1995, trường được mang tên là THPT Trần Phú và đến năm 2009, đổi thành trường THPT Trần Phú - Hoàn Kiếm để phân biệt với một trường cùng tên trên địa bàn Hà Tây cũ.
Ngôi trường này luôn rợp bóng cây xanh và đặc biệt, vẫn giữ được nét kiến trúc cổ xưa mà ngày nay khó có thể tìm thấy ở các trường THPT trong thành phố.
Là một trong ngôi trường cấp 3 HOT nhất Hà Nội với bề dày lịch sử lâu đời, trường THPT Trần Phú là nơi đào tạo biết bao thế hệ học sinh. Đây cũng là ngôi trường rất nhiều người nổi tiếng từng theo học Giáo sư Hồ Đắc Di, Nhà văn Thạch Lam, Vũ Bằng...
Trường còn là “cái nôi” đào tạo ra rất nhiều doanh nhân, ca sĩ, diễn viên, nghệ sĩ nổi tiếng như: diễn viên Mai Thu Huyền, ca sĩ Lê Hiếu, nghệ sĩ dương cầm Lưu Đức Anh, nghệ sĩ dương cầm Lưu Hồng Quang, nhạc sĩ Tiên Cookie (Nguyễn Thủy Tiên), ca sĩ Erik (Lê Trung Thành)...
Tỷ lệ học sinh thi tốt nghiệp trung học phổ thông của trường thường xuyên đạt 100%. Nhiều em đạt giải thành phố, Quốc gia và các nghiên cứu khoa học. Ngoài ra còn rất nhiều những thành tích tiêu biểu khác của học sinh trong quá trình học tập, rèn luyện và trong các hoạt động giáo dục như trong các kỳ thi Olympic cấp cụm, kỳ thi Olympic tiếng Anh, Toán học Hà Nội mở rộng hay các chương trình về kiến thức trên truyền hình như Đường lên đỉnh Olympia,...
THCS Trưng Vương - 107 tuổi
Được thành lập năm 1917, trường THCS Trưng Vương (26 Hàng Bài, Hoàn Kiếm) khi ấy có tên là trường nữ sinh Đồng Khánh - ngôi trường duy nhất của miền Bắc dành riêng cho học sinh nữ. Với người Hà Nội xưa, trường nữ sinh Đồng Khánh với những cô học trò xinh đẹp, hồn nhiên thướt tha trong tà áo dài trắng đã trở thành một niềm ký ức không thể nào quên.
Sau năm 1945, trường bắt đầu đào tạo chung cho cả nam và nữ, sau đó đổi tên thành trường THCS Trưng Vương.
Ngày nay, trường THCS Trưng Vương là một trong những ngôi trường nổi tiếng ở Thủ đô, với nhiều thành tích xuất sắc trong học tập và giảng dạy.
Niềm tự hào của trường THCS Trưng Vương có lẽ nằm ở thành tích đào tạo rất nhiều tài năng Toán học của đất nước, trong đó có Giáo sư Hoàng Xuân Sính - nữ tiến sĩ khoa học ngành Toán học đầu tiên của Việt Nam; Hoàng Lê Minh – học viên Việt Nam đầu tiên đạt HCV Olympic Toán quốc tế; Giáo sư Ngô Bảo Châu - giáo sư trẻ nhất Việt Nam, người Việt Nam đầu tiên được nhận được giải thưởng toán học Fields… Ngoài ra, trường còn nhiều học sinh ưu tú khác như: Giáo sư Đàm Thanh Sơn; Giáo sư Lê Thi...
THPT Phan Đình Phùng - 101 tuổi
THPT Phan Đình Phùng là ngôi trường cấp 3 có cảnh quan đẹp, tọa lạc trên con đường đẹp nhất Hà Nội. Nhiều năm nay, đây là nơi "sống ảo" của nhiều bạn trẻ, 4 mùa trong năm đều đẹp như những bức tranh.
Không chỉ vậy, nơi đây cũng nổi tiếng với bề dày thành tích về giảng dạy. Mỗi mùa tuyển sinh đến, điểm chuẩn của trường luôn nằm ở ngưỡng cao ngất ngưởng.
Trường được thành lập vào ngày 10/3/1973. Sau đó, trường sáp nhập với THPT Hoàng Diệu vào năm 1996 để trở thành ngôi trường có quy mô như hiện nay.
Nhưng trước đó, THPT Phan Đình Phùng vốn là trường nam sư phạm (École Normale d'instituteur) đào tạo giáo viên tiểu học thời Pháp thuộc. Đến năm 1923, trường đổi thành Cao đẳng tiểu học Đông Dương (École Primaire Superieur Indochinoise gọi tắt là E.P.S.I) mang tên Đỗ Hữu Vị (phi công đầu tiên ở Đông Dương).
Tỷ lệ học sinh theo học THPT Phan Đình Phùng tốt nghiệp và đỗ vào các trường Đại học, Cao đẳng luôn ở ngưỡng rất cao. Trong quá trình học tập, nhiều học sinh tại đây đã nhận được học bổng từ các trường đại học danh giá không chỉ trong nước mà còn ở nước ngoài.
Đặc biệt khu vực cổng trường THPT Phan Đình Phùng trồng nhiều cây sưa hơn hẳn. Trên các bức tường xung quanh trường còn được vẽ 28 bức tranh tái hiện về Hà Nội xưa. Chính những điều này kết hợp lại với nhau tạo cho THPT Phan Đình Phùng một vẻ đẹp cố kính và lãng mạn vô cùng.
Nhiều cựu học sinh trưởng thành tại đây giờ đã là những ngôi sao nổi tiếng. Trong đó, có thể kể đến như: NSND Hoàng Dũng, Ca sĩ Hồng Nhung, Hoa hậu Mai Phương Thuý, Á hậu Nguyễn Tường San, Fashionista Quỳnh Anh Shyn, Đạo diễn Trần Lực, Đạo diễn Đỗ Thanh Hải,...
